รูปนายขุนทอง ศรีประจง ผู้แต่ง
คำชี้แจงจากผู้แต่ง
...............ผมเคยตั้งใจจะนำนิทานพื้นบ้านอีสาน มาแต่งคำร้อยกรอง เพื่อรวบรวมไว้ให้ลูกหลานได้อ่าน
ประการหนึ่ง อีกอย่างก็อยากลองแต่งเองบ้าง เพราะอ่านบทร้อยกรองที่กวีท่านแต่งไว้ก็สนุกดี เลยอยาก
ลองแต่งเองบ้าว่าจะจบไหม ลองมาหลายเรื่องแล้ว จบจนได้แหละ ส่วนดีไม่ดีแล้วแต่คนอื่น เพราะคนแต่งนึกว่าแต่งได้ดีมากแล้ว วันหลังมาอ่านดูก็ขำ ๆนะ ข้อบกพร่องมันก็มีให้เห็นอยู่ ก็ดีจะได้ใช้เป็นข้อมูลพัฒนาฝีมือการเขียนร้อยกรองต่อไป
..............คันธนามคำโคลง เมื่อสิบเมษายน ๒๕๖๓ จบเมื่อ ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ยาว โคลง ๓๐๘ บท + เบ็ดเตล็ด ๗ บท รวมเป็น โคลง ๓๑๕ บท
สวัสดีครับ
- 
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------
| ..................ศุภมัสดุวาร....สอบทานเป็นวันพุธ......จุดเริ่มจารคำกรอง | ||
| ทำนองเป็นคำโคลง....เชื่อมโยงเล่านิทาน......เรื่องโบราณกล่าวไว้ | ||
| ให้ปรากฏเป็นสาร....ผู้คนอ่านรู้ธรรม......จดจำไว้สืบต่อ.....พอเป็นแก่น | ||
| เป็นสาร.....บอกลูกหลานเรื่องราว......คราวอยากรู้นิทาน.....ท่านท้าวชือ | ||
| คันธนาม....ตามเรื่องราวก่อนเก่า.....คนเฒ่าบอกต่อกัน.......บ้างเรื่องสั้น | ||
| เรื่องยาว.......คราวนี้จักหยิบบ้าง....อ้างท้าวคัทธนาม....ยามเริ่มต้นไหว้ | ||
| ครู......บูชาคุณไตรรัตน์.......จงขจัดกิเลส.....เหตุแห่งความโง่เขลา | ||
| มิเอาการเกียจกรรม....ทำการยากทดท้อ.....ขอให้พ้นผ่านได้.....ใคร่ขีด | ||
| เขียนเพียรแต่ง....แปลงเป็นบทร้อยกรอง.....ท่วงทำนองคำโคลง.....โอง | ||
| การไหว้ครูบา......คณาจารย์ทั้งมวล......ควรสักการเคารพ.......นอบนบ | ||
| อภิวันทน์....สรรธูปเทียนกราบไหว้....ขอพระคุณท่านได้.....ก่อเกื้อกูลการ | ||
| โสดเทอญฯ --------------------------------------- | ||
| ๑.ปางสถิตแปดริ้ว | หกสาม | |
| เมษะมาศฤกษ์ยาม | แจ่มแจ้ง | |
| อาทิตย์รุ่งเห็นงาม | ทุกเมื่อ | |
| อัสดงมิแย้ง | ค่ำแล้วลับลา | |
| ๒.เสียดายจันทร์อิดเอื้อน | อวดโฉม | |
| งามแม่งามประโลม | ทั่วหล้า | |
| ใจจริงใคร่ประโคม | ยกย่อง | |
| เดือนหนึ่งนิดเดียวจ้า | จรัสแจ้งเจ็ดวัน | |
| ๓.วันเหลือเดือนมืดเจ้า | ลับตา | |
| เราหม่นหมองแลหา | ค่ำแล้ว | |
| มิเห็นแจ่มจันทรา | เยือนเยี่ยมเราแล | |
| ฤๅแจ่มจันทร์จักแคล้ว | เคลื่อนคล้อยลับไกล | |
| ๔.ถึงจันทร์จักห่างห้อง | ไกลกัน | |
| เรียมคร่ำครวญหาจันทร์ | ค่ำเช้า | |
| มีจันทร์แจ่มใจฉัน | รมย์รื่นนักแล | |
| มีสุขชมจันทร์เจ้า | ชื่นหน้านวลจันทร์ | |
| ๕.สติมาเรียบร้อย | เริ่มการ | |
| หวั่งว่าจักเสกสาร | จดไว้ | |
| คำโคลงเริ่มจักจาร | คำรายเสร็จแล | |
| เป็นบทสักการไซร้ | นบไท้เทิดครู | |
| ๖.คัทธนามชื่ออ้าง | นิทาน | |
| คำเล่ากันนับนาน | เนิ่นแล้ว | |
| ตายายเล่าบอกหลาน | สนุกยิ่ง | |
| พอค่ำลงแจ้วแจ้ว | ออดอ้อนคุณยาย | |
| ๗.ต่อต่่อมาพี่น้อง | มาฟัง | |
| ยายเล่าเสียงดังดัง | หน่อยจ้า | |
| หนูแอบห่างมานั่ง | ตักแม่ | |
| เสร็จนิ่งฟังเลยจ้า | เริมเต้านิทาน | |
| ๘.อดีตกาลก่อนโน้น | เล่ามา | |
| สีสะเกษนครา | หนึ่งนั้น | |
| จำเริญเยี่ยงเทวา | เสกแต่งปุนแล | |
| งามยิ่งงามเทียบชั้น | อยู่ฟ้าแดนสรวง | |
| ๙.กษัตริย์สีสะเจ้า | ราชา | |
| ทรงราชย์ปกอาณา | เขตนี้ | |
| ทรงธรรมแผ่ประชา | ชมชื่น | |
| ทศพิธบพิตรชี้ | ช่องให้เย็นประชา | |
| ๑๐.สมบูรณ์พูนสุขด้วย | กสิกรรม | |
| พาณิชยิ่งกระทำ | ต่างค้า | |
| และขายเปลี่ยนสินจำ | แจกจ่าย | |
| เกินคล่องชนต่างกล้า | แลกซื้อเปลี่ยนกัน | |
| ๑๑.สมบูรณ์น่าไร่ล้วน | กสิการ | |
| พืชไร่งดงามปาน | เสกไว้ | |
| ในนายิ่งงามงาน | เพาะปลูก | |
| ควรชืนชมผลได้ | น่าได้ยินดี | |
| ๑๒.จอมเมืองถือเคร่งได้ | ฮีตครอง | |
| เดือนหนึ่งจงจับจอง | ฮีตไว้ | |
| พระสงฆ์อยูกรรมมอง | ดีช่วยท่านแล | |
| กิจยิ่งยากนักไซร้ | ช่วยเอื้ออำนวย | |
| ๑๓.จังหันเพลจัดพร้อม | เพ็ญทาน | |
| บุญก่อเกิดเบิกบาน | แน่แท้ | |
| พระอาบัติจันงาน | ออกบ่วงบาปแล | |
| เราช่วยพระได้แก้ | บ่วงด้านวินัย | |
| ๑๔.เดือนยี่ยามเกี่ยวข้าว | เสร็จสรรพ์ | |
| ลอมเบิ่งสูงยิ่งสำคัญ | ลาภล้วน | |
| ผลผลิตยิ่งดีพลัน | เอิบอิ่มใจแล | |
| ฉลองหน่อยดีทั่วถ้วน | ใช่แล้วคูณลาน | |
| ๑๕.ทำขวัญลานย่อมได้ | มงคล | |
| พระสวดมงคุณคน | แห่ล้อม | |
| ชุมกันร่วมบุญจน | เนืองแน่น | |
| เมาแอ่สาโทพร้อม | เสพให้สนุกกัน | |
| ๑๖.ฉลองเสร็จชวนนวดข้าว | สนุกดี | |
| คันหน่อยช่วยกันดี | เรียบร้อย | |
| กองสูงใหญ่มากมี | ผลยิ่งชอบแล | |
