รำพึงรำพัน ๓

ตอนที่ ๓ กลอนแปด สวัสดีครับพ่อคุณนามขุนทอง คงมิต้องนามแฝงกันดอกหนา นามศรีทองคนรู้กันนานมา คงนึกว่าหนุ่มหล่อที่ไหนกัน ใช้นามจริงแหละเพื่อนเหมือนเธอหน่อย คนมิถอยชนฝาจนน่าขัน เคยชวนไปจับผีตีกลองมัน กลัวจนสั่นแกบ้าว่าไม่กลัว พระเณรห้าไฟฉายห้ากระบอก เดือนมืดออกมาระวังเอ็งยังหัว สักสามทุ่มระฆังดังระรัว เปิดไฟทั่วส่องสว่างดังกลางวัน ผีตุ๊กแกปากคาบตะขาบฟัด เห็นชัดชัดผีบ้านึกน่าขัน ก่อนคนเล่าวัดนี้ผีดุกัน ระวังมันหลอกทีตีระฆัง บ้างตีกลองวันพระมิละเว้น หลอกพระเณรวัดเราเล่าความหลัง พอจับได้เป็นตุ๊กแกมันระวัง จับเหยื่อตั้งฟัดฟาดให้เหยื่อตาย บ้างตะขาบจิ้งจกหรือนกหนู ตรงมันอยู่หน้ากลองน่าใจหาย นึกว่าผีตีกลองกลัวมากมาย อ้ายผีลายเขากลัวมานานปี จนหลวงพี่ขุนทองส่องไฟพบ เกมจึงจบกันดอกเรื่องหลอกผี อ้าวมาชวนสนทนาธรรมนะนี่ มัวเซ้าซี้นอกเรื่องเปลืองคารม อยากจะฟังภาษิตหมวดขันติ วิริยะมากมายนายเหมาะสม สาธยายหน่อยนะจะนั่งชม ข้าพรหมาไหว้ละจะขอเชิญ ขอบคุณเพื่อนชวนคุยเรื่องธัมมะ เลิกแล้วจะร้อยรัดมิขัดเขิน เป็นคำกรองสรรคำให้จำเริญ คงอ่านเพลินดีฉันสันทนา  เริ่มจับหมวดขันติริแปลงสาร ตั้งใจอ่านสำนวนควรศึกษา ต้องแปลอรรถแปลงถ้อยร้อยสารา  ดัดแปลงมากำหนดบทคำกลอน แรก ขันติ ปรมัง ตโป วิเสโส ตีติกขา ครูบาสอน ขันติเป็นตบะอย่างยิ่งตอน สู้กิจร้อนกิจหนักต้องอดทน มิท้อถอยทดท้อใช้ขันติ วิริยะทำการงานมิสับสน ที่สุดจักเสร็จการงานมงคล ขันติดลวิริยะพยายาม ขันติ ตโป ตปัสสิโน วิเสโสขันติที่อยากถาม เป็นตบะอย่างไรท่านองค์ราม จิงติดตามดาบสที่พากเพียร พระดาบสสายสรรค์สมถะ สมาธิฝึกมันกันจำเนียร กรรมฐานสมถะจะร่ำเรียน จนวิเชียรโชติช่วงชำนาญฌาน ล้วนอาศัยขันติวิระยะ อุตสาหะมากด้วยช่วยฮึกหาญ ถัดไปเป็นหมวดธรรมคำที่จาร อ่านบทแรกมโนปุปพังคมา ธรรมทั้งมวลมีใจเป็นหัวหน้า มโนพาทำกิจประกอบกรรม สามกรรมคิอกายาวจีจิต มโนคิดเริ่มต้นจนน่าขำ ไม่ได้คิดพูดจาหรือกระทำ ยากจากนำผลตอบที่ชวบควร ไม่มโนสื่อใครไม่รู้เรื่อง พูดจาเปลืองถ้อยคำกรรมสอบสวน มิรู้เรื่องทำไปไร้กระบวน มโนชวนพูดจาสื่อสารกัน บทถัดมากล่าวว่าธัมโม สุจิณโณสุขมาวหาสรรพ์ ประพฤติธรรมดีงามผลดีพลัน หฤหรรษ์สบสุขสถาพร ภาษิตกล่าวชอบแล้วนะขอรับ แบบฉบับภิญโญสโมสร