ท้าวขูลูนางอั้ว 2

(บลอกละ 100 คำโคลง มี 2 บลอก)
--------------ขูลูนางอั้ว 3-------------------
112...วิถีดาวบอกแจ้ง......................สองคน
...อาจดับชีพเพราะตน.................บอกแจ้ง
...ยากทูลห่วงกังวน....................พระแม่
...ทูลเสร็จโหราแสร้ง..................รีบร้อนขอลา
113...จันทาเกลอฮักเจ้า...................จักไป
...หวังสู่ขอทรามวัย....................แน่แล้ว
...สงสารลูกนักใน......................อกแม่
...หามดหมอไม่แคล้ว.................แต่งแก้เคราะห์ดวง
114...หมอหลวงบอกล่วงแล้ว.............หกเดือน
...เคราะห์หนักจักลางเลือน............อยู่บ้าง
...ลูกยาอยู่กับเรือน....................รอก่อน
...รอสร่างเคราะห์คลายอ้าง...........จักได้ไปขอ
115...รอนานนักรุ่มร้อน.....................เหลือทน
...ฝันแต่หานฤมล......................อ่อนอั้ว
...ปวดใจผ่ายผอมจน..................เจ็บแม่
...หนักหน่วงเจ็บในขั้ว.................อกท้าวขูลู
116...ดูแม่กำสรดสร้อย....................สงสาร
...จัดเครื่องบรรณาการ.................เรียบร้อย
...จัดทูตสู่ของาน.......................ยากยิ่ง
...หวังเพื่อนคงอ่อนสร้อย.............แม่เจ้าจันทา
117...ปรีดานักกลับฟื้น.....................เรี่ยวแรง
...ฟังแม่ลูกฮักแพง.....................แม่ล้น
...เตรียมการสี่วันแจง..................การเสร็จ
...กองสื่อออกไปพ้น...................เขตแคว้นกาสี
118...บุรีขอมหนึ่งนั้น.......................บนดอย
...มีพ่อขุนลางคอย.....................ปกป้อง
...ชาญศึกรบรุกถอย....................ลือทั่ว
...เดินป่าจับสัตว์จ้อง...................ชอบค้าส่งขาย
119...เป็นชายครบห้าสิบ..................ขวบปี
...ขาดมิ่งมเหสี.........................เปลี่ยวแล้ว
...ยินคำเล่าลือมี.......................นวลนิ่ม
...นางยิ่งงามดังแก้ว...................ชื่ออั้วอรอนงค์
120...จงใจลอบแอบเข้า...................กายนคร
...หวังชื่นชมบังอร......................อ่อนน้อย
...พอพบชื่นงามงอน...................งามยิ่ง
...มาดมั่นอยากชิดสร้อย...............แต่งให้ชายา
121...บรรณาตกแต่งพร้อม.................นำถวาย
...พระแม่รับมากมาย...................ส่งให้
...เงินทองยิ่งแพรวพราย..............แพรพับ แลนา
...นานเนิ่นขุนลางได้...................ส่งไท้บูชา
122...จันทาชอบนักเจ้า....................ขุนลาง
...ฟังว่ามาดหมายนาง.................อ่อนเจ้า
...ยินดียิ่งนึกพลาง.....................ดีแน่
...รับพ่อขุนลางเข้า....................สู่บ้านแปลงเมือง
123...เปลืองใจนักทูตข้าง.................พิมพา
...ปักข์ล่วงถึงพารา.....................แม่เจ้า
...ถวายเครื่องบรรณา...................ทูลเรื่อง
...พระแม่ขอรบเร้า.....................เกี่ยวข้องดองกัน
124...ขูลูฝันใฝ่น้อย........................อั้วงาม
...พระแม่จึงให้ตาม....................สู่น้อย
...หวังจักแต่งนงราม...................เป็นคู่
...ขอท่านเมตตาคล้อย...............โปรดด้วยเป็นคุณ
125...ยากปุนแปงแล้วทูต.................กาสี
...จักสู่ขออวดดี........................ผ่อหน้า
...ขาดกันตัดไมตรี.....................นานเนิ่น
...กูบ่ยอมให้หล้า......................อ่อนอั้วแต่งมัน
126...ขันหมากมิอยากได้..................เอาคืน
...บอกแม่พิมพาฝืน....................ยากแท้
...ไมตรีเก่ายากกลืน....................กลับก่อ....อีกนา
...ไปบอกนางยากแก้..................บ่ให้ไมตรี
127...มีคนเขาอยากได้.....................รออยู่
...คือพ่อขุนลางดู.......................เก่งกล้า
...เมืองเขาร่ำรวยกู.....................ชอบยิ่ง
...มาสู่คงชื่นหน้า.......................ฝ่ายข้างขุนลาง
128...โศกศัลย์นักอั้วเคี่ยม................ยินคำ
...ทางแม่ตัดสวาทกรรม...............พี่อ้าย
...รับขันหมากขอมดำ..................แทบดับ แดนา
...รีบส่งสารข่าวร้าย....................ฝากท้าวขูลู
129...อดสูนักพี่เจ้า.........................จอมใจ
...รอพี่ขันหมากไป.....................สู่น้อง
...พี่เอยแม่ผลักใส.....................ตัดขาด แลนา
...นวลปวดใจร่ำร้อง....................ร่ำให้โหยหา
130...สัญญาสองฝากไว้...................สวาทสม สองแล
...ภักดิ์พี่เพราะเพทพรหม.............เสกสร้าง
...สองรักร่วมสองจม....................จิตร่วม กันนา
...แผกพี่เป็นอื่นร้าง....................บ่ได้ปรารถนา
131...ภาดารักอั้วมั่น........................ยืนยง
...ขาดพี่นวลจักคง.....................มอดม้วย
...ปรึกษาพี่ดำรง........................รักร่วม
...วานช่วยนวลนุชด้วย.................พี่อ้ายขูลู
132...เอ็นดูสารส่งให้.......................ปลายทาง
...คือที่กาสีนาง.........................บอกแจ้ง
...จัดคนส่งเร็วพลาง...................รอรุ่ม นักแล
...เจ็บยิ่งหนอกรรมแกล้ง..............รุ่มร้อนรักรุม
133...ไฟสุมทรวงหม่นไหม้...............ขูลู
...รอข่าวขอพธู.........................อ่อนน้อย
...ขบวนค่อยคืนดู......................คำข่าว
...ทางเฒ่าบอกขอสร้อย..............อ่อนอั้วยากการ
134...นงคราญพระแม่เจ้า..................จันทา
...เอาแต่เรื่องเดิมมา....................กล่าวอ้าง
...ขัดขวาบ่นำพา........................ขันหมาก
...สุดจักหากลล้าง......................แม่เจ้าแสนเคือง
135...อีกเรื่องสารจากอั้ว...................องค์อร
...ปวดยิ่งแทบขาดรอน................จิตร้าว
...ขูลูแทบจักมรณ์......................มืดยิ่ง แลนา
...มองบ่เห็นหนก้าว....................ออกพ้นอนธการ
136...ธารชลเนตรท้น.......................ถังนอง
...ขวัญแม่ลูกหมายปอง...............แต่น้อย
...เคยรักร่วมกันสอง....................หมายมั่น
...หญิงอื่นมีเป็นร้อย....................บ่ได้ปรารถนา
137...มารดาลูกอยู่ได้......................ฉันใด แม่เอย
...ฟังว่าขุนลางใคร......................แข่งข้า
...จันทาแม่เป็นใจ......................จักแต่ง เขาแล
...ลูกบ่ยอมอยู่ล้า......................ขาดอั้วขาดใจ
138...ทรามวัยปลอบลูกน้อย..............ตรึกตรอง
...จำแม่จักไปจอง......................จ่งแจ้ง
...จันทาเพื่อนใยมอง..................แตกต่าง
...สั่งทัพกาสีแสร้ง......................สื่อสร้างสัมพันธ์
139...จันทาพระแม่เจ้า.....................กายนคร
...ยืนหยัดคำเดิมวอน..................อย่ารื้อ
...เคยขอแค่ส้มตอน...................ครรภ์แก่
...นางไม่แลยังดื้อ......................ด่าให้ยังจำ
140...คำควรวอนว่าให้......................เมตตา
...สองอ่อนรักกันหนา..................แม่เจ้า
...เฮาขอสู่สองมา......................ตกแต่ง กันนา
...ขอเกี่ยวดองเดิมเค้า.................ก่อนนี้ฮักกัน
141...จันทามิอ่อนให้......................ยืนยัน
...ถึงจักแตกสัมพันธ์...................เลิกร้าง
...มิกลัวจักโรมรัน......................รบพุ่ง
...มีทัพหนุนเธออ้าง...................อยู่ข้างขุนลาง
142...ทางกาสีอ่อนน้อม...................เจรจา
...เห็นแก่มิตรเถิดหนา.................แม่เจ้า
...รบกันแค่เวรา.........................วายวุ่น
...เชิญพวกปราชญ์มาเฝ้า.............อยากให้ตรึกตรอง
143...สองเมืองปราชญ์เฒ่าผู้.............ทรงคุณ
...นานเนิ่นทางออกปุน.................ป่องให้
...จัดงานเสี่ยงสายบุญ.................สองอ่อน
...ลองเสี่ยงสายแนนได้...............จักรู้เป็นไฉน
144...ทรามวัยสองแม่เจ้า..................จอมเมือง
...ถามไถ่ลืมขัดเคือง...................ขุ้นข้อง
...ยินดีส่องสายเฮือง...................ถามไถ่
...แถนส่งสายพี่น้อง....................คู่นี้จริงหรือ
145...ข่วงคือตรงที่ตั้ง......................เตรียมงาน
...เห็นอยู่กลางเมืองลาน..............กว่ากว้าง
...ทุกทิศสี่บนบาน.....................จัดเครื่อง
...ครบเครื่องคาวหวานอ้าง.............แบบเบื้องก่อนมี
146...พิธีเลือกสัตว์ใช้......................บูชา
...หมูตัดหัวเอามา......................แต่งไว้
...วัวควายเช่นกันหา...................ครบเครื่อง
...ปลาผักแลดอกไม้...................ธูปแก้วเทียนทอง
147...ปักธงมองดั่งริ้ว......................ธงชัย
...วางร่มหลากสีนัย....................กลดกั้น
...สายสิญจน์ยิ่งโยงไป................รายรอบ
...โยงสู่โฮงกลางนั้น...................หมู่เจ้าทำพิธี
146...กาสีส่งแม่ม้อน.......................หมอเหยา
...อีกกลุ่มเมืองกายเขา................ร่วมไซร้
...หมอแถนร่างทรงเอา................มาช่วย
...จัดเครื่องบูชาไท้....................แม่ม้อนจัดการ
147...นับนานแนนกกนั้น...................อยู่แถน
...จับคู่หญิงชายแนน...................ฝากฝั้น
...มาเกิดจ่องสายแกน................เกาะเกี่ยว
...คือคู่ฮักสองนั้น......................คู่เคล้าเคียงครอง
148...หากมองปลายแนนนั้น..............แยกทาง
...ปลายต่อไปแผกขวาง..............บ่เกี้ยว
...คือสองมิอาจวาง....................เป็นคู่
...แนนบ่สมลดเลี้ยง...................ห่างต้นกกแนน
149...แสนเมืองเขาบอกให้...............เสี่ยงแนน
...สองหนุ่มสาวกกแกน................แต่เค้า
...ยังเกาะเกี่ยวฤาแถน................ถามไถ่
...คงส่องเห็นได้เจ้า....................จึ่งได้จัดมี
150...ฤกษ์ดีจึงแม่ม้อน....................ทังหลาย
...กลองทุ่มแคนเป่าลาย..............ใหญ่ก้อย
...พิณซอปีเครื่องสาย.................เสริมส่ง
...หมอแม่เหยาใหญ่น้อย.............เริ่มร้องเพลงลำ
151...คำสักการท่านท้าว...................องค์แถน
...โอกาสสืบสายแนน...................อ่อนท้าว
...ขูลูกับอั้วแกน.........................เดิมนั่น
...สายจ่องพันฤาร้าว...................อยากรู้วอนแถน
152...งามแสนยามแม่ม้อน................หมอเหยา
...เริงร่ายรำมิเบา........................เพราะพริ้ง
...เสียงลำสนุกเขา.....................สาวหนุ่ม
...ลุกร่วมรำสนุกกลิ้ง...................สนุกเต้นเพราะแคน
153...แกนนำหมอแม่ม้อน.................พาที
...เชิญหน่อยพวกภูติผี.................อย่าช้า
...เลือกทรงแม่หมอมี..................เชิญท่าน
...เฮาใคร่วานล่วงฟ้า...................ไปแถน
154...สายแนนสองหนุ่มเจ้า................ขูลู
...กับแม่หญิงอั้วดู........................จ่งแจ้ง
...วอนแถนท่านตรวจชู................ชักช่วย
...สองคู่กันหรือแย้ง....................ต่างแย้งห่างกัน
155...สามแม่หมอร่างเข้า..................ทรงผี
...รำร่ายเผยวจี..........................รับรู้
...สังเวยอิ่มยินดี........................จักช่วย
...รอหน่อยเราทุกผู้....................จักขึ้นเมืองบน
156...สามตนผีเร่งร้อน......................หาแถน
...มอบเครื่องบูชาแทน.................แม่ม้อน
...กราบขอท่านตรวจแนน.............สองหน่อ
...ดีชั่วพวกเราร้อน.....................อยากรู้เรื่องราว
157...คราวแถนลองตรวจเส้น.............สายแนน
...ของหนุ่มขูลูแกน....................กกฝั้น
...กับสายอ่อนอั้วแสน.................ผูกมัด ดีนา
...จึงผูกร่างแม่ม้อน....................บอกใบ้สายคำ
158...กรรมกูจักบอกเค้า...................ผูกพัน
...สายจ่องจูงเกาะกัน..................เหนี่ยวรั้ง
...ยามมันก่อเกิดพลัน..................สายยิ่ง ยาวแฮ
...ปลายกลับแยกไปตั้ง................ต่างเลื้อยแผกทาง
159...ต่างนักปลายเหี่ยวแห้ง..............สองสาย
...ดูบ่อโอสถหาย.......................ขาดน้ำ
...เป็นลางบ่ดีดาย.......................กรรมเก่า
...ครองคู่หลายภพซ้ำ..................บัดนี้เวรมี
160...สองศรียากจักได้....................แต่งกัน ลูกเอย
...กรรมหนักถึงดับพลัน................ชีพสิ้น
...ยากนักมิอาจผัน.....................ผัดผ่อน
...สองก่อกรรมยากดิ้น.................หลุดได้เวรกรรม
-------------ขูลูนางอั้วตอน 4-------------------
161...จำยอมคำท่านไท้...................บอกมา
...อีกหนึ่งเสียงกอนมา................ก่อนแล้ว
...หากกอนเล่นเรียบครา...............สองเล่น
...ยังอาจมีหวังแคล้ว...................คลาดแคล้วห่างภัย
162...จัดไวกอนแก่นไม้...................กลึงเกลา
...มือจับรอบกลมเหลา................ขัดเกลี้ยง
...หางกอนผูกเชือกสี..................สวยเด่น
...ยามจับโยนคู่เลี้ยง...................รับได้เบาสบาย
163...แพรวพรายกอนท่านท้าว...........ขูลู
...ชุมช่างเพียรเขียนดู..................เพริศแพร้ว
...ไหมคำต่อหางชู.....................เชิดเด่น
...ทุกอย่างเตรียมเสร็จแล้ว...........จักได้โยนกอน
164...คำสอนเดิมเมื่อครั้ง..................เสี่ยงกอน
...จับคู่หญิงชายวอน...................เทพไท้
...โยนรับง่ายงามงอน..................เป็นคู่ กันนา
...รับหล่นหากสองไซร้................แปลกข้างต่างกัน
165...วันถัดมาต่างเต้า.....................เสี่ยงกอน
...สาวหนุ่มชวนกันจร...................กว่าร้อย
...ลองโยนเที่ยวสิบตอน...............ชายเสี่ยง
...สาวรับกอนกล่าวถ้อย...............โห่ร้องยินดี
166...อีกทีสาวส่งให้.......................ชายรอ
...รับเสร็จเชื่อคงคลอ..................คู่ได้
...รับพลาดยิ่งยากหนอ.................หาใช่ คู่แฮ
...หลายคู่เสี่ยงแล้วไซร้................รับได้สนุกสนาน
167...ผ่านมาถึงคู่เจ้า.......................อั้วเคี่ยม
...ทุกคู่หยุดรอเจียม....................จดจ้อง
...อยากเห็นต่างจักเตรียม.............ใจช่วย
...พึงผ่านกอนพี่น้อง...................รับได้อวยพร
167...ตอนขูลูย่างก้าว......................ลงไป
...เสียงโห่เอาโชคชัย.................กึกก้อง
...สาวงามติดตามไป..................นวลนิ่ม
...ยืนห่างกันสาวร้อง...................อ่อนพร้อมพี่เชิญ
168...บังเอิญโยนห่างน้อย................เลยไกล
...กอนหล่นตกดินไป..................แปลกแล้ว
...ลองอีกรับยากไฉน.................กอนหล่น
...รอบที่สามนวงแก้ว.................จับได้หางกอน
169...ตอนรับลูกขาดได้...................กระเด็น
...ลอยลิ่วลับตาเป็น...................แผกสิ้น
...สาวลองแกว่งกอนเล่น..............โยนสู่ ชายนา
...รับพลาดดังกอนดิ้น..................พลาดพลั้งสองที
170...ยังดีอีกจับได้........................หางกอน
...มันขาดหลุดกระดอน...............อีกแล้ว
...ลูกลอยลับตาตอน...................ยืนนิ่ง
...สองอ่อนอกฤาแคล้ว................คลาดแคล้วกันฤา
171...ระบืออินทร์ท่านท้าว................รับไป
...วางอยู่บนนภาลัย....................เรียบร้อย
...เป็นลางว่าสองนัย...................ยากคู่ กันนา
...ชุมหมู่ชนเศร้าสร้อย.................หมดสิ้นสายใย
172...จอมใจพระแม่เจ้า...................พิมพา
...กลับก่อนเถิดลูกยา.................ช่วงนี้
...คราหลังค่อยกลับมา................ขอใหม่
...พักผ่อนเอาแรงชี้....................เมื่อหน้าคงมี
173...จันทาส่งข่าวให้.....................ขุนลาง
...มาสู่ขอรับนาง........................อ่อนน้อย
...ขุนลางยิ่งชอบพลาง................ตกแต่ง
...จัดเครื่องเงินทองสร้อย.............ถี่ถ้วนสมบูรณ์
174...พูนผลนางยกให้.....................เสกสม
...เตรียมแต่งขุนลางชม................ชื่นไท้
...เมืองขอมเห่อภิรมย์..................เริงรื่น
...เตรียมปิดเมืองฉลองให้.............แม่อั้วล่มเมือง
175...เคืองนักหนออ่อนอั้ว.................อกเกรียม
...หมองหม่นหาใดเทียม..............เทียบแล้ว
...ขุนลางยิ่งโลมเลียม.................หวังแต่ง แลนา
...เจ็บยิ่งหนอยากแคล้ว...............ยากพ้นมือมัน
176...จันทาพระแม่นั้น.....................เป็นใจ
...มาข่มเหงลูกใย......................แม่แก้ว
...ขูลูแม่ทราบนัย.......................สองสู่ กันนา
...ขอแม่วางลูกแล้ว....................อย่าห้ามเราสอง
177...ลองขอหลายเที่ยวแล้ว..............แม่เมิน
...จักแต่งขุนลางเชิญ...................แม่ข้า
...ยากทนบ่ฮักเกิน......................ทนอยู่ แลฤา
...จำจักหนีหลบหน้า....................สู่ด้าวแดนไกล
178...กรรมในปางก่อนเฝ้า.................คอยรอ
...ยามเมื่อจิตนวลลออ..................อ่อนล้า
...ตรอบงำจ่องจูงพอ....................คิดต่าง แลนา
...คิดจักหนีสุดหล้า.....................อย่าได้เห็นกัน แม่นา
179...ภูติผีมันแย่งเข้า......................จูงใจ
...ยังช่วยหลบหลีกใคร.................อย่ารู้
...นวลนางมุ่งเดินไป....................มึนเหม่อ แลนา
...ผีจ่องจูงยากสู้........................ขัดได้ตามมัน
180...ดึกนักพลันอยู่ใต้.....................เงาจันทน์
...ตรงที่พลอดรักกัน....................ก่อนนี้
...อกเอยพ่อจอมขวัญ..................ใยห่าง กันนา
...ลาก่อนชะตาชี้........................ล่มแล้วรักเรา
181...นงเยาว์เพียงหนึ่งแท้................รักเดียว
...ฮักบ่ยอมแบ่งเกลียว.................ใฝ่ฝั้น
...สองใจบ่ดีเจียว.......................หนอพี่
...ยากอยู่ร่วมเขากั้น...................กีดกั้นเราสอง
182...ตรึกตรองเด็ดขาดแล้ว...............ขอลา
...ขอดับมรณา..........................แน่แล้ว
...ภูตผีเปล่งเสียงพา...................ชมชื่น
...นางเยี่ยมเด็ดนักแก้ว................อ่อนอั้วคนดี
183...ผีเอยขอฝากถ้อย....................อำลา
...บอกแม่เคยเมตตา...................ชุบเลี้ยง
...จำใจจักจรครา.......................ดวงขาด แลนา
...ขอแม่จงสุขเพี้ยง....................อยู่ใกล้แดนสรวง
184...ขอปวงเทพท่านไท้..................ส่งสาร
...บอกพี่ขูลูวาน........................อย่าเศร้า
...นางไกลอยู่วิมาน....................รอพี่
...รอบพบพระพี่เจ้า....................อยู่โน้นเมืองสวรรค์
185...จันทน์จ๋าวานส่งอั้ว..................ไปบน
...ลำบากนักเมืองคน..................รุ่มร้อน
...จันทน์งามกิ่งพิกล...................อ่อนลู่
...เชือกผูกคอแล้วอ้อน................พี่เอื้อยนำไป
186...กิ่งจันทน์ใหญ่ยอดโน้ม............ดีดคืน
...ดึงร่างสาวงามกลืน..................ชีพม้วย
...หวังรออยู่สรวงฝืน...................รอพี่
...รอพี่ขูลูด้วย..........................อยู่ฟ้าคอยรอ
187...พอถึงวันใหม่รู้.........................ข่าวกัน
...ทุกที่ชุมชนพลัน.....................โศกเศร้า
...มารดาปิ่มอาสัญ.....................ลูกแม่
...ตัดช่องจากไปเจ้า...................แม่นี้ปวดใจ
188...อาลัยนักลูกแก้ว.....................ขวัญตา
...ควรแม่จักกรุณา.....................อ่อนสร้อย
...มิควรข่มนำพา........................เกินยิ่ง
...รักล่มเสียลูกน้อย....................แม่นี้เจ็บเกิน
189...บังเอิญสองพี่เลี้ยง..................ทราบคำ
...เคยรับฝากยังจำ.....................จากน้อง
...วานสองข่าวจงทำ...................บอกพี่
...บอกพี่ขูลูต้อง........................รีบแจ้งข่าวนาง
190...แรมทางถึงเขตด้าว.................พักแรม
...นึกหน่ายเพลียใจแกม..............ก่นเศร้า
...ขูลูหม่นหมองแถม..................ทุกข์ท่วม
...ดวงพี่นางหนอเจ้า...................ชาตินี้แผกกัน
191...พลันสารเขาส่งให้...................มาถึง
...ลมจับตกตะลึง.......................สุดเศร้า
...มินานค่อยรำพึง.....................ขวัญพี่
...รอพี่ไปส่งเจ้า........................สู้ฟ้าเมืองแถน
192...วางแผนเผาศพน้อง..................นวลนาง
...ลาแม่พิมพาพลาง....................เลือกม้า
...สามคนรีบเดินทาง....................เร็วรี่
...หวังจักทันน้องหล้า..................จักได้เผาผี
193...มีงานเผาศพอั้ว......................กลางสวน
...ตกแต่งเมรุดูควร.....................แต่เช้า
...ศพถึงบ่ายกระบวน..................เรียบง่าย
...วางอยู่บนเมรุเจ้า....................อ่อนอั้วรอเผา
194...เขาเชิญพระแม่เจ้า.................จันทา
...จุดคบเพลิงจักพา...................จุดเชื้อ
...กองฟอนเริ่มลุกมา..................กลับมอด
...เทียวจุดหลายรอบเอื้อ.............ยากแท้ติดไฟ
195...สงสัยแปลกนักแท้...................คลางแคลง
...สักครู่ขูลูแยง.........................จอดได้
...พอถึงบ่แสวง.........................พักผ่อน
...ลาแม่จันทาไซร้......................บ่ายหน้าไปเมรุ
196...พอเห็นศพนิ่มน้อง...................เปรมปรีดิ์
...ผองภูติเมืองพวกผี...................เร่งเร้า
...เชิญนายท่านยินดี...................รออยู่
...เชิญท่านตามนวลเจ้า...............สู้ฟ้าเมืองสวรรค์
197...วางพลันมวลดอกไม้................บูชา
...ขอศพแม่ขมา........................โปรดอ้าย
...เรียมรีบเร่งลีลา.......................หวังร่วม กันนา
...รอพี่ก่อนคล้ายคล้าย..................จักเคลิ้มลืมตน
198...บัดดลปักอกด้วย....................ดาบทอง
...ชีพดับล้มลงกอง....................กับพื้น
...ยามเผาศพมีสอง....................สาวหนุ่ม
...รักยิ่งชวนสะอื้น......................แน่แท้เคราะห์กรรม
199...ตำนานบอกกล่าวไว้.................สังวร
...สาวหนุ่มรักกันตอน..................แต่น้อย
...มักมิใคร่ฟังสอน.....................เตือนจิต
...ลางทีผิดเพียงจ้อย..................คิดได้ใหญ่โต
200...โมหะพ่อแม่นั้น.......................อาจมี
...เอาแต่ตนคิดดี........................บอกให้
...ลืมฟังอ่อนพาที.......................สาเหตุ
...ขืนหักหาญจักได้....................แตกร้าวสัมพันธ์
201...เวลาผันผ่านแล้ว......................หลายเดือน
...ลานที่เผาศพเหมือน.................หน่อไม้
...สองกอโผล่คนเยือน.................บอกเล่า
...แปลกมากมีดอกไม้..................กิ่งก้านงามตา
202...จันทาพระแม่เจ้า....................มายล
...แปลกยิ่งเป็นมงคล..................นักแล้ว
...จงเรียกดอกอั้วชน..................ชอบยิ่ง
...อีกนั่นดอกขูลูแก้ว...................เกิดพร้อมเคียงกัน
203...กล่าวขวัญกันทั่วบ้าน...............เขตคาม
...ลือว่าสองติดตาม....................ดอกอั้ว
...มิไกลหนึ่งกองาม...................มักเกิด คู่แล
...คือดอกขูลูกลั้ว......................กลิ่นเคล้าอบอวล
204...คนชวนบอกเล่าตั้ง..................แต่งโคลง
...ลงชื่อศรีทองโยง....................บอกให้
...นามแฝงบ่คิดโกง....................แอบซ่อน
...เพียงแต่งบันทึกไว้..................สืบไว้วรรณกรรม
205...จำวันจบหนึ่งแท้......................กันยา
...ดูศกห้าแปดครา......................เสร็จได้
...สองเดือนแต่ตริมา....................ลองแต่ง
...ตกหล่นผิดพลาดไซร้..............โปรดได้แนะนำฯ