| หาบส่งเฮื่อนค่อยคล้อย | ค่อยสิ้นเสร็จนา | |
| ๑๗.เดือนสามเปิดป่องด้าน | ยุ้งฉาง | |
| ลองหน่อยของใหม่นาง | ตักข้าว | |
| ครกมองช่วยตำพลาง | ฝัดแกลบ | |
| นานเนิ่นหนูหย่วงน้าว | เปลี่ยนได้ขาวงาม | |
| ๑๘.กระเทาะเปลือกออกได้ | ข้าวสาร | |
| ยอดเก่งลูกสาวงาน | หนักเจ้า | |
| ตำเสร็จต่าวทำการ | เหยียบครกมองแฮ | |
| สามรอบซ่อมแต่เช้า | เสร็จได้พักแล | |
| ๑๙.โรงสีเกิดช่วยได้ | คุณตา | |
| สานกล่องกลมกลมา | ต่อเข้า | |
| มีเฟืองกดหมุนรอบครา | หมุนอยู่ | |
| ข้่วเปลือกเทลงเจ้า | ช่องให้ลงสี | |
| ๒๐.ข้าวเปลือกโดนสีบดบ้าง | แตกไป | |
| ฝัดหน่อยแกลบหายไว | ช่วยบ้าง | |
| หลายรอบที่สีใคร | หนอช่วย | |
| สาวเก่งทุกบ้านอ้าง | เรื่องนี้เขาชาญ | |
| ๒๑.มินานมีเครื่องได้ | ช่วยสี | |
| ลืมหมดครกมองหนี | ห่างแล้ว | |
| บาทเดียวเก็บยินดี | มิเหนื่อย | |
| ขาบ่อปวดน้องแก้ว | ย่อมปลื้มสบายใจ | |
| ๒๒.เดือนสามเพ็ญใช่แล้ว | การบุญ | |
| มาจี่กันพ่อคุณ | จี่ข้าว | |
| อากาศยิ่งหนาวหนุน | การก่อไฟแล | |
| ผิงเล่นมาย่างฟ้าว | จี่ข้าวมันหอม | |
| ๒๓จกมาหนี่ยวนิ่มแท้ข้าวเหนียว | ||
| บีบแน่นเกาะเป็นเกลี่ยวเสียบไม้ | ||
| ย่างไฟค่อยพลิกเชียว | เกรียมสุกดีนา | |
| สีสุกเกรียมแล้วไซร้ | ต่อยด้วยไข่มา | |
| ๒๔.ใบตองพันแน่นไช้ทำแปรง | ||
| ตีไข่จุ่มอย่างแรง | เช็ดข้าว | |
| ทารอบหนึ่งแสวง | ไฟย่าง | |
| สุกย่างหอมไข่จ้าว | เคลื่อบปั้นย่างไฟ | |
| ๒๕.สองรอบท่าไข่แล้วย่างไฟ | ||
| หอมยิ่งทนบ่ไหว | แอบลิ้ม | |
| คำหนึ่งอีกหนึ่งไว | ชิมเล่น | |
| หมดครึ่งมั่วแต่จิ้ม | แอบได้ลองชิม | |
| ๒๖.บางคนชอบแค่น้ำมันหมู | ||
| ทารอบจี่ก็ดู | แปลกแท้ | |
| หอมมากใครลองดู | คำหนึ่ง | |
| ยอดเยี่ยมจริงจริงแล้ | กลิ่นน้ำมันหมู | |
| ๒๗.ลางคนชอบใส่อ้อย | ข้างใน | |
| พอสุกเปื่อยจรุงใจ | แท่งข้าว | |
| กัดคำหน่อยหวานใย | หอมยิ่ง | |
| เพราะเพื่อนยัดอ้อยจ้าว | อย่างนี้จึ่งหอม | |
| ๒๘.วันเพ็ญป่าวทั่วบ้าน | ทำบุญสูเอย | |
| เกณท์จี่กันพ่อคุณ | จี่ไว้ | |
| มาวัดเพื่อนทานปุน | แปงก่อทานแล | |
| เชิญทั่วกันมากได้ | จี่ข้าสทำทาน | |
| ๒๙.ถึงวันชุมแต่งข้าว | มากมาย | |
| ครัวหนึ่งสามอันยาย | แต่งให้ | |
| สี่สิบสี่ครัวหลาย | มาหมด | |
| คูณกับสามแล้วไซร้ | ใช่แล้วจำนวน | |
| ๓๐.เขาจี่รวมร้อยเศษ | รวมกัน | |
| เต๋มสี่กะมังสรรพ์ | เรียบร้อย | |
| พระเณรแค่หกฉัน | ไหวปล่า | |
| ตายแน่สามเณรน้อย | จุกข้าวจีเหลือ | |
| ๓๑.สังฆทานมีข้าวจี่ | แถมมา | |
| ฉันอิ่มโยมเข้าหา | ยกให้ | |
| แบ่งกันช่วยกินนา | อร่อยยอ่ง | |
| กินบ่อหมดแจกให้ | ฝากบ้านลูกหลาน | |
| ๓๒.สนุกบุญจี่ข้าว | เดือนสาม | |
| จารีตคองงดงาม | แต่เค้า | |
| เสียดายที่ติดตาม | ไม่ค่อยมีแล | |
| วัดบ่มีพระเฝ้า | ปล่อยร้างกันไป | |
| ๓๓.สัญญานการเลิกร้าง | วัดวา | |
| คนบ่อใคร่นำพา | เรื่องเค้า | |
| ไปวัดแค่ไปหา | งานเกี่ยวกันแล | |
| ไปปล่อยวัวควายเจ้า | รกหญ้าสบายควาย | |
| ๓๔.หลวงตาก็แก่แล้ว | รูปเดียว | |
| บวชเมื่อหกสิบเชียว | บักอ้าย | |
| สวดมันต์ท่องยากเชียว | ตายิ่งมัวแล | |
| สวดยถาก็คล้าย | ยากแท้บาลี | |
| ๓๕.ฮีตครองตาบุอฮู้ | ลูกหลาน | |
| มีเปล่าพวกทิดจารย์ | ช่วยไซรฺ้ | |
| คนเขาจักทำงาน | บุญบวช | |
| ครองนาควานบอกให้ | อย่างแท้แบบไหน | |
| ๓๖.เจริญปริตล้วน | เลิกรา | |
| หลวงปู่มิอาสา | สวดให้ | |
| คนตายรีบไปหา | วัดอื่น | |
| หาบ่ทันแล้วไซร้ | หมดแท้หนทาง | |
| ๓๗.สงสัยยุคสวดด้วย | เทคโน | |
| หลวงพ่อไฮเทึโส | สวดได้ | |
| เปิดเทปสวดนะโม | ดูคล่อง | |
| เอากี่องค์บอกไว้ | ปกนั้นกี่องค์ | |
| ๓๘.เปิดเบาหรือเร่งให้ | ตามใจ | |
| โวลลุ่มปรับกลไก | บ่ช้า | |
| เสียงส่วดกุสลา | งานศพ | |
| มิใช่งานอย่าช้า | แบบนี้มงคล | |
| ๓๙.เปลี่ยชุดสวดบ้าน | งานบุญ | |
| สะดวกหลวงตาคุณ | แค่เฝ้า | |
| เปิดเทปถูกงานสุน- | ทรียิ่ง | |
| สมัยใหม่พกเทปเจ้า | สวดได้ทุกงาน | |
| ๔๐.ระวังอีกมิชัา | มีขาย | |
| งานสวดมีหลากหลาย | เลือกได้ | |
| พาหุงตักบาตรยาย | ขอหนึ่งชุดแล | |
| สวดเย็นฃ่ะต้องใช้ | อีกซื้อคู่กัน | |
| ๔๑ทุ่มหนึ่งเริ่มกิจด้าน | มวดมนต์ | |
| หลวงพ่อรูปเดียวคน | แน่นบ้าน | |
| รับศีลท่านให้จน | จบเซทแลนา | |
| อาราธนาปริตด้าน | เทปพร้อมเปิดไป | |
| ๔๒.นะโมตัสสะพร้อมกังวาน | ||
| ปลวงพ่อนั่งมินาน | เรียบร้อย | |
| ปล่อยไปจิบชางาน | คุมเครื่อง | |
| เทปสวดมนต์แปดร้อยชุดนี้เสียงดี | ||
| ๔๓.รำพึงนึกหวาดไว้ | กลัวเกรง | |
| มีสวดเล่นกันเอง | เทปสร้าง | |
| เสียงสวดส่งวังเวง | คงวุ่นดีแล | |
| พระบ่มีก็อ้าง | สวดได้เทปมี | |