กระทำชอบควรกิจวิวิธบวร ทุกบทตอนพึงเจริญดำเนินการ ธัมมปิติสุขังเสติ วิริยะยินดีธรรมประสาน จบสบสุขเริงรื่นสดชื่นบาน ปีติสานสุขสมภิรมยา ธัมมจารีสุขังเสติ ตริตรึกมีคุณธรรมนำศึกษา ปฏิบัติถูกต้องพัฒนา จะนำพาสบสุขสถาพร ธัมมัญจเร สุจริตตัง พึงระวังจิตสรรค์สโมสร ประกอบด้วยคุณธรรมวิวิธบวร ทุกบทตอนจักจำเริญดำเนินไป นำมาซึ่งมงคลดลสุขสันติ์ อภินันท์จิตกายคลายสงสัย มีคุณธรรมนำทางกระจ่างใจ จบพบได้สุขเกษมเปรมปรีดา จบหมวดธรรมน่ำทางสว่างจิต มากข้อคิดเตือนใจให้ศึกษา นำประพฤติปฏิบัติพัฒนา จะนำพาสบสันติ์นิรันดร ....ต่อไปขอหมวดตนสหายา อัตตาหิอัตตโนโถคำสอน พึ่งตนเองเถิดหนาประชากร ดีแน่นอนพึ่งได้อย่างไรกัน จักพึ่งตนลำบากยากกันหน่อย ผู้ใหญ่คอยประคองครรลองสรรค์ หนึ่งสุขภาพกายใจก็สำคัญ สองปัญญาหัดเขียนเรียนชาญเชาวน์ สามประกอบกิจการงานชาญทำกิจ ผลสัมฤทธิ์ทำได้ไม่ขลาดเขลา สามารถเลี้ยงตนเองได้เก่งไม่เบา มิมีเหงาเก่งการชาญปัญญา ฉะนี้พึ่งตนทำคุณธรรมสร้าง เป็นช่องทางสำนวนควรศึกษา จะพึ่งได้ต้องแกร่งเชาวน์วิชชา และนำมากอปรกิจสฤษดิ์การ อัตตา หเว ชิตัง เสยโย วิเสโส ชนะตน มีคำขาน เป็นชนะที่เลิศประเสริฐชาญ คนโบราณยกย่องวิเศษชัย อัตตามีมารคอยขัดขวาง ทางกุศลคอยห้ามน่าสงสัย อกุศลกลับเสริมเติมเอาใจ ยุเข้าไปทำเลยนั่นแหละมาร มีอยู่สามโลภะและโทสะ กับโมหะพุทธองค์ทรงสื่อสาร สอนสาวกให้รู้ดูให้ชาญ นั่นคืองานรบกิเลสพิเศษคุณ ดำเนินผ่านสมาธิวิปัสสนา จักนำพามรรคผลพลังหนุน วิริยะอุตสาหะจะเพ็ญบุญ จักเจือนจุนชนะตนได้นั่นแล อัตตนา ว กตัง ปาปัง สังกิลิส สันติ พึงได้แท้ ทำบาปเองเศร้าหมองคือตัวแปร ดังดวงแขม่านหมอกเมฆบดบัง อัตตนา อกตัง ปาปัง ยังวิสุชฌติ มนต์ขลัง มิทำบาปย่อมพิสุทธิ์พลัง กุศลสั่งสมให้ได้งดงาม อัตตนา โจทยัตตานัง พึงระวังเตือนตนด้วยตนถาม คนอื่นเตือนลำบากยากทุกยาม มิได้ตามใกล้ชิดสนิทเรา แม้หวังดีแต่เตือนได้ตามโอกาส มีบ้างคลาดลำบากยากมิเบา แต่ตนเองอยู่กับตัวแต่ยังเยาว์ จนแก่เฒ่าก็อยู่ด้วยช่วยตัวตน เป็นตัวตนหวังดีมีความรัก ลึกล้ำหนักยิ่งใหญ่ไม่สับสน จะดีชั่วแบบไหนใช่ตัวตน รู้เหตุผลทุกอย่างกระจ่างใจ อยากให้ดนเตือนตนจึงเหมาะสม รู้อารมณ์เหตุผลกลไหนไหน เตือนตนถูกกาละเทศะได้ ไม่หวังร้ายสบายจิตตนเตือนตน