ท้าวขูลูนางอั้ว 1

                                                ขูลูนางอั้วคำโคลง 1
                                                              คำนำ
            ผมแต่งท้าวขูลูนางอั้วคำโคลง เพราะเห็นเป็นวรรณกรรมอีสาน เคยอ่านที่เป็น คำร้อยกรอง อีสานมีมากมาย โดยเฉพาะพวกกลอนลำ แต่ที่เขียนเป็นร้อยกรอง แบบภาษาไทยกลาง ยังไม่ เห็น จึงอยากลองแต่งไว้ให้ลูกหลานได้อ่าน เพราะเด็ก สมัยนี้ไม่ค่อยจะรู้คำอีสาน อ่านได้ไม่กี่ หน้าก็วาง บันทึกไฟล์แรก 50 บท เมื่อ เดือนกรกฎาคม 2558 ประมาณสองเดือนก็จบได้ เมื่อ 1 กันยายน 2558 ใช้ นามแฝง ศรีทอง เคยนำเสนอบนเฟซบุค มีผู้สนใจพอประมาณ ตอนนี้เอามาเก็บไว้ ที่เวบบลอก เพื่อความสะดวกในการตรวจสอบและแก้ไข ผมแต่งเรื่องนี้ ด้วยตั้งใจให้เป็นการเล่านิทาน แต่ก็เริ่มด้วยร่ายไหว้ครู เอาอย่าง จากวรรณกรรมนิราศ คำโคลง ไหว้ครูเสร็จก็อุ่นเครื่องชมบ้านเมืองนิดหน่อยก็เข้าเรื่อง ไปเลย เลือกโคลงสุภาพ เป็นหลัก เพราะโคลงแบบอื่น ยังไม่ถนัด แต่งเสร็จก็เก็บ ไว้ยังไม่มีเวลาตรวจแก้ โดยเฉพาะ ความพยายามร้อยคำโคลง ถ้าพบขาดตอนไปก็ ก็จะได้แก้ไข รวมทั้งตรวจสะกดการันต์เช่นกัน ยังไม่มีเวลาตรวจเลย