| ๔๔.เดือนสี่พระเวสสได้ฟังธรรม | ||
| ทางวัดขาดผู้นำ | แปลกแล้ว | |
| ตรวจตรากิจกรรม | เตรียมแต่งไฉนแล | |
| จัดเครื่องพันไม่แคล้ว | หมดแท้หนทาง | |
| ๔๕.สิบบ้านเคยส่งให้ | หนังสือ | |
| วานช่วยเทศน์นันหรือหมดแล้ว | ||
| พระเณรบ่มีคือ | เทศน์แบ่งไฉนฤๅ | |
| มีแก่กุฏมิแคล้ว | จัดให้เทปเสียง | |
| ๔๖.ทายกหอบเทปแล้วตามมา | ||
| หลวงพ่อจักเทศนา | ที่นั้น | |
| วัดเขาส่งกัณฑ์หา | ไปเทศ | |
| โยมช่วยเปิดเทศน์บั้น | เริมตันมัทรี | |
| ๔๗.พูดเล่นชอ | อย่าได้เป็นจริง | |
| วานหน่อยลูกชายหญิง | สืบไว้ | |
| บวชเรียนหาอยขอติง | เดือนหนึ่ง | |
| หรือเก่งสามเดือนไซร้ | ค่อยให้แต่งเมีย | |
| ๔๘.อาวาสนิตยภัตต์ได้ | เดิมมี | |
| ใครบวชสิทธิ์จัดที | มอบให้ | |
| ดูแลวัดทันที | ควรจ่าย | |
| คนจักทราบควรได้ | บวชต้องครบเดือน | |
| ๔๙.พันสองเดือนหนึ่งได้ | รับไป | |
| ดีกว่าอยู่เรือนใย | เปล่าแห้ง | |
| จักมีคนบวชใคร่ | รับส่วนเงินแล | |
| โชคช่วยบวชนานได้ | รับเบี้ยเงินเดือน | |
| ๕๐.สงกรานต์เดือนที่ห้า | สำคัญ | |
| ปีเปลี่ยนศักราชวัน | ผ่านแล้ว | |
| ฉลองเปลี่ยนปักัน | สนุกใหญ่ | |
| เมาแอ่นคงมิแตล้ว | หมักไว้สาโท | |
| ๕๑.ลงปลาบึงใหญ่ด้วย | ชุมกัน | |
| เล็กใหญ่ปลาจับสรร | เลือกไว้ | |
| แดดเดียวย่างนานา | ปลาหมักดองแล | |
| จนเมื่องานเริ่มได้ | เพียบพร้อมภัตตา | |
| ๕๒.ทางวัดเก็บกวาดพร้อม | สะอาดตา | |
| ตกแต่งบนศาลา | เรียบร้อย | |
| จำลองแบบหิมวา | ตกแต่ง | |
| รกหมู่ไม้มิน้อย | หมากพร้าวหมากตาล | |
| ๕๓.รอบศาลาแวดล้อม | ผ้าขาว | |
| เขียนเล่าถึงเรื่องราว | บอกไว้ | |
| พระเวสสันดรคราว | เดินป่า | |
| จนจบกลับเมืองได้ | จบได้พอดี | |
| ๕๔.วันโฮ่มเชิญแห่พร้อม | ไปกัน | |
| ไปแห่พระเวสวัน | กลับบ้าน | |
| ปวงชนแห่สุนสันต์ | เริงร่า | |
| กลองแห่คนร้อนต้าน | แหล่ให้คืนเมือง | |
| ๕๕.สญชัยโยเจ้าปู่ | มาเชิญ | |
| พระเวสมัทรีเพลิน | อยู่ด้าน | |
| ลำบากยิ่งนักเกิน | ลูกพ่อ | |
| เชิญต่าวคืนทางบ้าน | ต่างพร้อมมาเชิญ | |
| ๕๖.ดนตรีแหนแห่พร้อม | สนุกสนาน | |
| เดินผ่าดงดอนสราญ | ร่ำฟ้อน | |
| จนถึงวัดยิ่งเบิกบาน | กันใหญ่ | |
| สองรอบกาเต้นก้อน | เล่นอ้อมศาลา | |
| ๕๗.หกโมงย่ำค่ำแล้ว | พิธี | |
| ฟังเทศน์เริ่มพอดี | จัดให้ | |
| มาลัยหมื่นแสนมี | ฟังก่อน | |
| วันพรุ่งจึงเริ่มได้ | แต่ต้นทศพร | |
| ๕๘.ฟังเทศน์วันหนึ่งให้ | จบดี | |
| พระเวสสันดรมี | แต่เช้า | |
| บ่ายสามจบทุกปี | มิเนิ่นนักแล | |
| ข่อยเทศน์เองรู้เจ้า | บ่ช้าจบทัน | |
| ๕๙.บุญพระเวสเพาะไว้ | สั่งสม | |
| ทานมัยกุศล | ฝากให้ | |
| ลูกหลานปลูกผังตาม | อย่างท่าน | |
| ฝักฝ่ายทานเอาไว้ | ปลูกสร้างนิสสัย | |
| ๖๐.สีสะเกษท่านท้าว | ราชา | |
| บอกเล่าฮีตเป็นมา | ก่อนนั้น | |
| สงกรานต์ช่วงเมษา | เสริมส่ง | |
| คนเล่นสาดน้ำชั้น | สนุกได้เปียกปอน | |
| ๖๑.เดือนหกมาแต่งบั้ง | ไฟกัน | |
| จุดส่งแถนบอกปัน | นาคน้ำ | |
| อย่าเพลินส่งฝนพลัน | โปรยชุ่มดินแล | |
| น่าไร่ชนทุกก้ำ | ตกกล้าไถแปร | |
| ๖๒.เดือนเจ็ดจงไหว้ปู่ | ตายาย | |
| ผีป่าปกป้องหลาย | อยู่ยั้ง | |
| ดอนตาปู่มากมาย | เป็ดไก่ | |
| ดวดเด็ดน้ำขาวตั้ง | อีกพร้อมสาโท | |
| ๖๓.ฉลองกันทั่วบ้าน | ชุมนุม | |
| รำมะนาตีตุมตุม | ร่ำร้อง | |
| เพลงเพลินยิ่งเมาคุม | มิอยู่ | |
| ลางเฒ่านอนยังต้อง | แอ่นฟ้อนคุณตา | |
| ๖๔.บนราวตรงหน้าแท่น | ศาลมี | |
| เป็ดไก่ต้มสุกดี | ทุกบ้าน | |
| จัดมาแน่นเวที | เชิญปู่รับแล | |
| เสร็จปู่เราต่อต้าน | อยากได้สักตัว | |
| ๖๕.มิเห็นปู่ขัดข้อง | ชอบใจ | |
| ตัวหนึ่งปู่รับไว | บ่ช้า | |
| หมดตัวเร่งขอใหม่ | นะปู่ | |
| ตัวนั่นหมดแล้วจ้า | อยากได้ใหม่แทน | |
| ๖๖.จนบ่ายเงียบเรียบร้อย | มันเมา | |
| มันม่อยหลับสนุกเขา | เมื่อยล้า | |
| เรียงรายหลับดาษดา | เต็มป่า | |
| ดอนปู่เขาหากกล้า | หลับได้มิกลัว | |
| ๖๗.หากงานสนุกได้ | จึงดี | |
| ผลส่งฟ้าฝนมี | ชุมได้ | |
| หากจัดบ่สมที | ลำบาก | |
| อาจส่งผลแล้งให้ | ทุ่งร้างขาดฝน | |
| ๖๘.มีงานบุญชะล้าง | ทุกปี | |
| ศาลหลักบ้านเขามี | หลักบ้าน | |
| บุญชำฮะบอกที | เชิญร่วม | |
| หากรวดทรายอย่าคร้าน | หอบหิ้วมาโฮม | |
| ๖๙.สายสิญจน์โยงรอบบ้าน | โยงไป | |
| ผูกต่อบ้านเพื่อนใคร | อยู่ใกล้ | |
| ต่อกันอย่างสายไฟ | ปลายที่ชุมแล | |
| ตรงที่กลางบ้านไซร้ | จักได้ทำพิธี | |
| ๗๐.พระสวดปริตต้อง | สามวัน | |
| คนต่างมารวมกัน | เพียบพร้อม | |
| สามวันจบจัดพลัน | ตักบาตร | |
| สังฆทานแวดล้อม | พระเจ้านิมนต์ | |
| ๗๑.ถวายทานจบแล้ว | กลับกัน | |
| กรวดทรายแบ่งไปพลัน | ที่บ้าน | |