ขุนทอง ศรีประจง
27-ก.ค.-59


ท้าวขูลูนางอั้วคำโคลง
ขุนทอง ประพันธ์
1..ประนมหัตถ์นมัตถุ..สุคตัสสะธัมมะ..สังฆะอภิวาท...ประกาศถือสรณา ศรัทธาศีลวิรัต
จิตพิพัฒน์ภาวนา...ปัญญาอภิวัฒน์....นมัสการเคารพ นบบิดรมารดา....นบครูบาอาจารย์
นบท่านผู้มีคุณ.....เคยการุณเมตตา สาธุกุศลจิต....คิดจักนำนิทาน....คำโบราณเล่ามา
ปราถนาเกลากลอน.... ขอพรพึงสำเร็จ....เสร็จทุกบทไขขาน....จบตำนานที่อ้าง...
คำคล่องคิดอย่าค้าง....ขัดข้องคำปรุง แลนา
2...กรุงเทพเทียมเทพสร้าง...เสกมา
...ปราสาทราชวังพา............เพริศแพร้ว
...งดงามยิ่งวัดวา..................ยามค่ำ
...ไฟส่องทุกที่แล้ว..............ยิ่งฟ้าเกลื่อนดาว
3...คราวยลตึกบ้านช่อง........นาครา
...สูงยิ่งหลายสิบวา...............ช่วงชั้น
...เรียงรายเลียบมรรคา............ดูเด่น
...งามถนนเกี่ยวฝั้น................ลดเลี้ยวไปมา
4...รถราว่ายวุ่นแล้ว.................จราจร
...เห็นยุ่งเหยิงทุกตอน............แต่เช้า
...ยันเย็นค่ำแรมรอน...............ลำบาก แลนา
...คราคร่ำคนมากเจ้า.............แข่งค้าทำการ
5...พองานชมแต่น้อย.............พอดี
...รัตนเทพบุรี.....................อยู่โพ้น
...เรียมแลอยู่พงพี...............ดอยห่าง แลนา
...ชมอยู่ไกลห่างโน้น............ยากรู้กระจ่างใจ
6...อีสานในถิ่นบ้าน................เรียมเอง
...คนเฒ่าไขขานเพรง............เล่าอ้าง
...ขูลูมุ่งรักเกรง...................รักล่ม
...พ่อแม่แตกแยกสร้าง..........รักร้างล่มสลาย
7...สายสมรนามอั้วเคียม..........คือเดือน
...งามแง่ยลยากเลือน............ลบได้
...เพียงพบบ่อาจเตือน...........เต็มสติ แลนา
...หลงสเน่ห์นวลอยากใกล้.......อยู่ใกล้พธู
8...ขูลูรักหน่อเนื้อ..................อั้วอร
...สาวหนุ่มรักสองวอน............เอ่ยอ้อน
...สองรักพ่ายกลับมรณ์...........ชีพดับ แลนา
...ใยสองรักเร่าร้อน................กลับม้วยมรณา
9...นานมานับแต่เบื้อง..............โบราณ
...เมืองชื่อกาสีปาน................ล่มฟ้า
...เวียงวังยิ่งโอราฬ................งามสง่า
...งามค่ายคูสุดหล้า...............แกร่งล้วนใดเคียง
10...เพียงชมชนชื่นหน้า.............ทำการ
...กสิกิจเชิงชาญ...................เชี่ยวแท้
...ทำนาไรสวนสาน................สมยิ่ง
...เมืองมั่นคงมิแพ้.................ต่างด้าวแดนใด
11...ทรงไชยธิราชเจ้า...............จอมเมือง
...นามพระพรหมสีเฮือง..........ยศท้าว
...พิมพาผ่องประเทือง............อัครเรศ
...เคียงคู่ครองอะคร้าว...........ปกคุ้มชาวประชา
15...ธรรมมาทศพิธไท้..............ทรงธรรม
...เย็นยิ่งเพราะพระนำ............ก่อเกื้อ
...เมืองเย็นร่มควรคำ..............ยอย่อง
...ยอว่าเมืองท้าวเอื้อ.............โอบอุ้มอารี
16...พระมีมิตรหนึ่งท้าว.............กายนคร
...ปุตตราชบวร.....................อยู่โพ้น
...จันทาชื่อบังอร..................ชาเยศ
...เคยเยี่ยมเยือนถึงโน้น.........ฝากไว้ใจคะนึง
17...สองนางถึงต่างบ้าน............แดนบุรี
...ยามรุ่นสองสาวศรี..............อยู่ใกล้
...รักกันเพื่อนตายมี...............มิตรมั่น
...เคยเล่นทำกิจได้...............อยู่บ้านเคียงกัน
18...จันเอ๋ยยามเมื่อเจ้า.............มีเรือน
...มีบุตรธิดาเตือน.................บอกไว้
...พิมจักสู่ขอเฮือน................ดองเกี่ยว กันนา
...จันว่าดีดองได้...................ดั่งนี้หนาเกลอ
19...จันทาเธอแต่งท้าว..............กายนคร
...เป็นมิ่งยอดบังอร................ยศล้ำ
...พิมพาแต่งบวร..................ธิราช
...ครองถิ่นกาสีก้ำ.................ต่างล้ำยศยง
20...สองเมืองจงสุขสร้าง...........ไมตรี
...หาสู่ไปมามี......................บ่อยครั้ง
...สามเดือนเที่ยวเยือนที..........แลกเปลี่ยน
...มากมั่นไมตรีตั้ง.................ต่อตั้งเต็มบูรณ์
21...พูนสวัสดิ์พิพัฒน์ถ้วน...........สามปี
...สองบ่เห็นราชินี..................หน่อไท้
...ทรงครรภ์บ่ทรงมี................แปลกต่าง
...สองปรึกษากันได้...............จักไหว้ขอพร
22...ตอนไปกายะเข้า.................เขตมือง
...ชวนเพื่อนไปดอนเฮือง..........ปู่เจ้า
...บวงสรวงปู่อย่าเคือง..............ของฝาก
...เป็ดไก่อีกพวกเหล้า..............แต่ล้วนฤทธิ์แรง
23...แปลงยัญเสร็จน้อมกล่าว.........คำวอน
...ขอปู่พึงอวยพร.....................โปรดข้า
...ขอบุตรร่วมอุทร....................มาเกิด เทอญนา
...สองเพื่อนเราเจ้าหล้า..............โปรดได้ประสาทพร
24...สองสมรทำเช่นนี้..................ยามเยือน
...ไปที่กาสีเหมือน...................ก่อนแล้ว
...ไปดอนปูตาเตือน..................เทพท่าน
...วางสักการมิแคล้ว.................อ่อนอ้อนพรประสงค์
25...องค์เทพประสาทให้...............ดังวอน
...ปีหนึ่งสองบังอร.....................แปลกแท้
...ทรงครรภ์ดั่งขอพร..................เปรมยิ่ง แลนา
...มีสู่ขวัญแต่งแก้.....................จัดให้มงคล
26...จนครบไตรมาสถ้วน................จันทา
...แปลกยิ่งอยากชิมหนา.............หมากส้ม
...เขาเสาะทั่วนัครา...................ยากยิ่ง
...หิวยิ่งแทบจักล้ม...................ขาดสิ้นใจตาย
27...สายใจนวลหากแพ้................เพราะครรภ์
...หมดเขตเดือนผลิตพลัน..........หมดแล้ว
...กาสีข่าวลือมัน.....................ออกล่า
...คงจักหามิแคล้ว.................ส่งให้ไปดู
28...อยู่กาสีแม่เจ้า.....................พิมพา
...เอมอิ่มรสโอชา...................หมากส้ม
...เกณฑ์คนช่วยเสาะมา...........ถวายอ่อน
...นางก็เป็นแทบล้ม................อยากส้มเหลือเกิน
29...บังเอิญลูกสุดท้าย...............พอดี
...คราเมื่อชาวกายมี................ทูตเฝ้า
...ทูลขอโปรดปรานี.................ขอแบ่ง
...พระแม่หวงยิ่งเจ้า................ยากให้แบ่งปัน
30...เขาพลันจัดแต่งให้...............ถวายนาง
...ทูตล่าถอยกลับพลาง............ขุ่นข้อง
...กลับมาเล่าทูลทาง...............เมืองโน่น
...พระแม่หวงยากต้อง.............เก็บไว้กินเอง
31...มิเกรงมันอีกแล้ว.................เพื่อนกู
...สักหน่วยมิเอ็นดู................หนึ่งน้อย
...พิมพานี่มึงหู......................หนวกหนัก ฤาแล
...กูนี่มันต่ำต้อย.....................เมื่อแพ้หิวหลาย
32...ยายพิมเอ็งเพื่อนแท้............หรือเทียม
...อยากด่ากูก็เจียม...............เจ็บไจ้
...ขาดกันต่อมาเตรียม.............ตัดขาด กันนา
...เฮาต่างคนอย่าได้................เกี่ยวข้องสัมพันธ์
33...คืนวันลับล่วงเข้า..................ขวบปี
...ครรภ์ครบสิบเดือนมี...............ข่าวแล้ว
...พิมพาประสูติศรี...................ขวัญอ่อน
...งามสง่าดังดวงแก้ว...............จากฟ้าเมืองแถน
34...แสนรักทุกหมู่บ้าน................ปรีดา
...งามยิ่งกุมารา......................เลิศแล้ว
...งามพักตร์ดั่งจันทรา..............ลอยเด่น
...งามทั่วผองพรรณแผ้ว............ผ่องแผ้วพึงใจ
35...ไทเมืองแสนปลาบปลื้ม..........เฉลิมฉลอง
...เริงรื่นสมใจปอง....................สนุกล้น
...ขูลูนั่นนามของ.....................พระบุตร
...สง่างามยิ่งพ้น.....................กล่าวถ้อยคำชม
36...สมกันทางหนึ่งด้าน...............กายนคร
...ประสูติมิ่งบังอร....................อ่อนน้อย
...พิมพ์ลักษณ์ยิ่งอัปสร.............เสมอเนตร
...งามเลื่องลืออ่อนสร้อย...........เทพสร้างพรหมสรรค์
37...นับวันนางอั้วเคี่ยม................เจริญวัย
...ผุดผ่องเพียงจันทร์ใส............ส่องแจ้ง
...ชาวเมื่องอิ่มเอมใจ................พบแม่
...ผองหนุ่มเห็นใช่แกล้ง............แต่ล้วนลืมตน
38...ชนลือกันทุกบ้าน...................อั้วงาม
...กระฉ่อนทุกเขตคาม................ต่างแล้ว
...ใครใครใคร่เห็นตาม................ขอส่อง
...ยามเมื่อนางยอดแก้ว...............บ่ายหน้าชมสวน
39...นวลนางพาพี่เลี้ยง..................จรลี
...เดือนหนึ่งลาชนนี....................เที่ยวได้
...รถนางนั่งเกวียนมี....................โคคู่
...ผองหมู่ทหารไซร์................ขี่ม้าคุมไป
40...ใยคนสองขอบข้าง..................ทางอนันต์
...คือหมู่คนชวนกัน....................ใคร่เฝ้า
...อยากเห็นแม่นางพลัน..............รออยู่
...เห็นเอ่ยคำงามเจ้า..................อ่อนอั้วงดงาม
41...ยามไกลสักสิบเส้น...................จากเมือง
...คือราชอุทยานเรือง...................เสกสร้าง
...งามคลองสุดประเทือง...............รายรอบ
...ใส่ยิ่งชลชวนล้าง......................อาบล้างสรงศรี
42...มากมีมวลมิ่งไม้........................ดาษดา
...งามดอกใบพฤกษา...................รืนเร้า
...งามถนนลัดเลาะมา...................กระท่อม..แลนา
...ปลูกอยู่กลางสวนเจ้า.................จักได้พักแฮง
43...ทหารแจงอยู่เฝ้า......................รอบสวน
...ยากจักมีใครกวน......................อ่อนอั้ว
...เพลินชมเล่นเสสรวล..................ผองพี่
...พาเที่ยวชมในรั้ว......................ปลอดผู้มากวน
44...พี่เอยนวลอยากรู้......................นี่หนา
...เออนั่นกรรณิการ์......................นุชน้อง
...ดกดอกเบ่งบานพา...................ชูชื่น ใจนา
...งามดั่งสาวอั้วจ้อง....................แต่แพ้นุชนา
45...กระดังงายามผ่อจ้อง.................ดอกบาน
...งามพุ่มพันคลุมลาน..................ร่มแล้ว
...ดวงดอกกลิ่นหอมนาน..............ลอยกลิ่น
...หอมดั่งนวลนางแก้ว...............ชื่ออั้วจอมขวัญ
46...กันเกราแกกร่างก้าน................ไกลเกิน
...แถมร่มเงาบังตรง.....................ร่มเจ้า
...พรรณพฤกษ์พุ่มขาดเขิน...........แดดส่อง
...คงแคระเติบยากเข้า...............อยู่ใต้กันเกรา
47...เยาว์หอมเกลือกกลิ่นกลั้ว.........สุวคนธ์
...หอมอ่อนกันเกราปน................กลิ่นน้อง
...จรุงใจยิ่งยามยล...................ชวนชื่น
...มาพี่ชวนให้จ้อง...................รีบเข้ามาชม
48...สมนามหนอกิ่งแก้ว.................แพรวพราย
...บานเบ่งดอกมากมาย...............ก่องต้น
...เล็งแลยิ่งหลากหลาย..............หอมยิ่ง
...หอมยิ่งหอมล้ำล้น..................ดั่งแก้วขวัญตา
49...มุกดานามกิ่งแก้ว....................แผกพันธุ์
...ใบต่างดอกสีสัน.....................คู่คล้าย
...กลีบขาวดั่งเดียวกัน.................ดูเด่น
...งามดั่งดอกแก้วย้าย................เกิดใกล้แผกกอ
50...นวลลออเทียวท่องเช้า.............จดเย็น
...คืนสู่เวียงวังเป็น.....................ดั่งนี้
...วันคืนผ่านผันเห็น...................นุชนาถ
...แรกรุ่นอวบอิ่มชี้.....................อ่อนอั้ววัยสาว
-------------ขูลูนางอั้วตอน 2------------------
51...คราวใดเห็นอ่อนน้อย...............เจริญวัย
...งามจริตจรรยาใส....................อ่อนช้อย
...สมลือล่มแดนไตร...................คนเล่า ขานนา
...ชายหนุ่มฝันถึงน้อย.................อยากใกล้เชยชม
52...สมวัยหนออ่อนอั้ว...................ดรุณี
...พอย่างสิบหกปี......................เคราะห์ร้าย
...สูญเสียบิดามี........................ทุกข์ท่วม
...ขาดพ่อลำบากคล้าย...............ร่มเกล้าขาดสูญ
53...จำรูญพระแม่เจ้า....................จันทา
...ยังแกร่งครองพารา..................อยู่ได้
...ดูแลอ่อนกัญญา.....................เพียงเนตร แลนา
...มีแม่มิยากไร้........................โอบอุ้มอารี
54...ปรีดานักหนุ่มน้อย..................ขูลู
...เติบใหญ่เทียวหาครู................ฝึกไว้
...ศิลปวิชชาดู..........................เจบจบ
...การรบปกครองไซร้.................รอบรู้วิทยา
55...จรรยาฝึกนอบน้อม..................การุณ
...งามรูปงามทรงคุณ..................มากล้น
...ฝูงชนชื่นชมบุญ.....................บาบ่าว
...สาวอุ่นใจมากพ้น....................พบหน้าขูลู
56...พธูหลายหมู่บ้าน....................พบพาน
...เคยเที่ยวบุญไปงาน................มากหน้า
...ทุกนางต่างสคราญ..................ควรยิ่ง แลนา
...ยังบ่พบนวลหน้า.....................หนึ่งน้องดาวเฮือง
57...ชาวเมืองเย็นยิ่งได้..................นับนาน
...ดูยิ่งสุขสันติ์ปาน.....................ร่มแก้ว
...บังเงาแผ่เย็นสาน....................สงบสุข
...ชนชื่นใจผ่องผ้า.....................ชื่นหน้ายินดี
58...สิบห้าขวบเติบกล้า..................กุมาร
...เจ็บป่วยบิดาพาล....................ดับสิ้น
...กาสีโศกาปาน.......................ดินถล่ม แลนา
...ขาดร่มไทรจำดิ้น....................สืบสร้างพารา
59...พิมพาพระแม่เจ้า...................ครองบุรี
...ลูกอ่อนดูแลดี.......................ดั่งแก้ว
...ฝึกสอนเชี่ยวชาญมี.................ทุกศาสตร์
...อีกหน่อยเจนจบแล้ว................จักให้ครองเมือง
60...เนืองเนืองข่าวอั้วเคี่ยม..............เมืองกาย
...ลือว่างามเพริศพราย................ยิ่งแล้ว
...งามเกินอัปสรสาย...................สวาทยิ่ง
...ใคร่เมื่อพบมิแคล้ว..................คลั่งไคล้โฉมนาง
61...ปางหลังคงคู่เคล้า...................เคียงครอง
...เพียงข่าวขูลูปอง....................มาดหมั้น
...สาวเอยพี่จักลอง....................ยลเยี่ยม
...เยียว่าสายแนนนั้น..................เกาะเกี้ยวปางหลัง
62...ฟังนามนวลพีนั้น....................สวาทใจ
...แปลกกว่าพบหญิงใด...............ทั่วหน้า
...ฤานางจ่องสายใย...................โยงพี่ แลนา
...จึงจ่องจูงใจข้า.......................หม่นไหม้ถึงนาง
63...ครวญครางรักเร่าร้อน...............รุมทรวง
...ลองเที่ยวชมดงหลวง...............หมู่ไม้
...ชมดงเด่นดอกดวง...................บุปผชาติ
...ยังบ่ลืมอั้วได้.........................แปลกแท้เป็นไฉน
64...ไปหาพระแม่เจ้า.....................หารือ
...ยินข่าวเขากระพือ...................เนิ่นแล้ว
...สาวงามที่กายคือ....................อั้วเคี่ยม..นาแม่
...เขาว่างามดั่งแก้ว....................หยาดฟ้าลงดิน
65...ยุพินฮักหน่อแก้ว....................กลอยใจ
...นับแต่พ่อล่วงไป.....................เนิ่นแล้ว
...ลูกฮักแม่อุ่นไอ......................ลูกยิ่ง
...ใยหมองหม่นหนอแก้ว..............ลูกแก้วขวัญตา
66...สาราตามแม่รู้.........................เดิมที
...พระแม่นางเทวี.......................ก่อนนั้น
...คือสหายแม่มากมี...................มิตรจิต แลนา
...ปุตตราชมาดหมั้น...................จักฝั้นไมตรี
67...พาทียามลูกแก้ว....................เกิดมา
...เป็นบุตรผูกเสี่ยวหา.................มัดไว้
...หญิงชายแต่งกันนา.................ครองคู่
...หวังเกี่ยวดองกันได้.................บัดนี้กลับกลาย
68...เสียดายมิตรมากนั้น..................จืดจาง
...คราวแม่มีครรภ์ลาง..................โชคร้าย
...สองคนยิ่งแปลกพลาง...............อยากยิ่ง
...สองอยากกินส้มคล้าย..............ต่างแพ้มีครรภ์
69...จันทาวานทูตดั้น.....................มาขอ
...มีอยู่ลูกเดียวพอ.....................เท่านั้น
...มิอาจแบ่งเลยหนอ..................เหตุต่าง
...สองฝ่ายเลยสะบั้น..................ขาดสิ้นไมตรี
70...กายบุรียามลูกแก้ว...................จักไป
...รอบคอบระวังภัย.....................รอบด้าน
...ของฝากแม่ทรามวัย.................ควรมอบ นางแล
...นางด่าทนอย่าค้าน..................อย่าขึ้งโกรธนาง
71...พลางจัดคนครบถ้วน................ทางไกล
...นับสี่อาชาไนย.......................คล่องแล้ว
...เจ็ดวันเร่งรีบไว.......................ถึงแน่
...เลือกแต่หนุ่มทแกล้ว...............แก่นกล้าชาญสมร
72...พนมมือกราบเท้า....................มารดร
...นางส่งใจอวยพร.....................แต่เช้า
...ขบวนเคลื่อนแรมรอน...............รีบเร่ง และนา
...จากประตูเมืองเข้า...................เขตด้าวด่านดง
78...พงไพรมากหมู่ไม้...................มวลมี
...กอรวกกอบงขี.......................แผ่ก้าน
...กอซางแผ่กอสี......................สวยยิ่ง
...กอหกแลทุกด้าน....................หน่อขึ้นเต็มกอ
79...พองามแดงดู่ขึ้น.....................เต็มดอย
...ตูมต่างตูมตังพลอย..................แปลกเค้า
...หันแหนห่างหาดลอย...............จันทน์เกาะ หินแล
...หอมกลิ่นลำดวนเจ้า.................ดั่งน้องแซมผม
80...ชมชลบานหลากล้วน................ประทุมมาลย์
...อุบลก็เบ่งบาน........................ขาบแต้ม
...ผองบัวเผื่อนลมพาน................พัดกลิ่น
...หอมดั่งหอมนวลแก้ม...............อ่อนอั้วลอยลม
81...ชมปลามิใช่น้อย.....................ในบึง
...ปลาช่อนทำทีขึง....................นิ่งไว้
...ปลาซิวว่ายเวียนถึง.................ฮุบจับ
...แตกซ่านฝูงปลาไซร้................หลบลี้หนีตาย
82...ลายเสือตัวเขื่องอ้าย................ชะโด
...ปลาช่อนเคยใหญ่โต................หลบเร้น
...ตะเพียนผ่านเทโพ..................หลีกห่าง
...กลัวชะโดลางเต้น...................บ่พ้นวางวาย
83...ชุมชายชวนชักม้า....................บทจร
...ไกลอยู่กายนคร.....................อยู่โพ้น
...ขูลูเร่งแรมรอน.......................นานเนิ่น
...เหน็ดเหนื่อยแลเห็นโน้น...........ใช่แล้วยินดี
84...เห็นมีหลังหนึ่งบ้าน..................กลางสวน
...แวะสู่ทักถามชวน...................ใคร่รู้
...ตายายอยู่สองควร....................นบนอบ
...ถามเรื่องราวท่านผู้...................ครอบบ้านครองเมือง
85...ยายเทืองนามข้าพ่อ.................ตาสี
...บุตรหนึ่งธิดามี........................คู่แล้ว
...ทุกคนอยู่บุรี..........................ราชกิจ
...เป็นพี่นางอั้วแก้ว.....................รับใช้นางเสมอ
86...เจอยายจึงรอบรู้......................เรื่องราว
...พักอยู่คอยสืบสาว...................มากได้
...ทำกิจช่วยยายคราว.................พักผ่อน
...ถางป่าปลูกหมากไม้................ยิ่งปลิ้มตายาย
87...สายตายลหมุ๋ไม้.....................งดงาม
...อิงอยู่เชิงเขายาม....................บ่ายคล้อย
...แลรุกข์ร่มเย็นถาม...................ตาเล่า
...ตรงนั่นสวนหลวงน้อย...............อ่อนอั้วมักชม
88...ภิรมย์นักยิ่งแล้ว......................อุทยาน
...แอบล่วงเล็งแลลาน.................แมกไม้
...บุษบาเบ่งบัวบาน....................รวยรื่น
...พักเหนื่อยริมธารไกล้...............แอบซุ้มเครือวัลย์
89...สาวกำนัลอั้วเคี่ยม...................เสร็จสรง
...หาพุ่มผัดแพรคง.....................แยกย้าย
...สองนางย่องพบพง..................หนุ่มซ่อน
...หลับนิ่งนอนคล้ายคล้าย............เทพไท้จากสวรรค์
90...งามสรรพ์นวลหน้าผ่อง..............ประกาย
...ยามเพ่งพิศพรรณพราย.............ผ่องแผ้ว
...แพรพรรณเก่ายังฉาย...............สูงศักดิ์
...ควรบอกนวลน้องแก้ว...............เร่งให้มาดู
91...พธุงามอ่อนอั้ว.......................แปลกใจ
...ยามรอบจักมีใคร.....................ลอบเข้า
...พอพบเพ่งพักตร์ใย..................นึกชอบ
...ดูดั่งคนชิดเจ้า........................ดั่งคุ้นเคยกัน
92...งงงันนางนิ่งอึ้ง........................มัวมอง
...เออใชคนที่ปอง......................ใฝ่ชู้
...ทุกคืนที่ฝันครอง.....................เคียงคู่
...คนนี่แหละนึกรู้........................อิ่มล้นระทวย
93...สาวสวยรีบเร่งให้.....................ดมยา
...กาบไผ่พัดลมพา......................ช่วยน้อง
...ขูลูตื่นมองมา..........................หลากจิต
...คงใช่นางพี่ร้อง........................ร่ำร้องเรียกหา
94...ปรีดาเอมอิ่มท้น.......................ทับใจ
...สลบนิ่งสาวสาวไว.....................ตื่นเต้น
...เป็นลมอีกคนใย.......................แปลกพี่
...ดูหน่อยมานวดเฟ้น...................อย่าให้มีภัย
95...ทรามวัยพออ่อนฟื้น..................แลหา
...เห็นพี่หลับปิดตา......................รีบร้อน
...ประชิดแอบอกพา.....................ครวญคร่ำ
...ขอพี่ตื่นอ่อนอ้อน.....................ร่ำให้เนตรนอง
96...ผองนางมวลพี่เลี้ยง.................แลตะลึง
...ดูดั่งผัวเมียพึง.......................พบพ้อง
...พอใจต่างฉุดดึง.....................ชวนหลบ
...เขาปล่อยสองร่ำร้อง................คู่เคล้าเคียงกัน
97...ขูลูพลันพลิกฟื้น.....................วิญญา
...เห็นอ่อนแนบอกพา.................ร่ำไห้
...เลยหลับอิ่มอุรา......................นอนนิ่ง
...นานนิ่งจึงกอดไว้....................อย่าเศร้าปลอบขวัญ
98...เทวัญบงบอกให้.....................สองเรา
...คือคู่สายแนนเสา....................ใฝ่ฝั้น
...ทุกคืนพี่หงอยเหงา..................นักนิ่ม
...หาแต่นวลอั้วนั้น......................เร่งให้มาหา
99...ขวัญตาเอิบอิ่มล้น...................ในทรวง
...กอดแน่นนักนึกหวง.................ชื่นชู้
...อรเองบ่แผกดวง.....................เราพี่
...เคยอยู่ครองเทพรู้...................ส่งให้พบกัน
100...ฝันเห็นเคยอยู่เฝ้า...................ขูลู
...ตรงนี่ไฝอรดู.........................ใช่แล้ว
...นวลนางแน่วธู.......................ขวัญพี่
...นุชแน่นามอั้วแก้ว...................คู่ฝั้นของชาย
101...สายสมรแสนสุขล้น.................เริงสราญ
...สองดั่งเคยพบพาน.................ก่อนกี้
...ไขรักต่างไขขาน....................หมดปิด
...จนผิดสางเกินชี้......................ยากยั้งหยุดเพลิง
102...มิเหิงพายุเต้า........................เอ็ดอึง
...ไพรลู่ลมพัดตึง......................หักสิ้น
...เปลวเพลิงไล่ลามพึง...............รุกไล่
...ไฟคุโชนเผาสิ้น......................ยากดิ้นครรลอง
103...มองฝนมันมืดครึ้ม...................หลั่งชล
...ไหลทั่วปฐพิดล......................ท่วมพื้น
...ไฟดับหมดลมบน....................พัดแผ่ว
...ดินฉ่ำชลชุ่มชื้น......................แมกไม้สดใส
104...ใยรักสองแนบเกื้อ...................กูลกัน
...สองต่างผูกสัมพันธุ์.................ใฝ่รู้
...จักครองคู่มิผัน.......................แปรเปลี่ยน
...รอพี่เถิดชื่นชู้.........................จักได้มาขอ
105...ขูลูขอกราบเท้า......................จันทา
...ของฝากมวลบรรณา.................มอบไท้
...พระนางไต่ถามมา...................ทราบเรื่อง
...มิโปรดยากอดได้....................ด่าให้เพราะเคือง
106...เรื่องเดิมยังขุ่นข้อง..................ขูลู
...เพราะแม่พิมพาดู....................เกียจข้า
...พวกเธออย่าคบหนู..................อั้วเคี่ยม
...กูบ่ยอมพวกบ้า......................ต่าวบ้านคืนเมือ
107...เจ็บเหลือยินดั่งนั้น..................จำกลืน
...ทนอดถึงยากฝืน....................ข่มไว้
...จำคำแม่บอกคืน.....................เรือนเล่า แลนา
...วอนแม่จงช่วยให้....................แต่งอั้วนวลนาง
108...ปางนวลยินลูกน้อย..................วิงวอน
...เจ็บจิตยากนักตอน..................แต่เค้า
...จันทาแค่เคืองรอน...................มิตรขาด แลนา
...ใยจึงจำเจ็บเจ้า......................นิดน้อยฤาควร
109...นวลนางรับสั่งให้....................โหรา
...วานช่วยผูกดวงมา..................โปรดแจ้ง
...กับดวงอ่อนกัญญา..................ดวงนี่ แลนา
...ดูว่าสองสองเทพแสร้ง..............เสกไว้ครองกัน แลนา
110...โหรพลันบวกลบถ้วน................หลายคราว
...จนเหงื่อตกแปลกคราว..............ดั่งนี้
...พิมพาแม่เตือนดาว..................ดวงคู่ สองนา
...เป็นดั่งใดจงชี้........................ช่วยให้สว่างใจ
111...ทูลไปเกรงจักขึ้ง....................เคืองพระนาง
...โหรเล่าแรกสองทาง................คู่แท้
...เคยครองคู่หลายปาง................ชาติก่อน
...เพียงแต่ปลายยากแก้...............ส่อร้ายมิดี
112...วิถีดาวบอกแจ้ง......................สองคน
...อาจดับชีพเพราะตน.................บอกแจ้ง
...ยากทูลห่วงกังวน....................พระแม่
...ทูลเสร็จโหราแสร้ง..................รีบร้อนขอลา
เขียนโดย ธนัญธร ณรงค์หนู ที่ 22:07