| โปรยหว่านไล่ผีสรรพ์ | จงห่าง | |
| ไปที่นาอย่าคร้าน | จัดให้โปีรยไป | |
| ๗๒.เป็นดินหินเสกแล้ว | ดีงาม | |
| เกิดกุศลบุญตาม | แน่แท้ | |
| ดินน่ายิ่งดียาม | เพาะปลูก | |
| นาก็งามช่วยแก้ | โรคร้ายลงนา | |
| ๗๓.เขามีพวกฝ้ายผูก | ข้อมือ | |
| พระสวดเหมือนเสกคือ | เป่าแล้ว | |
| มนต์ขลังยิ่งนักลือ | ขอหน่อย | |
| ฝากลูกหลานได้แคล้ว | คลาดแคล้วภัยพาล | |
| ๗๔.ชำฮะบุญเสร็จแล้ว | ร่มเย็น | |
| เป็นอยู่มิยากเข็ญ | ช่วงนี้ | |
| ฝนชุกลงนาเป็น | ภาระกิจแล | |
| ภาระหนักเงียบชี้ | แยกย้ายไปนา | |
| ๗๕.เดือนแปดฝนชุกได้ | ต้นปี | |
| ดำเสร็จรอบนามี | ปลูกข้าว | |
| เขียวงามยิ่งยินดี | มองทั่ว | |
| ชะอุ่มพุ่มชวนห้าว | หากห้าวหาญใจ | |
| ๗๖.นางามเขียวดาดพื้น | ธรณี | |
| ใครย่อมเห็นยินดี | ทั่วหน้า | |
| ฝนเอยช่ยโปรยมา | พรหมทั่วถึงแล | |
| กอแผ่งามข้าวกล้า | เปี้ยมล้นพึงใจ | |
| ๗๗.เดือนแปดพระท่านเข้า | พรรษา | |
| ชองฝากผ้าขาวมา | จัดให้ | |
| ภวายไปช่วยฝนพา | เชิญอาบฝนแล | |
| มิเปล่าเปลือยอาบได้ | นั่นผ้าอาบฝน | |
| ๗๘.เพ็ญอาสาฬหะนี้ | สำคัญ | |
| พระพุทธเสด็จทัน | เทศน์แจ้ง | |
| อิสิมิคทายวัน | ไปโปรด | |
| ปัญจวัคคีแสร้ง | ไม่่เกื้อกูลการ | |
| ๗๙.บุญมีมิอาจแสร้ง | กีดกัน | |
| ลุกนั่งเคารพพลัน | เรียบร้อย | |
| ยังฝืนบ่สำคัญ | ทำหยิ่ง | |
| พระตรัสฟังยิ่งคล้อย | ยิ่งเข้าใจธรรม | |
| ๘๐.โกญทัญญะรู้ | ปัญญา | |
| สรรพสิ่งที่เกิดมา | อยู่ได้ | |
| มินานย่อมมรณา | ดับแตกไปแล | |
| เป็นอนัตตาไซร้ | ทั่วถ้วนสังขาร | |
| ๘๑.อัญญาวตแทั | อาวุโส | |
| เกิดแก่โกญทัญโญ | ใช่แล้ว | |
| ดวงตาแห่งธัมโม | ของท่าน | |
| ประเสริฐนักดวงแก้ว | ลุได้โสดา | |
| ๘๒.ทูลขอบวชพระได้ | ดังประสงค์ | |
| เทศน์ต่อมินานจง | เสร็จได้ | |
| มรรคผลก่อเกิดตรง | ทุกท่าน | |
| อรหัตถลึไซร้ | ครบถ้วนหกองค์ | |
| ๘๓.สองพันหาร้อยเศษ | นานปี | |
| พุทธศาสน์เกิดมี | เนิ่นช้า | |
| รำลึกยิ่งคุณดี | มากค่า | |
| พระพุทธองค์เกริกกล้า | เสกสร้างศาสนา | |
| ๘๔.เดือนเก้าวันดับสร้าง | เสกบุญ | |
| ประดับดินคนปุ่น | แต่งไว้ | |
| ของกินแต่งทานคุณ | หวังส่ง | |
| อุทิศทานจงได้ | ท่านผู้ลับไป | |
| ๗๕.เดือนดับสิบสี่อ้าง | ปล่อยผี | |
| นรกปล่อยใครมี | ญาติบ้าง | |
| ไปหาเพื่อขอมี | บุญแตกทานแล | |
| เป็นประเพณีอ้าง | สืบไว้นานมา | |
| ๘๖.สิบเอ็ดเดือนออกข้าง | พรรษา | |
| ครบอยู่สามเดือนมา | ออกแล้ว | |
| กฐินค่อกันมา | เดือนหนึ่ง | |
| ใครจัดทอดมิแคล้ว | ก่อตั้งการบุญ | |
| ๘๗.อีกงานจัดช่วงนี้ | ลอยกระทง | |
| จุดเทียนใส่ลอยลง | ท่าน้ำ | |
| ลมพัดล่องลอยตรง | ไปห่าง | |
| บางที่ลอยไหลซ้ำ | สนุกได้มองตาม | |
| ๘๘.วนรอบเดือนหนึ่งได้ | นามเจียง | |
| พระอยู่กรรมยินเสรยง | ป่าวร้อง | |
| ชวนคนร่วมบุญเพียง | บุญใหญ่ | |
| โรงแจกทานพี่น้อง | จัดให้ทำบุญ | |
| ๘๙.ความจริงพระท่าผู้ | อยู่กรรม | |
| เคยผิดวินัยทำ | ก่อนนั้น | |
| สังฆาทิเสสจำ | จึงอยู่กันนา | |
| เป็นชองทางปิดกั้น | โทษให้ทำตาม | |
| ๙๐.อย่าเบามานัตต้อง | หกวัน | |
| จึงค่อยอัพภานกัน | ออกได้ | |
| หากเคยปิดบังทัน | นานอยู่ | |
| รับกรรมื่ปิดสรรพ์ | ครบก่อน | |
| จึงจะมานัตไซร้ | อีกด้วยหกวัน | |
| ๙๑.ครบมันัติเรียบร้อย | ครบกรรม | |
| จึงค่อยขอกระทำ | โทษล้าง | |
| พัภาณชื่อจดจำ | ยากยุ่ง | |
| สงฆ์ยี่สิบตามอ้าง | สวดให้อัพภาณ | |
| ๙๒.เดือนเจียงจัดครบถ้วน | อยู่กรรม | |
| กิจอัพภาณกระทำ | ครบถ้วน | |
| ภิกษุใส่ใจนำ | ควรค่าทำแล | |
| พิทักษ์กิจพระล้วน | สืบไว้คู่ควร | |
| ๙๓.คูณลานเดือนยี่นั้น | ทำกัน | |
| เก็บเกี่ยวเสร็จลานสรรพ์ | ก่อไว้ | |
| แต่งลอมจั่วทำกัน | แบบง่าย | |
| ตีนคชสารทำได้ | ชื่ออ้างฝีมือ | |
| ๙๔.หาหมอขวัญสูดให้ | กลางลาน | |
| มีแต่งห่อขวัญสาน | สืบไว้ | |
| คันหลาวปักลอมนาน | ดูเด่น | |
| เห็นเรียกปลงข้าวได้ | ก่อนได้นวดกัน | |
| ๙๕.บางลานจัดแบบให้ | เต็มดี | |
| พรสวดตอนเย็นมี | เรียบร้อย | |
| ภัตตารุ่งถวายพลี | ทุกเรื่อง | |
| เรียกว่าบุญคูณคล้อย | แต่งให้ฉลองลาน | |
| ๙๖.เดือนสามหนาวยิ่งแล้ว | ลมแรง | |
| ไฟก่อผิงเสาะแสวง | แต่เช้า | |
| ข้าสเหนียวจี่ไฟแดง | เกรียมกรอบ | |
| หอมยิ่งหอมมากเจ้า | จี่ข้าวแบ่งกัน | |
| ๙๗.ขอมผมท่าไข่แล้ว | หอมจริง | |
| ยอดเยี่ยมนักแม่หญิง | นี่น้อง | |
| ชืมเลยบ่ติติง | ทำใหม่นาแม่ | |
| อันนั่นฝากหนู่ต้อง | ขบเคี้ยวอร่อยดี | |
| ๙๘.วันเพ็ญเขาป่าวร้อง | โฮมบุญ | |
| ทำจี่ข้าวพ่อคุณ | ทุกบ้าน | |
| ไปวัดก่อกิจหนุน | ทานทอดแลนา | |
| มอบแด่หลวงพ่อต้าน | ตอบต้านถวายทาน | |
| ๙๙.ทำบุญแปลงข้าวจี่ | ทุกเรือน | |
| ไปวัดร่วมกันเหมือน | มากล้น | |
| หลายทอเข่งมิเลือน | เต็มแน่ | |
| หลวงปู่ยอมมากพ้น | จักให้หมดฉัน | |
| ๑๐๐.ญาติโยมมาช่วยด้วย | หลวงตา | |
| แจกจ่ายกลับคืนมา | ไม่น้อย | |
| หลูกหลานช่วยหน่อยหนา | รับแจกไปแล | |
| บุญจี่ข้าวเรียบร้อย | อิ่มท้องทุกคน | |
| ๑๐๑. เดือนสี่พระเวสได้ | ทำบุญ | |
| มหชาติทำคุณ | ครบได้ | |
| สามสิบทัศน์ที่ปุน | แปลงเสก. มาแล | |
| ทศบารมีไซร้ | เรียบร้อยบริบูรณ์ | |
| ๑๐๒. ชาวพุทธรำลึกด้าน | บารมี | |
| สิทธัตถะทำดี | มากล้น | |
| ยังผลส่งวิถี | โพธิสัตว์ | |
| บรรลุโมกขธรรมพ้น | จากห้วงโลกีย์ | |
| ๑๐๓. สัมมาสัมพุทธเจ้า | บริบูรณ์ | |
| สมหน่อพระอังกูร | จบแล้ว | |
| สังสารวัฎเสร็จสูญ | ตัดขาด | |
| เวียนว่ายตายเกิดแผ้ว | หมดสิ้นดับไป | |
| ๑๐๔. ฉลองโพธิสัตว์ | สร้างบารมี | |
| ครบเสร็จพระเวสศรี | สั่งไว้ | |
| ทำบุญเมื่อเดือนสี่ | เวียนรอบ | |
| บุญมหาชาติไซร้ | จัดได้ทุกปี | |
| ๑๐๕. ถัดมาเดือนที่ห้า | สงกรานต์ | |
| ปีใหม่สนุกสนาน | เล่นน้ำ | |
| การละเล่นชับขาน | เด็กหนุ่ท | |
| คนแก่เฒ่าปล่อยซ้ำ | เล่นให้พอใจ | |
| ๑๐๖. บางคนไปกราบไหว้ | ขอขมา | |
| คนแก่เฒ่าคนชรา | นบน้อม | |
| ขันเทียนธูปบูชา | ของฝาก | |
| แพรอาบน้ำห้อมล้อมมอบให้ | ขอพร | |
| ๑๐๗. ภันเตพวกขะน้อย | ขมา | |
| เคยล่วงเกินโทสา | ก่อนนี้ | |
| อภัยเถิดเวรา | จงอย่า. มีแล | |
| ขอสวัสดิ์ด้วยชี้ | โชคพร้อมชยันโต | |
| ๑๐๘. อาวุโสพวกหมู่เจ้า | มาเยือน | |
| ดียิ่งลูกหฃลานเหมือน | ดั่งแก้ว | |
| มาหาย่อมมิเลือน | มิตรจิตร | |
| ขอส่งบุผลาแผ้ว | ผ่องแผ้วเปรมกมล | |
| ๑๐๙. นานาเข็ญเคราะห์ร้าย | ห่างหาย. ลูกเอย | |
| สบสุขสบสบายค | ค่ำเช้า | |
| การงานส่งผลหลาย | หลากยิ่ง | |
| ยืนมันพวกหมู่เจ้าสุขถ้วน | ทุกคน | |
| ๑๑๐. บางคนหาไม้ง่าม | ค่ำโพธิ์ | |
| จารย์ทิดที่คุยโว | รอบรู้ | |
| เป็นปราชญ์แต่พาโล | เกินซื่อ. จารย์แล | |
| โพธิ์ที่ชวนทุกผู้ | ห่อนค้ำโพธิ์ไฮ | |
| ๑๑๑. โพธิ์พุทธศาสตร์นั้น | ความหมาย | |
| วานช่วยหนุนหญิงชาย | ช่วยค้ำ | |
| ธัมมัญจเรหลาย | ควรยิ่ง | |
| จักสุขกายใจซ้ำแบบนี้ | ค้ำโพธิ์ | |
| ๑๑๒. ฮีตเดือนหกก่อสร้าง | บั้งไฟ | |
| จุดส่งหาแถนไป | บอกด้วย | |
| สัญญาแต่เดิมนัย | ยังอยู่ | |
| เดือนหกตามลำห้วย | ขาดน้ำมิดี | |
| ๑๑๓. ขอแถนเตือนนาคน้ำ | เล่นกัน | |
| ฝนห่าใหญ่ปล่อยมัน | สู่หล้า | |
| ยินดีเหล่าพืชพันธ์ | สดชื่น | |
| ผลผลิตรวมข้าวกล้า | จักได้ชลธาร | |
| ๑๑๔. . ดูนั่นมันเกลือกกลั้ว | โคลนเลน | |
| เพราะขาดฝนจึงเป็น | แบบนี้ | |
| ขอแถนท่านพึงเห็น | ความยาก. แลนา | |
| ฝนสั่งมาจักชี้ | ช่วยแก้กันดาร | |
| ๑๑๕. วันเพ้ญเดือนหกนั้น | วิสาขา | |
| ดังหนึ่งวันศาสดา | ตรัสรู้ | |
| ประสูติเมื่อเพญครา | ก่อนศัก+ราชแล | |
| แปดสิบปีทุกผู้ | จดไว้สาธุการ | |
| ๑๑๖. ทำบุญตามแต่กล้า | แรงใจ | |
| ทานหน่อยตามสมัย | แจกแล้ว | |
| สีลตลอดวันนัย | ถือมั่น | |
| อีกส่วนภาวนาแผ้ว | สืบคันวิทยา | |
| ๑๑๗. ตัวอย่างเราอยากได้ | ปัญญา | |
| เลือกเรื่อยหอยขมมา | หนึ่งข้อ | |
| สบหาที่เนตพา | ไปท่อง | |
| ดูแหล่งเขาเพาะพ้อ | อ่านได้วิชชา | |
| ๑๑๗. วิชชาผลที่ได้ | ภาวนา | |
| หากบ่อเกิดปัญญา | ผิดแล้ว | |
| อบรมเหนื่อยนานมา | ผลเปล่า | |
| เสียเที่ยวคงมิแคล้ว | จักต้องชาดทุน | |
| ๑๑๘. แบบเราวันนี้ได้ | วิชา | |
| เพาะบักหอยจูบหนา | แส่รู้ | |
| มีเนตง่ายนักหา | สอดส่อง | |
| ทุกเรื่องหาง่ายสู้ | สืบค้นสบายสบาย | |
| ๑๑๙. อยากถามการเล่นครั้ง | ก่อนกาล | |
| ยามเล่นช่วงสงกรานต์ | ก่อนนี้ | |
| เขาชอบเล่นทุกงาน | ก่อนนั่น | |
| บอกอย่างไหนช่วยชี้ | เนตเจ้าไวไว | |
| ๑๒๐. ทันใจนักพี่น้อง | วิ่งมา | |
| รายชื่อชาวประชา | เล่นน้ำ | |
| อีกมีชื่ออื่นหนา | จดก่อน | |
| เดี๋ยวหล่นหายจักช้ำ | ยากแท้จักหา | |
| ๑๒๑. หมากนอนสนุกได้ | แตะตัว | |
| สาวหนุ่มเล่นกันมัว | แต่ต้อง | |
| พวกคนแก่ยังหัว | กันอยู่ | |
| เคยเล่นมาก่อนน้อง | จับได้จับดี | |
| ๑๒๒. งูกินหางบักอ้าย | เป็นหัว | |
| หนูหน่อยปลายหางกลัว | จับต้อง | |
| เดี๋ยวเถอะแม่คุณตัว | โดนแน่ | |
| เพราะพี่คอยอยู่น้อง | จับเจ้าหมดตัว | |
| ๑๒๓. รีรีปลายชื่อต้อง | ข้าวสาร | |
| ฃอดบ่วงระวังพาน | จับได้ | |
| ไปหางต่อมินาน | คนหมด | |
| เล่นใหม่อีกรอบไซร้ | จับน้องคนงาม | |
| ๑๒๔. พวกมอญมานั่งล้อม | วงกัน | |
| ขับไล่อยู่นอกฉัน | หอบผ้า | |
| แอบซุกตูดใครนั่น | เฉยอยู่ | |
| พ่อวิ่งวนพบข้าหยิบผ้า | ฟาดตี | |