ตำนานบุญบอ้งไฟ

ตำนานบุญบั้งไฟ

.........................ตำนานบุญบั้งไฟ.......................
................งานเขียนเก่า ๆ ต้องการนำมาเก็บไว้ที่บลอก ก่อนที่จะหาย หาไม่เจอ นี่ก็เป็นอีกเรื่อง
หนึ่งครับ นำมาไว้บลอกนี้ละกัน เพราะอีกบลอกจะเก็บพวกร้อยกรอง
............ เดือนหก ฮีตสิบสองคลองสิบสี่ ประเพณีอีสานก่อนเก่า เล่าว่าเดือนนี้ทำบุญ บั้งไฟกันถามว่าทำไปทำไม คนเฒ่าคนแก่บอกว่ามันเป็นสัญญาระหว่าพญาคันคากกับ พญาแถน ถ้าใกล้ถึงฤดูทำนา ให้พญาแถนปล่อยนาคเล่นน้ำ ฝนจะได้ตกลงมา ให้ชาว บ้านชาวเมืองได้ทำไร่ไถนา สนธิสัญญาระดับเทพเชียวนะ พญาคันคาก พญาแถน คือใคร ลองอ่านตำนานเรื่องพญาคันคาก ดูซิ

.............ณ เมืองชมพู พระนางสีดา มเหสีของพญาเอกราชผู้ครองเมือง ได้ให้กำเนิด โอรสลักษณะแปลกประหลาด คือผิวกายเหลืองอร่ามดั่งทองคำ แต่เป็นตุ่มตอเหมือน ผิวคางคก คนทั้งหลายจึงขนานนามพระกุมารว่า ท้าวคันคาก แต่แบบเล่านิทานน่ะ อย่าถามเลยว่ากลอนอะไร ไม่รู้เหมือนกัน แต่ชอบมันอ่่านกระตุก ๆ ดี

............. เมื่อเติบใหญ่ขึ้น พระกุมารประสงค์จะได้พระชายาที่มีสิริโฉมงดงาม แต่พญา เอกราชได้ห้ามปรามไว้ ด้วยทรงอับอายในรูปกายของราชบุตร ท้าวคันคากก็ไม่ย่อท้อ ได้ตั้งจิตอธิษฐานขอพรจากพระอินทร์ ด้วยบุญบารมีแต่ชาติปางก่อน พระอินทร์จึง เนรมิตปราสาทพร้อมทั้งประทานนางอุดรกุรุทวีป ผู้เป็นเนื้อคู่ให้เป็นชายา ส่วน ท้าวคันคากเอง ก็ถอดรูปกายคันคากออกให้ กลายเป็นชายหนุ่มรูปงาม
.............พญาเอกราชยินดีกับพระโอรส จึงสละราชบัลลังก์ให้ครองเมืองต่อ ทรง พระนามว่า พญาคันคาก พญาคันคากตั้งอยู่ในทศพิธราชธรรม มีเดชานุภาพเป็นที่ เลื่องลือ จนเมืองน้อยใหญ่ต่างมาสวามิภักดิ์ แต่ก็ทำให้มีผู้เดือดร้อน คือพญาแถน ผู้อยู่บนฟากฟ้า เพราะมนุษย์หันไปส่งส่วยให้พญาคันคากจนลืมบูชาพญาแถน จึงแกล้งงดสั่งพญานาคให้ไปให้น้ำในฤดูทำนา ทำให้เกิดความแห้งแล้ง ข้าวยาก
หมากแพง ชาวเมืองจึงไปร้องขอพญาคันคากให้ช่วย
............. พญาคันคากจึงเกณฑ์กองทัพสัตว์มีพิษทั้งหลาย ได้แก่ มอด ปลวก ผึ้ง แตน ตะขาบ กบ เขียด เป็นอาทิ ทำถนนและยกทัพขึ้นไปสู้กับพญาแถน โดยส่งมอดปลวก ไปกัดกินศัตราวุธของพญาแถนที่ตระเตรียมไว้ก่อน ทำให้เมื่อถึงเวลารบ พญาแถน ไม่มีอาวุธ แม้จะร่ายมนต์ ก็ถูกเสียงกบ เขียด ไก่ กา กลบหมด เสกงูมากัดกินกบเขียด ก็โดนรุ้ง (แปลว่าเหยี่ยว) ของพญาคันคากจับกิน ทั้งสัตว์มีพิษก็ยังไปกัดต่อยพญาแถน จนต้องยอมแพ้ในที่สุด
.............พญาคันคากจึงเริ่มเจรจาต่อรองพญาแถน ขอให้เมตตาชาวเมือง ประทานฝน ตามฤดูกาลทุกปี พญาแถนแสร้งว่าลืม พญาคันคากจึงทูลเสนอว่าจะให้ชาวบ้าน จุดบั้งไฟขึ้นมาเตือน พญาแถนก็เห็นชอบด้วย ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ทุก ๆ เดือนหกซึ่งเป็นช่วงเริ่มฤดูทำนา ชาวอีสาน จึงมีประเพณีบุญบั้งไฟเพื่อบูชาพญาแถน เพื่อจะได้อำนวยความสะดวกตลอด ฤดูเพาะปลูก และเมื่อพญาแถนประทานฝนลงมาถึงพื้นโลกแล้ว บรรดากบ เขียดคางคกที่เป็นบริวารของพญาคันคาก ก็จะร้องประสานเพื่อแสดงความ
ขอบคุณต่อพญาแถน
ตำนานบุญบั้งไฟ
............ เดือนหก ฮีตสิบสองคลองสิบสี่ ประเพณีอีสานก่อนเก่า เล่าว่าเดือนนี้ทำบุญ บั้งไฟกันถามว่าทำไปทำไม คนเฒ่าคนแก่บอกว่ามันเป็นสัญญาระหว่าพญาคันคากกับ พญาแถน ถ้าใกล้ถึงฤดูทำนา ให้พญาแถนปล่อยนาคเล่นน้ำ ฝนจะได้ตกลงมา ให้ชาว บ้านชาวเมืองได้ทำไร่ไถนา สนธิสัญญาระดับเทพเชียวนะ พญาคันคาก พญาแถน คือใคร ขอนำมาเล่าแบบนิทานก้อม โดยแต่เป็นร้อยกรอง แบบตามใจคนแต่ง ใช้คำ ไม่จำกัด 5-9 คำ ลีลา พยายามเลียนแบบกาพย์กลอน จะได้อ่านง่าย ถ้อยคำภาษา
มีทั้งภาษาปาก ภาษาถิ่น เพราะตามใจคนแต่ง บอกไว้เผื่อสงสัยว่าทำไม.....???
........อตีเตกาเลสมัยหนึ่ง................... เมืองงามตรึงใจใครพบเห็น
นามชมพูดูไปก็ร่มเย็น....................... เอกราชเป็นเจ้าผู้ปกครอง
สีดานามมเหสี ......................................พระเทวีงามล้ำคนทั้งผอง
มินานทรงครรภ์ดังใจปอง ................ สุขสมสองราชาราชีนี
พอประสูติประหลาดเหลือหลาย ...... กุมารกายดังทองละอองศรี
แต่ปุ่มปมทั่วกายคล้ายดังมี.................. ผิวสีคางคกน่าตกใจ
บุญกรรมส่งผลมาเกิด........................... ประเสริฐแม่รักมิผลักใส
เลี้ยงดูจนเจ้าเจริญวัย ............................เติบใหญ่เป็นหนุ่มแข็งแรง
คางคกเขาอยากมีแฟน ....................... สาวสาวแสนจะขยะแขยง
มิอยากให้ใกล้คำแพง....................... ...เจ้าแกล้งหลีกหลี้หนีไป
เหลือทนจึงบอกเด็จพ่อ ..................... ขอรับเด็จแม่มิไหว
ลูกอยากมีเมียปวดใจ ........................... จีบใครเขาหลบไม่พบพาน
จับลูกสาวชาวเมืองสักคน....................หน้ามนสะสวยตาหวาน
เลือกเอาสวยสวยนงคราญ....................ลูกหลานชาวเมืองมากมาย
สององค์ทรงอึ้งตะลึงคิด .......................มันคิดอยากมีเมียโฉมฉาย
ให้คนตระเวนถามวุ่นวาย......................ทุกภายในนอกบุรี
เขาบอกอยากจะอาเจียน........................คลื่นเหียรพวกเราสาวศรี
ผัวแบบคางคกตลกดี.............................ไม่มีไม่เอาเยาวมาลย์
ที่สุดกลับมามือเปล่า............................. ทูลเล่าเรื่องราวกล่าขาน
ราชากลุ้มใจทัดทาน..............................จัดการยุ่งยากจริงจริง
บอกลูกทำใจเสียเถิด.............................เราเกิดอัปลักษณ์ผู้หญิง
เขาจึงรังเกียจท้วงติง........................... ประวิงไม่อยากตกลง
...........คางคกรูปหล่อน้อยใจ .............ขอไปอยู่ป่าเขาหงส์
บำเพ็ญบารมีมั่นคง .............................ขอพรองค์อินทร์เมตตา
หลายวันทิพย์อาสน์เร่าร้อน................อินทรสงสัยใครกันหวา
สอดส่องไปทั่วโลกา.............................อ้อเจ้าบ้าคางคกรูปงาม
ไม่หล่อพ่อรวยเป็นกษัตริย์.................. อึดอัดอยากมีเมียมันถาม
วอนขอช่วยด้วยองค์ราม ...................... อินทาใจงามเอ็นดู
เออปางก่อนมันคือโพธิสัตว์.................องค์อินทร์จัดให้อ้ายหนู
เสกเมืองมั่นคงค่ายคู............................. น่าอยู่ปราสาทมณเฑียร
เสกผิวคางคกเป็นเกราะ........................รูปเหมาะงดงามดังเขียน
ซ่อนอยู่ภายในเนื้อเนียน......................อินทร์เพียรหาสาวมาประทาน
ได้สาวอุตตรทวีป .................................. รีบเหาะมาหาว่าขาน
ครบถ้วนครานี้หมดการ ....................... ดูแลบ้านเมืองให้ดี
พระมารดาแลองค์เอกราช.................. ประพาสเมิองใหม่ในวิถี
สุดแสนชื่นชมบารมี .............................เปรมปรีดิ์ยกขึ้นเป็นราชา
........พระเจ้าคางคกอธิราช .................เปรื่องปราดปกครองนักหนา
บ้านเมืองร่มเย็นนานมา ..................... นาคราส่งส่วยสักการ
บ้านเล็กเมืองใหญ่ไหว้น้อม............... ยินยอมพร้อมใจอาจหาญ
ขอพึ่งโพธิสมภาร................................ มินานร่ำลือระบือไกล
ทุกเมืองชื่นชมนักหนา.........................ต่างพากันลืมเป็นไฉน
ลืมการบูชาเทพไท............................... กราบไหว้บัดพลีละเลย
องค์แถนเทพใหญ่บนฟ้า.....................โกรธาเรื่องราวเปิดเผย
อ้ายคางคกขึ้นวอนี่เองเฮ้ย................ มึงเอ๋ยดีละได้เห็นกัน
พวกนาคเล่นน้ำหยุดเล่น.....................โลกเย็นกลับแล้งพร้อมสรรพ์
เจ็ดเดือนขาดฝนประชุมพลัน............. หวาดหวั่นบ้านเมืองล่มจม
พระเจ้าคากคกรูปหล่อ....................... พอรู้เรื่องราวขื่นขม
พญาแถนขี้อิจฉาไม่น่าชม ..................เขานิยมบูชามานานปี
ลืมสักการนิดหน่อยก็คอยแกล้ง .......ให้ฝนแล้งกันดารดังเมืองผี
จักประกาศสงครามเข้าต่อยตี .............เกิดกลีรบพุ่งยุ่งนักเชียว
........ ทัพพระเจ้าคางคก...................... ยกทัพประหลาดหวาดเสียว
ทัพปลวกเร่งสร้างถนนเจียว...............เลาะเลี้ยวเมืองแถนเร็วพลัน
ทัพมอดเตรียมพร้อมตามติด................ประชิดด้ามมีดด้ามปืน
อาวุธทัพแถนกัดให้หมด..................... เหลืออดบัญชาอย่าฝืน
ยามเช้าทหารแถนตื่น......................... ยืนงงหาไม้ก่อไฟ
ทัพแถนจักร่ายพระเวทย์.................. วิเศษเอ็งอย่าสงสัย
ทัพกบอึ่งอ่างเขียดไป.........................ว่องไวส่งเสียงอึงอล
ร่ายผิดร่ายถูกไม่ขลัง ......................... ระวังมนตราอย่าสับสน
พวกมันเสกงูมาประจญ .................... หวังชนทัพกบอึ่งเรา
ทัพรุ้งพุ่งมาอ้ายเหยี่ยว ........................โฉบเฉี่ยวจับงูให้เขา
พวกสัตว์มีพิษต่อยเอา ........................ ทัพงูเจ้านำขบวน
แมงป่องตะขาบรุกฆาต ...................... อย่าพลาดมันน่าเสสรวล
ทัพแถนลำบากถูกรบกวน..................ทั้งมวลไม่เป็นอันรบรา
องค์แถนรำคาญยอมแพ้ ..................... มีแต่พวกเด็กมีปัญหา
รบกันแบบนี้ไร้จรรยา ........................บอกมาเอ็งต้องการอะไร
.........พระเจ้าคางคกมหาราช ............ องอาจบอกชี้พาทีไข
แถนแกล้งพวกเราทำไม ...................ปล่อยให้ฝนแล้งเจ็ดเดือน
แบบนี้ต้องสู้ให้ยับ ........................... จับแถนไปตอนให้เหมือน
พวกขันทีนั่นแหละหากเลือน ....... ขอเตือนอย่าทำนะเออ
แถนบอกอ้ายบ้าคางคก................... สกปรกทำตัวตีเสมอ
เอาเอายอมให้มิอยากเจอ .................ว่าแต่เธอช่วยเตือนเดือนสำคัญ
ส่งบั้งไฟดีดีมาบอก ......................... นาคจะออกเล่นน้ำมิหุนหัน
นาคสนุกฝนลงคงทั่วกัน.................. จักได้สรรค์ไร่นาพาสุขใจ
สันธิสัญญาสันติภาพ ....................... รับทราบเทพแถนมิสงสัย
กับพญาคันคากเรืองฤทธิ์ไกร .......... บุญบั้งไฟเดือนหกตกเตือนกัน
เมื่อฝนโปรยลงมาห่าหนักมาก......... กบเขียนหากปรีดามาพร้อมสรรพ์
ชวนอึ่งอ่าคางคกยกมาพลัน............ ร้องสนั่นอึงอลดลสุขใจ
ขอบคุณแถนส่งฝนลงแล้ว.............. ดังดวงแก้วยินดีมิสงสัย
เสียงอ๊บอ๊บอึ่งอ่างกังวาลไกล........... ขอบคุณให้แถนรู้ชูชื่นชม
จนเกิดเป็นประเพณีศรีอีสาน............นับเนิ่นนานแต่งเติมเพิ่มเสกสม
เล่นสนุกกันมาน่านิยม....................... ขอบังคมตำนานบุญบั้งไฟ ฯ
4/6/2558
เขียนโดย Sritong Sriprajong ที่ 08:45