| ๑๒๕. มนวนมานั่งเข้า | ที่เดิม | |
| ฉันวิ่งซุกผ้าเริ่ม | ใหม่แล้ว | |
| เขาเห็นหยิบมาเหิ่ม | จักไล่. ตีฤๅ | |
| ฉันแอบแทนเลยแคล้ว | นั่งได้แทนมัน | |
| ๑๒๖. สนุกตอนไล่ต้อน | ตีกัน | |
| สาวไล่มันจะทัน | ต่อยต้อง | |
| ยินดีรับสำคัญ | เชิญต่อย. . พี่แล | |
| มันบ่วิ่งนี่น้อง | แบบนี้ไม่เอา | |
| ๑๒๗. เด็กเด็กตีต่อยหม้อ | ปิดตา | |
| มันมืดมิเห็นนา | บักอ้าย | |
| จับหมุนครบสามรา | มันบอก | |
| ตรงหน้ามึงตัวร้าง | คว่ำหม้อเชิญตี | |
| ๑๒๘. เวียนหัวเดินปัดซ้าย | เป๋ขวา | |
| นักย่างก้าวครบนา | ฟาดให้ | |
| สามทีบ่แตกครา | เปิดส่อง. | |
| มันห่างคนด้านไซร้ | แตกได้ฉันใด | |
| ๑๒๙. สิบคนสาวหนุ่มข้าง | เชือกดึง | |
| คนเหยีบกลางเชือกตึง | ตรอจพร้อม | |
| สองฝ่ายเท่ากันพึง | บ่อกก่อน | |
| ครบเริมดึงแห่ห้อม | ส่งได้แรงเชียร์ | |
| ๑๓๐. ลากไปถึงจุดแล้ว | ชนะชัย | |
| พักก่อนจัดทีมไป | บอกท้า | |
| ลากดึงอีกรอบใคร | คนเก่ง | |
| ลองเล่นกันจนล้า | สนุกได้ดึงกัน | |
| ๑๓๑. ซ่อนหาหมากเก็บได้ | เล่นดี | |
| เดินกะลายังมี | หนุ่มน้อย | |
| โถกเถกแน่เดินมี | เป็นหมู่ | |
| ฟักไข่กาลายพร้อย | แต่งหน้าอวดสาว | |
| ๑๓๒. งูกินหางขออ้าย | หัวงู | |
| หมายแน่นะอีหนู่ | ส่ำน้อย | |
| ปรายตายักคิ้วดู | อายแอบ. พี่นา | |
| คงมิยากหนูสร้อย | จับได้เบาเบา | |
| ๑๓๓. ขบวนม้าก้านกล้วย | เลียบเมือง | |
| เดินผ่านแอบชำเลือง | นุชน้อง | |
| สาวงามแวะมาเคือง | บักห่า | |
| มึงขี่ไวมัวจ้อง | อี่น้องแฟนกู | |
| ๑๓๔. ทอยเส่นสาวหนุ่มน้อย | รุ่นเยาว์ | |
| ตุ๊กตุ่นทอยชนะเอา | หยิบได้ | |
| มินานหมดถุงเขา | กินหมด | |
| ไปข่อแม่อีกไซร้ | จักซื้อตุ็กตา | |
| ๑๓๕. ลมเย็นยามบ่ายคล้อย | แช่งขัน | |
| พ่อหนุ่มเร่งมากัน | รีบพร้อม | |
| เขาแข่งชักว่าวพลัน | ใครเก่ง | |
| ว่าวพุ่งสูงไม่อ้อม | แบบขึ้นตรงตรง | |
| ๑๓๖. ขาโถกเถกกลบไม้ | หิงอี่ | |
| โดเชือกหนังยางหนี่ | ห่างไว้ | |
| ตากะโหลกวิ่งดี | วงปั่น. แลนา | |
| มาขี่ส่งเมืองได้ | ขี่ม้าแข่งกัน | |
| ๑๓๗. แบบหมาไล่ห่านนั้น | สนุกไหม | |
| เป็นห่านสนุกใคร | เล่นบ้าง | |
| เป็นหมาบ่อยากไล่ | มันเหนื่อย | |
| สาวห่านหนุ่มคอยอ้าง | อยากได้เป็นหมา | |
| ๑๓๘. มีหลักปักแยู่แล้ว | แปดอัน | |
| ปักรอบวงครบครัน | เรียบร้อย | |
| เก่าคนเศษหนึ่งมัน | ยืนกึ่ง. กลางแล | |
| นกหวีดเป่าเคลื่อยคล้อย | อย่าช้ารีบไป | |
| ๑๓๙. ใครเผลอผูกแย่งได้ | หลักหาย | |
| ไปจ่อยืนแทนหมาย | ลักบ้าง | |
| มินานแย่งคุณชาย | เขาปล่อย. สาวแล | |
| แปลกนี่เองปล่อยอ้าง | อี่น้อยเอ็นดู | |
| ๑๔๐. บ่อยเกินเขา | จับได้สองมัน | |
| เขาจับจับตากัน | แปลกบ้าง | |
| เออนะใช่สำคัญ | นักคู่ | |
| วันใหม่มาเลยอ้าง | ใช่แล้วใช่เลย | |
| ๑๔๑. เขาเล่นชิงหลักแล้ว | ชิงใจ | |
| สองต่อสองเฉลยไป | ครบถ้วน | |
| พัฒนายิ่งเราวไว | นะพ่อ | |
| พอเสร็จสงกรานต์ล้วน | ส่งให้พ่อหมอ | |
| ๑๔๒. ทาบทามขอสู่ไว้ | สงวม | |
| พุข่ามักชอบนวล | มากแล้ว | |
| ขอจองก่อนกระบวน | ตบแต่ง | |
| ตามต่มามิแคล้ว | เรียบร้อยสองสม | |
| ๑๔๓. โพงพางลูกช่วงล้วน | สนุกสนาน | |
| มีแต่เด็กสืบสาน | เล่นบ้าง | |
| ตี่จับหมากเก็บหาญ | ข้นแข่ง. กันแล | |
| มาเป่ากบเขาอ้างวิ่งเปรี้ยว | เหนื่อยเกิน | |
| ๑๔๔. สนุกเกินหมากล้อเลื่อน | บ่มี | |
| แบกบ่าคันไสที | วิ่งแจ้น | |
| ทุกทางวิ่งสนุกดี | มันแล่น | |
| ทันต่อใจน่าแค้น | หอบแล้วหมดแรง | |
| ๑๔๔.สนุกเกินหมากล้อเลื่อน | บ่มี | |
| แบกบ่าคันไสที | วิ่งแจ้น | |
| ทุกทางวิ่งสนุกดี | มันแล่น | |
| ทันต่อใจน่าแค้น | หอบแล้วหมดแรง | |
| ๑๔๕มากมายการเล่นนั้น | สุขสันต์ | |
| คนเก่าเล่าขานกัน | มากได้ | |
| หลายเกมค่อยหายมัน | คงเล่น.ยากแล | |
| คงถูกเกมคอมไซร์ | ข่มให้เก่าเกิน | |
| ๑๔๖.พอควรการเล่นล้วน | ดีงาม | |
| นับแต่วันคงถาม | ยากแล้ว | |
| จักเล่นอย่าไหนตาม | คนเก่า | |
| คนก่อนหมดคงแห้ว | จักรู้เรื่องราว | |
| ๑๔๗.พระยาสีสะเกษต้อง | เตือนมา | |
| รีบเล่าเถิดคุณตา | ดึกแล้ว | |
| รอฟังทุ่มหนึ่งหนา | จนสี่.ทุมแล | |
| ยังบ่่เริ่มมิแคล้ว | บ่ได้ฟังนิทาน | |
| ๑๔๘.จะจะจะจัดจ่า | นานมา | |
| ทศพิธองค์พระยา | เพียบพร้อม | |
| ทานะสีลังหนา | บริจาค | |
| อาชวังแวดล้อม | ซื่อแท้ราชัน | |
| ๑๔๙.ททวังอ้อนน้อม | ใจดี | |
| ตบะเพัยรมากมี | อ่อนเอื้อ | |
| อักโกธะสุนทรี | ควรชื่น.ชมแฮ | |
| มิเบียดเบียนท่านเกื้อ | แก่ข้าปวงชน | |
| ๑๕๐.ขันติพระมากล้น | ทุกการ | |
| หนักยิ่งบริหาร | รอบรู้ | |
| ราชกิจพิพัฒน์สาน | สำเร็จ | |
| นำแผ่นดินอาจสู้ | เสกสร้างทางเจริญ | |
| ๑๕๑..หนักแน่นพระเพียบพร้อม | ทรงธรรม | |
| กิจก่อเกิดประจำ | ใหญ่น้อย | |
| อุปสรรคมากมงลนำ | จัดแจก.แจงแล | |
| จนลุล่วงเรียบร้อย | ไพร่บ้านชื่นชม | |
| ๑๕๒.ยังมีหญิงม่ายผู้ | ทรงคุณ | |
| ก่อนเป็นแม่นมบุญ | กว่ากว้าง | |
| เกษัยนใคร่จักปุน | นาไร่ | |
| มีที่ทางนิดอ้าง | จักได้ทำนา | |
| ๑๕๓.นายายงามยิ่งข้าว | เขียวขจี | |
| พอแก่รวงดกดี | เยี่ยมแล้ว | |
| พอเก็บเกี่ยวคงมี | ผลมาก | |
| ยายกระหยิ่มนึกแผ้ว | ผ่องแผ้วสบายใจ | |
| ๑๕๑.หนักแน่นพระเพียบพร้อม | ทรงธรรม | |
| กิจก่อเกิดประจำ | ใหญ่น้อย | |
| อุปสรรคมากมงลนำ | จัดแจก.แจงแล | |
| จนลุล่วงเรียบร้อย | ไพร่บ้านชื่นชม | |
| ๑๕๒.ยังมีหญิงม่ายผู้ | ทรงคุณ | |
| ก่อนเป็นแม่นมบุญ | กว่ากว้าง | |
| เกษัยนใคร่จักปุน | นาไร่ | |
| มีที่ทางนิดอ้าง | จักได้ทำนา | |
| ๑๕๓.นายายงามยิ่งข้าว | เขียวขจี | |
| พอแก่รวงดกดี | เยี่ยมแล้ว | |
| พอเก็บเกี่ยวคงมี | ผลมาก | |
| ยายกระหยิ่มนึกแผ้ว | ผ่องแผ้วสบายใจ | |
| ๑๕๔.สีสเกษเจ้าแห่ง | พารา | |
| จัดที่ทางทำนา | มอบให้ | |
| สำคัญที่ประชา | คนอื่น | |
| เรียงรอบนายายไซร้ | อยู่ตั้งกึ่งกลาง | |
| ๑๕๕.คนอื่นเขาจัดให้ | ทางเทียว | |
| ไปที่นาข้าวเขียว | จัดพร้อม | |
| ถึงยามแก่เก็บเกี่ยว | สักครึ่ง | |
| ยายที่แลเดินอ้อม | ชื่นแท้สบายใจ | |
| ๑๕๖.ปางอินทาธิราชเจ้า | กังวล | |
| เคยนุ่มบัณฑุกัมพล | กระด้าง | |
| มีเหตุใหญ่แน่หน | ใดเล่า | |
| ทิพเนตรสอดส่องอ้าง | เรื่องร้อนใครกัน | |
| ๑๕๗.มินานยายแก่เข้า | มาญาณ | |
| เออแน่ดูสราญ | อยู่แล้ว | |
| สำคัญบ่มีหลาน | ลูกอยู่ | |
| โดดเดี่ยวนานมิแคล้ว | ยากไร้คนแล | |
| ๑๕๘.เล็งแลไปทั่วห้วง | จักรวาล | |
| ใครเหล่าหนอลูกหลาน | อยู่ใกล้ | |
| ดิสิตเทพบุตรสาน | จุติ | |
| ไปพบยินดีไซร้ | จักได้อวยพร | |
| ๑๕๙.อมรินทร์ส่งให้ | เชิญลง | |
| ดิสิตเทพคราวคง | กรรมก่อ | |
| แปลงอย่างช้างเผือกกล้า | ย่ำข้าวนายาย | |
| ๑๖๐.กดรอยชัดจักได้ | ติดตาม | |
| รออยู่ยายนางาม | เดือดแล้ว | |
| ควายใครช่างเหยียมหยาม | ยายเล่า | |
| ตามต่อยตีมิแคล้ว | พบต้องตบหู | |
| ๑๖๑ยามรุ่งมาพบแล้ว | รอยรอย | |
| ตามด้วนมันหยามหนอย | อยากรู้ | |
| เดินตามเนินนานคอย | จดจ่อ | |
| ตีนใหญ่ฤๅช้างสู้ | บ่ได้ใหญ่เกิน | |
| ๑๖๒.ถึงไงตามอยากรู้ | ทำไม | |
| เหยี่ยบย่ำนาเราใย | สัตว์บ้า | |
| พวกเอ็งทราบนาใคร | หนานี่ | |
| ทำสั่มสี่สุ่มห้า | จับได้น่าดู | |
| ๑๖๓.ตามรอยนานเหนื่อยล้า | กระหาย | |
| น้ำที่รอยช้างกลาย | กลิ่นเร้า | |
| ชวนชิมดื่มมากมาย | คงชื่น | |
| เหน็ดเหนื่อยดื่มมากเข้า | กลับบ้านเลิกตาม | |
| ๑๖๔.พิสดารยามดื่มน้ำรอย | คชา | |
| บังเกิดกุมารา | แม่ท้อง | |
| คงมีเรื่องเกินครา | ขบคิด | |
| ตามเรื่องราวเกี่ยวข้อง | จากฟ้าแดนสวรรค์ | |
| ๑๖๕.พระอินทร์กระทบเข้า | มากมาย | |
| พระแท่นแข็งมากหลาย | กระด้าง | |
| มีเหตุแน่นอนชาย | ตาส่อง | |
| เห็นดุสิตเทพจักคว้าง | จากฟ้าลงดิน | |
| ๑๖๖ลดินยายเฒ่าได้ | ดื่มชล | |
| จากร่องรอยช้างกล | แปลกแล้ว | |
| มีครรภ์นั่นแหละมนต์ | ทิพย์เสก | |
| ดุสิตเทพสนธิแผ้ว | ผ่องแผ้วลูกยาย | |
| ๑๖๗.เหตุการณ์จวบเหมาะเข้า | พร้อมสรรค์ | |
| เทพจุติจากสวรรค์ | เพียบพร้อม | |
| ยายดิ่มที่รอยอัน | ดังสื่อ | |
| เทพปฏิสนธิ์ล้อม | รอบไว้คุณยาย | |
| ๑๖๘.มินานครรภ์แก่ให้ | งุนงง | |
| ครบสิบเดือนคลอดลง | บุตรได้ | |
| พระขรรค์หล่นมาตรง | หนึ่งเล่ม | |
| ฤาคู่มือท้าวไซร้ | ส่งให้คู่บุญ | |
| ๑๖๙.ชาวเมืองเห็นแปลก | แท้กุมาร | |
| มีพระขรรค์หนีบปาน | ทแกล้ว | |
| จะไปศึกไหนหาญ | นักนี่ | |
| ลื่อทั่วเมืองบักอ้าย | ชอบได้ถือขรรค์ | |
| ๑๗๐.ขรรคซะนามชื่อนี้ | ก็ดี | |
| ขันคะชันธะมี | เรียกบ้าง | |
| มากมวลหมู่คนชี้ | คันทะ | |
| คันธะนามเขาสร้าง | ชื่อนี้แหละควร | |
| ๑๗๑.บักหำเลยได้ชื่อ | คันธนาม | |
| มีดดาบที่มาตาม | แต่ต้น | |
| เป็บดาบคู่มือยาม | ออกศึก | |
| กวัดแกว่งเก่งเหลือล้น | น่าคร้ามปราบอธรรม | |
| ๑๗๒.เจ็ดขวบก็เก่งกล้า | เกินคน | |
| ยามเล่นกับเชาซน | อยู่บ้าง | |
| เขาด่าว่าบักจน | ขาดพ่อ | |
| มึงบ่อมีพ่ออ้างที่แท้ | มีไหม | |
| ๑๗๓.ถามแม่ฉันอยากรู้ | แม่นา | |
| บอกหน่อยใคร่จักหา | พ่อได้ | |
| กอดฟัดพ่อสักครา | นะแม่ | |
| เออพรุ่งวันมาสองให้ | สืบค้นหากัน | |
| ๑๗๔.ไปตรงจุดดื่มเร้า | นี่รอย | |
| ฉันดื่มกินมันพลอย | เกิดท้อง | |
| คือแก่นั่นแหละหคอย | มาเกิด | |
| ถามพ่อแกก็ต้อง | บอกช้างพ่อแก | |
| ๑๗๕.ยากเห็นวันพรุ่งนี้ | ตามดู | |
| ถึงแม่ก็เหมือนหนู | อยากได้ | |