แนะนำโคลงกระทู้

แนะนำโคลงกระทู้

โคลงกระทู้

--------------------

..............คือโคลงสี่สุภาพนั่นเอง แต่เป็นโคลงที่มีกระทู้ (หัวเรื่อง หัวข้อ)ให้แต่ง นักแต่งโคลงชอบชวน
ประลองกันด้วยโคลงกระทู้ จะดูว่าใครจะตีความกระทู้ได้ดีกว่ากัน แต่เป็นการตีความโดยแต่งเป็นโคลงสี่สุภาพ เรียกว่ายากสองชั้น ตีความกระทู้พอเข้าใจได้ว่า กระทู้ที่กำหนดแปลความหมายว่าอยางไร แต่่ไป
ยากขั้นสองคือเขียนเป็นโคลง สมัยก่อนเห็นชอบเล่นกันทั้งระดับมัธยมและอุดมศึกษา มาสมัยนี้คงหา
ยาก เพราะเด็ก ๆ เขาเล่นไลน์เล่นเฟสกันไม่ค่อยว่าง เสียดายถ้าเกิดเลือนหายไปจริง ๆ เลยขอนำมาเล่า
สู่กันฟัง ดังนี้

...........คนคิดกระทู้ ส่วนมากเป็นคำที่มีความหมาย คนรู้จัก จำนวนลงตัว 4 หัวข้อย่อย สำหรับแต่งโคลง
4 บาท จะเป็นกระทู้ละ 1 คำ 2 คำ ...4 คำ ก็ได้ เช่น

.......1. กระทู่้1 คำ เช่น ส่ง สุข ปี ใหม่ , รัก ชาติ ยิ่ง ชีพ

.......2 กระทู้ 2 คำ เช่น รักยาว ให้บั่น รักสั้น ให้ต่อ , เพื่อนกิน หาง่าย เพื่อนตาย หายาก

......3 กระทู้ 3 คำ น้ำพึ่งเรือ เสือพึ่งป่า นายพึ่งบ่าว เจ้าพึ่งข้า ,

......4. กระทู้ 4 คำ อย่าทำความชั่ว ทำแต่ความดี ทำจิตหมดจด ปิดหมดอบาย

......5. กระทู้ใช้คำไม่มีความหมาย เช่น โก วา ปา เปิด , ทะ ลุ่ม ปุ่ม ปู

...........พิจารณากระทู้    ข้อที่ 1  ส่ง สุข ปี ใหม่ ความหมายชัดเจน กระทู้แรก ส่งอะไรที่เกี่ยวข้องกับ
ปีใหม่    กระทู้ สุข แบบไหนถึงจะเกี่ยวกับปีใหม่ กระทู้ปี แน่นอนต้องเป็นปีใหม่ กระทู้ใหม่ มันเกี่ยวกับ
ปีใหม่อย่างไร นึกออกแล้วก็ลองแต่งดู

.........ส่ง.... สารถึงเพื่อนพ้อง...............มิตรสหาย
.......สุข......ก่อเกิดใจกาย................... เปี่ยมล้น
.......ปี.........ผันอย่าคลาคลาย............ มิตรมิ่ง แลนา
.......ใหม่... แต่ปีมิพ้น......................... เพื่อนแท้รักเสมอ
(เวลาอ่านต้องอ่านกระทู้ก่อน ค่อยอ่นาทีละบาท)  ต่อไปก็จะลองแต่งเลย ไม่ทบทวนความหมายละ
เดี๋ยวข้อเขียนจะยาวไป

.........รัก.....ตนมีมากพ้น..................... พรรณนา
.......ชาติ...... รักยิ่งอาตมา................. มากล้ำ
........ยิ่ง....... ยามศึกลามมา............... ศึกรุ่ม แลนา
........ชีพ..... ย่อมพลีด้วยซ้ำ............. ชาติต้องอยู่ยง

........รักยาว.....สบสุขล้วน.................. สวัสดี
........ให้บั่น.....กิเลสหนี...................... ห่างแล้ว
........รักสั้น.....หมั่นไมตรี.................... มัดแน่น
........ให้ต่อ......จิตใจแผ้ว................... ผูกไว้สัมพันธ์

...........เพื่อนกิน..... สินทริพย์สิ้น......... ห่างเหิน
........หาง่าย........... เพียงชวนเชิญ...... เลือกได้
........เพื่อนตาย ....... ร่วมทุกข์เกิน...... สุขช่วย เสมอนา
........หายาก.............. ยามเจ็บไข้ ..... เพื่อนแก้วอยู่เคียง

........น้ำพึ่งเรือ.......... อยู่ได้................ ลอยลำ
........ เสือพึ่งป่า.....ประจำ................... อยู่เร้น
........นายพึ่งบ่าว.... กระทำ................. กรรมกิจ แลนา
........เจ้าพึ่งข้า........คอยเฟ้น................ ส่งให้บริการ

........อย่าทำความชั่ว.....เว้น..................ควรการ
........ทำแต่ความดี.......ขาน..................คู่สร้าง
........ทำจิตหมดจด .....ชาญ...................สติมั่น แลนา
........ ปิดหมดอบาย....อ้าง.....................แน่แท้พุทธะสอน

........คงสาธิตโคลงกระทู้แค่นี้ พอเป็นกระสาย ส่วนกระทู้ไม่มีความหมาย ต้องระดับ
ศรีปราชญ์ ถึงจะนึกได้และใจความดีมาก ๆ ตัวอย่างโคลงกระทู้แปลก ๆ ของศรีปราชญ์

............ทะ.... เลแม่ว่าห้วย ............ เรียมฟัง
.......ลุ่ม.....ว่าดอนเรียมหวัง............ว่าด้วย
.......ปุ่ม..... เปือกปะการัง............... เรียมร่วม คำแม่
.......ปู.........ว่าหอยแม้กล้วย............ว่ากล้ายเรียมตาม

................โก........มลเดียรดาษท้อง....สินธู
......วา........ลุการะดับดู.........................ดั่งแก้ว
......ปา........รังระบัดปู...........................ปุยนุ่น...เปรียบฤๅ
......เปิด......จอกกระจับแผ้ว.................ผ่องน้ำเห็นปลา

............เขียนถึงโคลงกระทู้ เพื่อให้ทราบว่าสมัยหนึ่งนิยมใช้ประกวดแข่งขันกัน ซึ่งก็ดี
ทำให้ได้ฝึกปรือการใช้ภาษาร้อยกรอง สมัยพวกเราจะเอาอย่างบ้างก็ไม่เสียหายครับ

แนะนำโคลงดั้น

แนะนำให้รู้จักโคลงดั้น

โคลงดั้น
---------------------

.............. คุยกันกับครูสอนภาษาไทยเรื่องการแต่งโคลงดั้น วิวิธมาลีและบาทกุญชร หาข้อสังเกตกันว่า มันคล้ายกัน ต่างกันตรงไหน ดูที่ไหนถึงรู้ว่าชื่ออะไร  คุยกันเสร็จก็บันทึกไว้ กันลืมครับ............โคลงดั้นเป็นโคลงที่เพิ่มกติกาให้แต่งยากมากขึ้น ไม่รู้เหมือนกันทำไมชอบทำให้มันยากกว่าปกติ แต่ก็ยังมีคนชอบแต่งแบบว่า ดันทุรังแต่งจนได้ โคลงสี่สุภาพมีกี่ชนิด โคลงดั้นก็มีพอ ๆ กันทั้ง โคลงสอง โคลงสามและโคลงสี่

ตัวอย่าง

โคลงสองด้ัน

......................... โคลงสองตรองแต่งดั้น............... โทคู่ตรงนี้นั้น จึ่งควร
................... หวนคิดคำวรรคท้าย......................... เดิมสี่โยกแล้วย้าย คู่คำ
                                                                                                   (ขุนทอง)

โคลงสามดั้น

......................... ตริแต่งคำเชื่อมโยง..................... โคลงสามยามแต่งดั้น
.................. โทคู่คงไว้ฝั้น..................................... ส่งเสียง
......................... จำเรียงโคลงเสนาะ................... คำเหมาะตกแต่งได้
................... สัมผัสจัดคล้องไว้............................. ว่างาม
                                                                                                  (ขุนทอง)

..........ข้อสังเกต ในโคลงสองดั้น คำเอกคำโท เท่ากันกับโคลงสองสุภาพคือ เอก 3 โท 3จำนวนคำวรรคท้ายตัดออก 2 คำ แล้วย้ายคำโท ไปไว้คำที่ 4 วรรคที่ 2 กลายเป็นคำโทคู่ส่วนสัมผัสบังคับ เหมือนกันกับโคลงสองสุภาพ

...........เมื่อดูโคลงสองดั้นออก เวลาแต่งโคลงสามดั้นก็ใช้วิธีเดียวกันกับโคลงสามสุภาพคือแต่งให้มีคำเพิ่มหน้าวรรคแรกของโคลงสองดั้น อีก 5 คำ ก็จะเป็นโคลงสามดั้น เท่านั้นเอง

โคลงสี่ดั้นวิวิธมาลี

.......... จับโคลงสี่สุภาพมาดัดแปลง ตรงไหนถึงเป็นโคลงดั้นวิวิธมาลี มีข้อสังเกต ดังนี้

..........1. ตัดจำนวนคำวรรคสุดท้าย เดิม 4 คำ เหลือสองคำ เป็นคำเอกและคำโท แล้วย้ายคำโทมาไว้ตำแหน่งคำที่ 4 ทำให้เกิดคำโทคู่่ในบาทที่ 4
..........2 ปรับสัมผัสบังคับในบท โดยคำท้ายบาทที่ 1 เดิมส่งสัมผัสไป 2 ที่คือ คำที่ 5 บาทที่ 2 และคำที่ 5 บาทที่ 3 ตัดสัมผัสบาทที่ 2 ออก ไม่ต้องส่งให้
.........3.ปรับสัมผัสคำท้ายบาทที่ 2 ซึ่งเป็นคำโท เดิมส่งให้คำที่ 5 คำโทในบาทที่ 4 ปรับนิดหน่อยให้ส่งสัมผัสให้คำที่ 4
.........4 สัมผัสระหว่างบท ให้ใช้คำสุดท้ายบท ส่งไปยังคำที่ 5 บาทที่ 2 ซึ่งเป็นคำที่เว้นว่างไว้ให้ (ตามที่กล่าวไว้ในข้อ 2)

................สืบสารโคลงสี่ดั้น................... ดูงาม
...........ลองแต่งวิวิธมาลี..........................ว่าไว้ (บทที่ 1 ไม่มีรับสัมผัส)
...........บาทสองบ่ผูกความ...................... สัมผัล แลนา (บาทที่สาม สัมผัสปกติ )
...........บาทสี่โทให้คล้อง........................ คู่กัน (คำโทคู่ คำที่อยู่หน้า รับสัมผัส)
                                                                 (ขุนทอง)
.................บทสองเพียงแต่งให้ ............. ครบความ (เริ่มบทสอง บาทที่ 1 ไม่มีสัมผัส)
...........เขาส่งคำสัมพันธ์.......................... คู่คล้อง (บาทที่ 2 คำที่ 5 รับสัมผัสคำท้ายบทแรก)
...........ปกติแต่งบาทสาม......................... สบจิต (บาทที่ 3 สัมผัสตามปกติ)
...........บาทสี่คำต้องแจ้ง......................... แจ่มจินตน์ (บาทที่ 4 คำโทคู่ คำโทแรก รับสัมผัส)
                                                                  (ขุนทอง)
............ข้องสังเกต
            บทแรกคำที่ 5 บาทที่ 2 ว่างไม่มีรับสัมผัส พอแต่งบทถัดไป จะใช้รับสัมผัสระหว่าง
บท  (คู่กัน.....ส่งให้....สัมพันธ์ )....
          ..คำโทคู่่ในบาทที่ 4 ต้องใช้คำที่ 4 รับสัมผัส  (ให้คล้อง...คำให้รับสัมผัส)
                                                                                (ต้องแจ้ง คำต้องรับสัมผัส)
โคลงดั้นบาทกุญชร
............สังเกตโคลงดั้นบาทกุญชร  ดูลักษณะคำที่ส่งและคำที่รับ จะเป็นคำที่มีลักษณะตรงกัน เช่น

บาทกุญชรบทที่ 1

............1. .บาทที่ 1 คำที่ 7 (คำสุภาพ) ส่งให้....บาท 3 คำที่ 5 (คำสุภาพ)
...........2.. บาทที่ 2 คำที่ 7 (คำโท) ส่งให้.....บาท 4 คำที่ 4 (คำโท)
....3....ระหว่างบท บทแรก ส่ง 2 คำ บทหลังรับ 2 คำ
...........4..บทแรก บาทที่ 3 คำที่ 7 (เอก)ส่งให้ ......บาทที่ 1 คำที่ 4 (เอก)
...........5..บาทที่่ 4 คำที่ 7 (คำสุภาพ)ส่งให้.....บาทที่2 คำที่ 5 (คำสุภาพ)

บาทกุญชร บทที่ 2
..........1... บาทที่ 1 คำที่ 7 (คำสุภาพ) ส่งให้....บาท 3 คำที่ 5 (คำสุภาพ)
..........2....บาทที่ 2 คำที่ 7 (คำโท) ส่งให้.....บาท 4 คำที่ 4 (คำโท)

...........หมายเหตุ คำเอกโทในบาทที่ 1 สลับตำแหน่งกันได้ เมื่อส่งสัมผัสระหว่างบท จากคำเอก
บาทที่ 3 ต้องตามส่งให้คำเอก ถ้าคำเอกสลับไปอยู่คำที่ 4 ก็ส่งให้คำที่ 4
..........คำโทคู่ในบาทที่ 4 พบว่ามีการใช้คำที่ 5 รับสัมผัส ต่างจากดั้นวิวิธมาลีที่ใช้คำที่ 4
ลองนำโคลงดั้นวิวิธมาลี มาแปลงเป็นบาทกุญชร ดังนี้เป็นบาทกุญชร ดังนี้

...................สืบสารโคลงสี่ดั้น..................... ดูงาม
...........ลองแต่งบาทกุญชร......................... ส่องไว้
...........บาทสองบ่ผูกความ...........................สัมผัล แลนา (คำสัมผัส ส่งไปบาทแรกบทถัดไป)
...........บาทสี่โทคล้องให้............................ คู่กัน (คำโท ให้ รับสัมผัส)

....................บทสองเพียงจัดให้.................ครบความ (คำจัด รับจากคำ.....สัมผัส)
...........เขาส่งคำสัมพันธ์............................คู่คล้อง (สัมพันธ์ รับสัมผัสจากคำ คู่กัน)
...........ปกติแต่งบาทสาม..........................สบจิต (สาม รับสัมผัสในบท....ความ)
...........บาทสี่คำแจ้งต้อง.......................... แจ่มจินตน์ (คำโท ต้อง รับสมผัสในบท...คล้อง)
............ข้อสังเกต บทที่ 2 โคลงดั้นวิธีมาลี มีการรับ-ส่งสัมผัส 3 แห่ง บาทแรกว่างอยู่
แต่บทที่ 2 โคลงดั้นบาทกุญชร จะมีรับ-ส่งสัมผัสครบทั้ง 4 บาท

เขียนโดย Sritong Sriprajong ที่ 21:33

วันคล้ายวันเกิด

วันเกิด
...................คล้ายวันเกิด ขอบคุณครับ.........................

------------------------------
..........วันเกิดผ่านมาเจ็ดสิบสองปีแล้ว ครบวันคล้ายวันเกิดปีนี้เงียบเหงาเช่นทุกปี เพราะไม่ได้เปิดเฟสบุ้ค เปิดแค่ ไลน์ มีคนที่จำได้อวยพรมาบ้างไม่ถึงสิบคน เหมือนปีที่ผ่าน ๆ มา ทุกครั้งที่ครบรอบวัน ทำให้เรานึกถึงความหลัง ว่า เราเกิดมาจากที่ถิ่นไหน อ๋อ บ้านแก กมลาไสย กาฬสินธุ์ จบประถมแล้วพ่อแม่พาอพยพไปอยู่ บ้านหนองลุมพุก หนองบัวลำภู จบ ม. 3 ที่โรงเรียนโนนสังวิทยา รุ่น 2500 เก๋ามาก พ่อให้ไปเรียน ต่อจบ ม. 6 ที่โรงเรียน เกษตรกรรมชัยภูมิ 3 ปี อายุ 16 ขวบ สอบบรรจุเป็นครูกับเพื่อน ๆ ไม่ได้ โทษที่ชอบเข้าเรียนก่อนเกณฑ์ อยู่บ้านช่วยพ่อแม่ทำนาทำไร พ่อแม่ให้บวชก่อนจะให้แต่งงาน ตกลง 1 พรรษา แต่ชอบที่ได้ศึกษาพระธรรมวินัยบวชเพลิน จนจบ นักธรรมเอก แถมสอบได้เปรียญสี่ประโยคสอบเทียบวิชาชุดครูได้ พ.กศ.  และ พ.ม. จากนั้นก็เปลี่ยนมาสอบบรรจุเป็นครูจนเกษียณเมื่อปี 2547 เฮ้อ........
เหมือนเพิ่งปลดผ่านไปไม่นาน...แค่ 12 ปี  ขอบคุณทุกคนที่ให้กำลังใจบทกลอนนี้เขียนส่งให้อ่าน
ทางไลน์ไปแล้ว เมื่อ 1 มิถุนายนพอเปิดเฟสใหม่ หาเรื่องมาลง เจอกลอนชุดนี้เข้า ก็เลยหยิบมาลงเฟสบ้าง ใครได้พบ ทนอ่านหน่อยนะครับ เพราะผมเป็นคนพูดมาก  ก็เลยมีข้อเขียนยาว ๆ ด้วย

.                        
          ...วันเกิดเลิศดิถี......บุญยังมีส่งสืบผล
      ก่อเกิดมาเป็นคน.....พ่อแม่ให้ใจแลกาย
เป็นครูสอนนอนนั่ง..ลุกระวังยามผันผาย
ดูแลมิคลาคลาย.......จนเติบใหญ่ให้ร่ำเรียน
สามปีก่อนประถม.....แม่ชื่นชมหัดอ่านเขียน
มินานเมื่อพากเพียร..เข้าประถมอีกหกปี
มิพออีกหกชั้น.........ล้วนสำคัญนวลฉวี
ใส่ใจเรียนให้ดี........ยังต้องต่อปริญญา
นับปีก็สิบเก้า..........อายุเรานับพรรษา
ยี่สิบสองเชียวนา......ตั้งหลักได้มีการงาน
พ่อแม่ดีใจมาก........สมลำบากมิเคยขาน
ยากเย็นแต่ใจบาน....ลูกสุขสมแม่ยินดี
วันเกิดนึกถึงแม่.......ยากจักแลหม่นหมองศรี
พ่อแม่วายชีวี...........ทั้งสองท่านล่วงลับไป
เหลือเพียงเถ้ากระดูก..ช่วยเตือนลูกดังจักไข
แทนคุณยากอันใด....พ่อแม่อยู่กับตัวเรา
เลือดเนื้อมาจากท่าน..บริบาลอย่าขลาดเขลา
ละชั่วมิมัวเมา............เพ็ญกุศลสัมปทา
สะสางจิตสะอาด.........ปราศกิเลสนี่แหละหนา
สั่งสมมวลปัญญา.........ล้วนเป็นคุณแก่ตัวตน
ผู้ใดทำฉะนี้..............แม่เปรมปรีดิ์มิสับสน
พ่อปลื้มเปรมกมล.......เป็นกุศลแม้ลับไป
วันนี้คล้ายวันเกิด.......พรประเสริฐที่หลั่งไหล
ภรรยามอบน้ำใจ........พวกบุตรหลานมากไมตรี
ญาติมิตรมีพรเลิศ........คำประเสริฐส่งเสริมศรี
อายุวรรณะมี..............สุขังโสภิญโญพร
ขอบคุณแม่แลพ่อ.......นวลลออศรีสมร
เธอชื่อธนัญธร............ขอบใจลูกล้วนผูกพันธ์
ขอบคุณมวลญาติมิตร...พลังจิตที่สร้างสรรค์
ฝากพรคืนเช่นกัน........ขอทุกท่านสบสุขเทอญ ฯ
..........
kht 1 /6/2559

ไปวัดจำศีล

ไปวัดจำศีล

.----------------
...............พ่อตา ๆ ไปวัดจำศีล คือทำอย่างไร ลูกหลานเรียน มัธยมต้น จะเขียนรายงานส่งครู หัวข้อ 
 "ไปวัดจำศีล" สมัย ก่อนไม่ใช่เรื่องยาก รู้จักกันทุกครอบครัว แต่เดี๋ยวนี้ไม่ค่อยจะมี คนไปวัดจำศีล
ขนาดวัดก็ลืมไปแล้ว ว่าการจำศีลเป็นกิจกรรม ชาวพุทธ โดยเฉพาะอุบาสกอุบาสิกา วันพระแปดค่ำ 
สิบสี่สิบห้า ค่ำ นิยมไปวัดจำศีลกัน ผมบวชเมื่อ พ.ศ. 2510 ยังทันกิจกรรม ไปวัดจำศีลอยู่ เมื่อลูกหลาน
มาถาม เลยบอกได้ว่าคืออะไร และ ทำอย่างไร 
.............จำศีลก็คือปฏิบัติรักษาศีลมิให้ขาด นิยมไปรักษาศีลกัน ที่วัด มีพระช่วยแนะนำ มีเพื่อนร่วมกิจกรรมมากหลายไม่เหงา แล้วยังได้ฟังเทศน์ด้วย ดังนั้นเมือถึงวันพระ ชาวบ้านจิงนิยม ไปทำบุญ
แล้วถือโอกาสรักษาศีล นอนค้างที่วัด 1 คืน เลยเรียก กันว่า "จำศีล" คือไปนอนที่วัดด้วย รักษาศีล
ด้วย นั่นเอง
............ไปจำศีลไม่จำกัดอายุ ไม่จำกัดเพศ ส่วนมากก็ผู้ใหญ่ คนแก่ วัดรับได้กี่คน ก็เต็มศาลานั่นแหละ 
แต่เท่าที่เห็นสัก 10 คน ถือว่าเยอะแล้ว ถึงวันพระตื่นเช้าทำวัตรสวดมนต์ สมาทานศีลห้า แผ่เมตตา 
แล้วไปอาบน้ำแต่งตัว จัดข้าวของไปนอนค้างที่วัด บางที ก็มีลูกหลานไปส่ง ไม่ก็เดินไปเอง เจอเพื่อน
ฝูงก็เดินไปด้วยกัน ไป ถึงวัดมรรคทายกจะนำพาสวดมนตร์ทำวัตรเช้า เสียงดังจนพระรู้ ท่านจะลงมา
ให้สมาทานศีลอุโบสถ บางวัดก็เทศน์แนะนำการจำศีล ว่า ศีลอุโบสถก็คือศีลแปดข้อ ที่ต้องตั้งใจรักษา
มิให้ขาดตลอดเวลา อยู่จำศีล จนวันรุ่งขึ้น ตอนเช้าค่อยลาศีลแปดแล้วรับศีลห้ากลับบ้านไป จากนั้น
ก็ปล่อยให้ไปฝึกสมาธิ เดินจงกรม ตามอัธยาศัย 
............วันพระชาวบ้านออกมาทำบุญตักบาตร ลูกหลานเราก็เตรียม ไทยทานมาให้เราทำบุญด้วย ก็
มาร่วมกิจกรรมถวายทาน จนเสร็จ ก็ขอรับอาหารที่เหลือจากพระมาร่วมรับประทานกัน ชาวบ้านเขารู้ 
ช่วยจัดแยกเป็นสำรับ ๆ ให้เลย รับประทานอาหารเสร็จ ก็เป็นช่วง รักษาศีล ศึกษาปฏิบัติสมาธิ บางวัด
ก็มีพระอาจารย์ลงมาช่วยแนะนำ วิธีนั่งสมาธิวิปัสสนา บางวัดก็แสดงพระธรรมเทศนา ช่วงเพลก็หยุด 
อาหารเที่ยงส่วนมากงดกัน ช่วงบ่ายก็ฝึกสมาธิตามลำพัง ตอนเย็น ฟังเทศน์และถวายน้ำปานะ ทำวัตร
เย็น ฝึกสมาธิและพักผ่อน 
.............เช้าวันรุ่งขึ้น ตื่นเช้าทำวัตรเช้า บอกลาศีลอุโบสถและขอ รับศีล 5 แล้วลากลับบ้าน เป็นอัน
จบกิจกรรม "ไปวัดจำศีล" รอวันพระ ถัดไปก็มาจำศีลกันอีก คำขอศีล และศีลที่เป็นภาษาบาลี มีมาก
มายทั้ง เป็นหนังสือที่วัดทำแจก หรือจะค้นหาในอินเตอร์เน็ตก็มีหาไม่ยาก เลยไม่บันทึกไว้ เพราะจะ
ยาวเกินไป 
............ก่อนจบ ขอบอกให้ทราบว่า รักษาศีลคือการปฏิบัติตนด้วยความระมัดระวังมิให้ผิดไปจากเรื่อง
ที่ศีลห้ามไว้ เช่นศีลข้อ 4 ห้ามพูดปด ก็ระวังปากให้ดี ด่าก็ศีลขาดนะ เพราะคำด่า ล้วนแต่เป็นเรื่องเท็จ
สังเกต ดูก็รู้เองว่าทำไมด่าจึงศีลขาด สถานที่รักษาศีล ใช้ได้ทุกสถานที่ที่เราอยู่บ้าน โรงเรียน ที่ทำงาน 
ชุมชน เวลาที่ปฏิบัติ ก็ตลอดเวลาที่ยังไม่หลับ ตื่นมากลางดึกก็รักษาศีลต่อ แบบพระเณรท่านรักษาศีล
กันนั่นแหละ อย่างนี้ ถึงจะป็นการรักษาศีลอย่างที่พระพุทธเจ้าท่านสอนไว้ แล้วยังจะได้ อานิสงส์แห่ง
การรักษาศีลที่พระบอกทุกครั้งที่รับศีลว่า "สีเลน สุคติง ยันติง พวกเธอ จะดำเนิน(ชีวิต)ถึงสุคติได้ 
เพราะศีล สีเลน โภคสัมปทา พวกเธอ สามารถสั่งสม โภคะสมบัติ ได้ดี ก็เพราะศีล สีเลน นิพพุติง 
ยันติ พวกเธอ จะดำเนินชีวิตจนถึงความดับทุกข์ได้เพราะศีล) ตัสมา สีลัง วิโสธ เย ด้วย เหตุนี้ จึง
สมควรที่พวกเธอจะรักษาศีลให้ดี 
----------------------------

สนทนาธรรม

สนทนาธรรม
............................คนแก่ต้องคุยธรรมมะซิ...................................
-----------------------
....................ลูกหลานบางคนสงสัยทำไมตาไม่คุยเรื่องธัมมะธัมโมบ้าง
ปูนนี้แล้ว ยังจะตามดูภาพนางแบบพริตตี้อีก เออจริงของเขา คงเพราะ
 ตาเล่นคอมาตั้งแต่สมัย 8 บิต จอเขียว โมโน ระบบดอส โปรแกรม
ใช้งานก็ CU-Writer ,RW มาสมัย 16 บิต  ดีหน่อยจอ วีจีเอ ขาวดำ ภาพก็
ภาพนิ่ง  วีดีโอไม่มีให้ดู จนยุคระบบ วินโดว์ค่อยพัฒนาหน่อย ทั้งเสียงเพลง
 วีดีโอ หนัง แต่ก็กินหน่วยความจำมาก วิ่งช้า เดี๋ยวนี้พัฒนาไปมาก พูดถึง
ทักษะการใช้ ไอที ของตา คนรุ่นเดียวกันไม่มีใครบ้าคอมเท่าตาแล้ว  ตาต้อง
อยู่กับคอมทุกวัน ก็เลยท่องอินเตอร์เนตไปทั่ว อยากรู้อะไรก็สืบค้นหาเอง
อยากดูรถรุ่นไหน ๆ เข้าไปดูมันมีแต่พริตตี้สวย ๆงาม ๆ จนลืมดูรถไปก็มี
....................พอแหละอารัมภบทพอหอมปากหอมคอ 19 มิถุนายน 2559
ขึ้นสิบห้าค่ำเดือนเจ็ด วันพระใหญ่ คุยธรรมะซักวัน เอาเรื่องนับถือพุทธ
ศาสนาละกัน ง่ายดี จำได้สมัยเป็นครูสอนนักธรรม สอนอยู่สามปีเชียวนะ
มีคำถามง่าย ๆ ที่มักถามลูกศิษย์ และก็ทำให้อึ้งตอบไม่ค่อยได้ เช่นถามว่า
...........1.  เธอนับถือศาสนาอะไร ?(พุทธ)
...........2.  นับถือตั้งแต่เมื่อไร (จำไม่ได้)
..........3. มีอะไรยืนยันว่าเธอนับถือพุทธศาสนา (ตักบาตร ทำทาน  ห้อยพระ
เครื่อง ไปวัด ไหว้พระ  ทะเบียนบ้านมั้ง)
...........4. แล้วนับถือศาสนาพุทธ นับถืออะไร ( นับถือพระรัตนตรัย )
...........5. แล้วที่ไหว้ต้นไทร ไหว้เทวรูป ไหว้เจ้าพ่อ เจ้าแม่ นี่ก็ศาสนา
พุทธ ด้วยเหรอ(ไม่ใช่ เขาพาไหว้ก็ไหว้ด้วย)
..........6. ที่ไหว้ควายวัวที่คลอดลูกมาประหลาด ๆ สองหัวบ้าง หกขา บ้าง นี่
ก็ศาสนาพุทธด้วยเหรอ ? (ป่าว ขอหวยน่ะ เผื่อฟลุ้ค)
..........7. วัตรปฏิบัติประจำวัน ในฐานะที่นับถือศาสนาพุทธ พวกเธอ
ปฏิบัติตนอย่างไร (นึกไม่ออก ตักบาตรก็นาน ๆ ที ไปวัดยิ่งแล้ว นานมาก)
.........8. ศาสนาพุทธสอนอะไร พวกเธอจึงนับถือ คงสอนดีล่ะซิ ? ( สอนให้ทำ
บุญทำทาน ไม่ฆ่าสัตว์ ฯลฯ)
...............จากตัวอย่างที่นำเสนอนี่เองทำให้รู้ได้ทันทีว่า นักเรียนไม่รู้เรื่องเลย
ว่าตนเองนับถือศาสนาพุทธ ภาษาบาลีเรียกคนนับถือพุทธศาสนาว่า พุทธมามกะ
เดิมหมายถึงทุกเพศทุกวัย แต่ปัจจุบันใช้เรียก ฆราวาสหรือคฤหัสถ์ แยก
บรรพชิตไปเรียกภิกษุภิกษุณี  คำว่าพุทธมามกะก็มีเรียกแต่ฆราวาส แถม
ยังนิยมเรียกเฉพาะเยาวชน ส่วนผู้ใหญ่เรียกอุบาสกอุบาสิกาไป   จาก
นัยนี้เอง ถ้าถามว่านับถือพุทธศาสนาเมื่อไร ก็ลองนึกดูเองว่า เคยแสดงตน
เป็นพุทธมามกะครั้งแรกเมื่อไร แสดงตนเป็นอุบาสกอุบาสิกา แสดงตนเป็น
พระเณรเมื่อไร เพราะนั่นคือเจตนาจะนับถือพุทธศาสนา
..............ไม่เคยร่วมพิธีแสดงตนเป็นพทธมามกะ ไม่เคยร่วมพิธีแสดงตน 
เป็นอุบาสกอุบาสิกา และนึกเอาเองว่าเป็นคนนับถือศาสนาพุทธ ใช้ได้ไหม
คงตอบเองได้แหละว่า ใช้ไม่ได้  ศาสนาเป็นสังคมที่มีระบบระเบียบชัดเจน
ยังไม่ได้ผ่านพิธีกรรม จะทึกทักเอาเองไม่ได้ สมมติ ตา นึกเอาเองว่าตาเป็น 
ศาสนิกชนของศาสนาอื่นมั่ง ไม่เคยร่วมพิธีเข้ารีตของเขา เชื่อเหรอว่าตา 
นับถือศาสนานั้น ๆแล้ว  หรือตานึกเอาเองว่าเป็นพระเณรนะ เป็นได้แค่พระ
เณรเทียม ๆ เท่านั้นเอง แต่ไม่ต้องกลัวหรอกว่าจะกลายเป็นคนนอกศาสนา
สำหรับฆราวาส โอกาสแสดงตนนับถือพระรัตนตรัยมีบ่อยมาก แต่บรรพชิต
 ยากหน่อยเพราะระเบียบพิธีวางไว้ชัดเจน ระเบียบการเป็นคนนับถือพุทธ
ศาสนาเดิมไม่มีกำหนดให้ทำอย่างไร ภายหลังจึงนำเอาหลักปฏิบัติของคน
สมัยพุทธกาลมาใช้
............สาระสำคัญคือ(.1) ต้องเลิกนับถืออย่างอื่นทั้งหมด หันมานับถือพระ
รัตนตรัยเท่านั้น  (2.) ต้องปฏิบัติ ศีล    (3.) ต้องยึดมั่นบำเพ็ญบุญกุศล
ใน 3 แนวทางคือ ทานมัย สีลมัยและภาวนามัย (4.)ภารกิจที่ต้องศึกษาให้
เข้าใจและปฏิบัติสม่ำเสมอคือ สีลสิกขา จิตสิกขาและปัญญาสิกขา การ
แสดงตนว่านับถือพระรัตนตรัย และยอมรับศีล 5 ข้อมาปฏิบัติ มีครบถ้วน
 ในกระบวนการรับศีลห้าจากพระ ถ้าเคยรับศีลจากพระ ก็ได้รับมาครบ
ถ้วนแล้ว เป็นพุทธมามกะได้ เป็นอุบาสกอุบาสิกาได้ เพียงแต่รับมาแล้ว
นำไปปฏิบัติให้ได้แล้วกัน
.............เห็นไหม ตาคุยธัมมะก็ได้ ไม่ใช่คุยเฉย ๆ นะ ปฏิบัติตนในฐานะ
พุทธศานิกชนมาตลอด ตื่นมาไหว้พระสวดมนต์สมาทานศีลห้า แผ่เมตตา
ปฏิบัติศีลตลอด 24 ชั่วโมงเว้นยามหลับ คือถือศีลแบบพระเณร เพียงแต่เรา
มีแค่ห้าข้อ บำเพ็ญบุญกุศลไม่ขาด ทานมัยส่วนมากเป็นธรรมทาน ให้ความ
รักความเมตตา ความปรารถนาดี คำแนะนำสั่งสอน วิชาความรู้ ธรรมทาน
ทั้งนั้น ทำได้ทุกวัน  สีลมัยก็อย่างที่บอกพยายามปฏิบัติตลอดเวลาทั้งที่บ้าน 
ที่ทำงานหรือที่อื่น ๆ ที่เราไป ภาวนามัย ศึกษาอบรมให้เกิดสติปัญญาตลอด
ทั้งโลกียปัญญาและโลกุตตระปัญญา ฉะนั้นไม่ต้องห่วงว่าแก่แล้วไปวัดมั่งดิ
คุยธัมมะธัมโมมั่งดิ  คอมของตาติดตั้งพระไตรปิฎกไว้หลายฉบับ ทั้งฉบับ 
สยามรัฐ ฉบับมหามกุฎ  ฉบับมหาจุฬา เอาไว้ตรวจสอบข้อสงสัยต่าง ๆ
...............โม้มายาวมากแล้วขออภัยด้วย หากจะชวนสนทนาธรรมกับตา
ยินดีนะ ขอให้คนที่หลงมาอ่านเข้า ได้เนื้อหาสาระที่เป็นประโยชน์ ตาม
สมควร ขอให้เป็นสุขพบความเจริญทุก ๆ คน สาธุ
----------------------

อ่านพุทธภาษิต

อ่านพุทธภาษิต
---------------------
.

......เคยอ่านหนังสือพุทธภาษิต ของนักธรรมตรี โท และเอก เป็นคำร้อยกรองภาษบาลี ที่พระท่านแปลและคัดมาให้เป็น หลักสูตร นักธรรม ตรี โท และเอก ใช้ฝึกนักเรียนในการอธิบาย หลักธรรม และอ้างพุทธภาษิต ในหลักสูตรกำหนดให้เรียนหลัก หรือหัวข้อธรรมล้วน ๆ แล้วมาทดสอบการขยายความหรือเรียงความ แบบ ชี้แนะให้เข้าใจหลักธรรมและนำไปปฎิบัติ ที่เรียกเทศนา โวหาร เก็บข้าวของที่บ้าน พบหนังสือพวกนี้เข้าเลยหยิบมาอ่าน และบันทึกเป็นโคลงเล่น ๆ พอดีไม่ได้เขียนอะไรในช่วงนี้ เลย 

เอาโคลงมาโพส แทน
พุทธภาษิต ข้อ.....
1. ชนะตนนั่นแลเป็นดี
2. ได้ยินว่าตนแลฝึกได้ยาก
3. ตนฝึกดีแล้วเป็นแสงสว่างของบุรุษ
4. ตนแลเป็นที่พึ่งของตน
นำมาแต่งโคลง
0....ชำนะตนเลิศล้ำ..............ชำนะใด
ยากยิ่งฝึกตนใจ....................อ่อนข้อ
ฝึกดีส่องแสงไข...................ดีชั่ว
ตนนั่นแลอย่าท้อ..................ฝึกได้พึ่งพา
พุทธภาษิต ข้อ.....
5. ตนเทียวเป็นคติแห่งตน
6. ตนแลเป็นที่รักอย่างยิ่ง
7.รักอื่นเสมอด้วยตนไม่มี
 นำมาแต่งโคลง
O..ตนแลกำหนดให้.............คติ  แลนา
รักยิ่งรักตนวิ........................เศษล้น
รักใดบ่ควรมิ........................เทียบเท่า ตนเอย
พระท่านบอกว่าพ้น.............เสาะใกล้รักตน
พุทธภาษิต ข้อ.....
8. ตนทำบาปเองย่อมเศร้าหมองเอง
9. ตนไม่ทำบาปย่อมหมดจดเอง
 นำมาแต่งโคลง
O...ชนใดปองบาปได้.............หมองศรี
ทุกข์ท่วมทับทวี......................หม่นไหม้
ละบาปบ่มาดมี.......................สุขจิต
สุทธิวาดหวังได้...................เกิดด้วยตนทำ
พุทธภาษิต ข้อ......
10 มนุษย์ผู้เห็แก่ปรtโยชน์ตน เป็นคนไม่สะอาด
11. บัณฑิตย่อมฝึกตน
12. ผู้ประพฤติดีย่อมฝึกตน
นำมาแต่งโคลง
ชนใดหวังแต่ได้..............จิตหมอง
หมดจดยากครรลอง............เฉียดใกล้
บัณฑิตย่อตรึกตรอง..........ละโลภ
สุจริตพาให้....................ตรึกต้องฝึกตน
พุทธภาษิต ข้อ......
13. ตนฝึกดีแล้วย่อมได้ที่พึ่งที่หาได้ยาก
14. รักษาตนได้ ชื่อรักษาตนจาก(ภัย)ภายนอกด้วย
นำมาแต่งโคลง
ฝึกตนกายจิตพร้อม............ควรการ
อาจพึ่งตนสราญ................สุขสร้าง
ตนในรักษ์ปราการ..............รักษ์นอก แลนา
ตนนั่นแลรักษ์สร้าง.............แวดล้อมเกราะบัง

วันสุนทรภู่ 59

................................... รำลึกถึงครูกลอนสุนทรโวหาร..................................... 
----------------- 
.......... มิถุนายน 2329 คล้ายวันเกิดมหากวีเอกชาวไทยชื่อ ภู่ ต่อมารู้จักกันในนาม 
พระสุนทรโวหาร ท่านเกิดสมัยรัชกาลที่ 1 มีชื่อเสียงโด่งดังด้านการแต่งบทกวีสมัย 
รัชกาลที่ 2- 4 และถึงแก่กรรมในสมัยรัชกาลที่ 4 บทกวีนิพนธ์ที่แต่งมีมากมาย เช่น 
นิทานสุนทรภู่ มี 5 เรื่อง ได้แก่ 
....... 
.................1. เรื่องโคบุตร (8 เล่มสมุดไทย) 
................ 2. เรื่องพระอภัยมณี(94 เล่มสมุดไทย) 
.................3. เรื่องพระไชยสุริยา (แต่งเป็นกาพย์)
................ 4. เรื่องลักษณวงศ์ (9 เล่มสมุดไทย ) 
.................5. เรื่องสิงหไตรภพ (15 เล่มสมุดไทย) 

สุภาษิตสอนหญิง สุนทรภู่  3  เรื่อง
................1. สวัสดิรักษา 
............... 2. เพลงยาวถวายโอวาท 
................3. สุภาษิตสอนหญิง 
บทละคร 1 เรื่อง 
..............1. เรื่องอภัยนุราช 
บทเสภา สุนทรภู่ 2 เรื่อง
..............1.ขุนช้างขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงาม 
............. 2. เรื่องพระราชพงศาวดาร (8 เล่มสมุดไทย) 
บทเห่กล่อมสุนทรภู่ 4 เรื่อง
..............1. เห่เรื่องจับระบำ 
..............2. เห่เรื่องกากี 
..............3. เห่เรื่องพระอภัยมณี 
............. 4. เห่เรื่องโคบุตร 
ประเภทนิราศ 
........ - นิราศเมืองแกลง (พ.ศ. 2349) 
........ - นิราศพระบาท (พ.ศ. 2350) 
........ - นิราศภูเขาทอง (พ.ศ. 2371) 
......... - นิราศสุพรรณ (ประมาณ พ.ศ. 2374) 
........ - นิราศเมืองแกลง (พ.ศ. 2349) 
.........- นิราศพระบาท (พ.ศ. 2350) 
........ - นิราศภูเขาทอง ( พ.ศ. 2371) 
........ - นิราศสุพรรณ ( พ.ศ. 2374) 
.........- นิราศวัดเจ้าฟ้า ( พ.ศ. 2375) 
........... นิราศอิเหนา ( คาดว่าแต่งในรัชกาลที่ 3) 
........ - รำพันพิลาป (พ.ศ. 2385) 
........ - นิราศพระประธม (พ.ศ. 2385 
........- นิราศเมืองเพชร (พ.ศ. 2388) 

สำนวนโวหารที่นิยมอ้างถึงกันบ่อย ๆ 

..... ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก........ สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน 
ถึงเมาเหล้าเช้าสายก็หายไป.................. แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืนฯ 
(นิราศภูเขาทอง) 
........ อันความคิดวิทยาเหมือนอาวุธ......ประเสริฐสุดซ่อนใส่เสียในฝัก 
สงวนคมสมนึกใครฮึกฮัก..................... จึงค่อยชักเชือดฟันให้บรรลัย 
(เพลงยาวถวายโอวาท) 
........อันอ้อยตาลหวานลิ้นแล้วสิ้นซาก... แต่ลมปากหวานหูไม่รู้หาย 
แม้นเจ็บอื่นหมื่นแสนจะแคลนคลาย....... เจ็บจนตายเพราะเหน็บให้เจ็บใจ 
(เพลงยาวถวายโอวาท) 
........มีสลึงพึงบรรจบให้ครบบาท 
........... อย่าให้ขาดสิ่งของต้องประสงค์ 
จงมักน้อยกินน้อยค่อยบรรจง 
............... อย่าจ่ายลงให้มากจะยากนาน 
(เพลงยาวถวายโอวาท) 
......โอกาสวันคล้ายวันเกิดมหากวีผู้ยิ่งใหญ่ ขออธิษฐานจิตอันเป็นกุศล จงส่งผล ให้ท่านดำเนินไปสู่สุคติ ผลงานของท่านก่อให้เกิดคุณประโยชน์มหาศาลแก่ผู้ได้ พบได้ศึกษา จัดเป็นอุดมมงกลเป็นกุศลทั้งสิ้น ขอให้กุศลเหล่านั้นจงติดตามไปถึง ท่าน จนกว่าจะถึงนิพพานตามที่ท่านเคยตั้งจิตไว้ สาธุ 


--------------------------