| ตามหาพ่อแกอยู่ | ไหนแน่ | |
| วันต่อมาสองไซร้ | จากบ้านจึ่งจร | |
| ๑๗๖.ทุ่งนาตรงแม้ได้ | ทำนา | |
| เก็บเกี่ยวก็ทำมา | แต่เค้า | |
| มันเดี่นย่ำคันนา | ตรงนี่ | |
| เสร็จมุ่งกลับเดินเข้า | ป่าโน้นลับไป | |
| ๑๗๗.หารอยเจ็ดขวบแล้ว | บักนาม | |
| สองค่อยเดินติดตาม | บ่ช้า | |
| จนสายบ่ายเย็นยาม | เดินมุ่ง | |
| จนลุล่วงหิมวันต์ถ้า | จักเพี้ยนหรือไร | |
| ๑๗๘.ความจริงบางท่านแกล้ง | ย่อนทาง | |
| ยาวกลับย่อดังยาง | ยืดได้ | |
| อินทร์แหละนั่นทำพลาง | หลอกล่อ | |
| หลงว่านิดเดียวไซร้ก | กว่ากว้างเกินไกล | |
| ๑๗๙ปลกตามวลแมกไม้ | ในดง | |
| รูปร่างดังนวลหงส์ | ปลดผ้า | |
| มักกะลีรูปทรง | คนแน่ | |
| มีอ่อนมีสาวฟ้า | ช่างได้ประทานมา | |
| ๑๘๐.ฤๅษีดาบสด้าน | โลกีย์ | |
| ชอบยิ่งมาเด็ดหนี | กลับเหย้า | |
| สมสู่ดังสาวมี | ใจชอบ | |
| พอเหี่ยวทิ้งแหละเจ้า | เสาะต้นใหม่แทน | |
| ๑๘๑.เห็นพระดาบสใกล้ | ถ้ำผา | |
| ยายแวะเดินไปหา | นบไหว้ | |
| หลวงปู่นี่เป็นป่า | แปลกยิ่ง | |
| คือที่โลกแปลกไซร้ | บ่ได้เคยเห็น | |
| ๑๘๒.ฤาษีฟังย่อมรู้ | เรื่องราว | |
| ประสกมาสืบสาว | หมู่ช้าง | |
| พลัดมาที่นี่คราว | เห็นแปลก | |
| เพราะนี่คือแดนอ้าง | ว่าไว้หิมพานต์ | |
| ๑๘๓.พระสุเมรุที่คัน | แดนดิน | |
| หลายทวีปคงขักยิน | รอบล้อม | |
| หิมวันต์ศิขรันทร์ | อีกหนึ่ง | |
| อยู่รอบทวีปอ้อม | ชิดใกล้พระสุเมร | |
| ๑๘๔เล็งเห็นเจ็ดแห่งนั้น | สระธาร | |
| อโนดาตรถการ | ชิดใกล้ | |
| กัณณมุทเรียขาน | สระใหญ่ | |
| ฉัททันต์กุณาลไซร้ | ต่างล้อมชิดเคียง | |
| ๑๘๕.สีหัปปาตะโน้น | กินรี | |
| ลางกลุ่มลอยนที | เล่นน้ำ | |
| สระมณฑากิณี | เย็นยิ่ง | |
| นักสิทธิ์คนธรรพ์ล้ำ | เล่นน้ำสระสรง | |
| ๑๘๖.มากมวลหมู่สัตว์ล้วน | แปลกตา | |
| ดูนั่นเหล่ากินนรา | เพศผู้ | |
| ช่วงล่างอย่างนกหนา | บนเล่า | |
| ดังคนมีปักรู้ | เหาะได้โบยบิน | |
| ๑๘๗.เพศหญิงเขาเรียกนั้น | กินรี | |
| นางมโนราห์มี | ชื่อนั้น | |
| ไปจากป่าพงพี | แถบป่า | |
| งามยิ่งรูปชวนฝั้น | ไฝฝั้นสิเนหา | |
| ๑๘๘.สัตว์ป่ามีชื่อคล้าย | ทั่วไป | |
| เสือหมู่สิงห์กวางไพร | ชื่อนั้น | |
| รูปทรงต่างแปลกไป | แตกต่าง | |
| คนละภพแปลกกั้น | แผกบ้างธรรมดา | |
| ๑๘๙.เหราอัสดร์นี่หน้า | ดุจหงส์ | |
| กายดังรูปม้าทรง | ย่างย้าย | |
| แรกบินเหาะได้ตรง | ไปทั่ว | |
| แอบเที่ยวกินผันผ้ายป่าหญ้า | สระสวรรค์ | |
| ๑๙๐.อินศวรเลยสาปห้าม | เหาะเหิร | |
| ดีที่ยอมให้เดิน | อยู่ได้ | |
| แปลกดีสัตว์ชมเพลิน | ชวนชื่น | |
| มากยิ่งสัตว์แปลกไซร้ | เขตนี้หิมพานต์ | |
| ๑๙๑.ยายเห็นเถาว์ยักษ์คล้าย | ชุ่่มเย็น | |
| คงจักมีน้ำเห็น | หยดย้อย | |
| โคนดินนั่นหัวเป็น | ตาขุด | |
| อาจช่วยหายหิวน้อย | ขุดได้เลยหนู | |
| ๑๙๒.คัทธนามตัดได้ | เถาวัลย์ | |
| ไหลหลั่งน้ำใสมัน | น่าลิ้ม | |
| หอมหวานยิ่งแม่พลัน | ดูดดื่ม | |
| สักครูเขาขุดได้ | แต่ล้วนหัวมัน | |
| ๑๙๓.บักนายไฟก่อให้ | เผามัน | |
| หอมยิ่งบักหล่าขัน | แม่ไซร้ | |
| เผาก่นย่างบ่ทัน | นาแม่ | |
| ครู่หนึ่งอิ่มท้องแล้ว | พักแล้วพิงหิน | |
| ๑๙๔.กนายมันขุดคุ้ย | โพรงดิน | |
| นับว่ากว่าร้อบยิน | ลึกกว้าง | |
| มากมายยิ่งมังชิน | โยนส่ง | |
| ส่งแม่เผามันอ้าง | อร่อยล้นเลิศมัน | |
| ๑๙๕.อมมันผีแถบนั้น | สุดทน | |
| ชิมหน่อยท่านหลูตน | ข่าน้อย | |
| หอมเกินท่านกังวน | หลับอยู่ | |
| ขอแบ่งทานพวกข้อย | กัดบ้างสักคำ | |
| ๑๙๖.จัดแบ่งอันหนึ่งให้ | แปลกดี | |
| ขยายเพิ่มมากมายมี | ครบได้ | |
| สนุกกินยิ่งผองผี | กินอิ่ม | |
| ขอบพระคุณมากไซร้ | ท่านเกื้อการุณ | |
| ๑๙๗.ผีสม่อยชื่นได้ | กินมัน | |
| เซ็งแซ่ชุมนุมกัน | แซ่ซร้อง | |
| ขอบคุณท่านแบ่งปัน | กินอิ่ม | |
| คุณที่แบ่งปันต้อง | ตอบให้โชคชัย | |
| ๑๙๘.ยักษ์พาลตนหนึ่งได้ | กลิ่นหอม | |
| มันที่เเผาชวนดอม | กลิ่นแท้ | |
| พบย่ายที่เผาพร้อม | จักจับ | |
| ยายตกใจยอมแพ้ | อย่าได้จับกูกินแล | |
| ๑๙๙.กมารยินเร่งร้อน | แล่นมา | |
| จับยักษ์แกว่งทำท่า | ฟาดพื้น | |
| ยักษ์กลัวปล่อยข่อยสา | ขอโทษ | |
| เป็นข่อยข่าเต็มตื้น | โผดให้ชีวา | |
| ๒๐๐.กลัวตายยักษ์ร้ำร้อง | ขออภัย | |
| เราล่วงเกินท่านไป | ผิดแล้ว | |
| ของวิเศษใดใด | จักมอบท่านแล | |
| ขอท่านวางให้แล้ว | ชี้นี้โปรดประทาน | |
| ๒๐๑. ข่อยมีของวิเศษให้ | ตอบแทน | |
| จงปล่อยข้าดีแสน | นี่น้ำ | |
| สรงยายกลับรูปแผน | ดังรุ่น สาวแฮ | |
| ส่วนนี่กกชี้ช้ำ | ดับดินขาดใจ | |
| ๒๐๒. ส่วนปลายจ่อจักฟื้น | กลับมา | |
| มีอีกฝังพสุฐา | แห่งนี้ | |
| ขุมทรัพย์มากคณา | ฝังอยู่ | |
| ขุดออกมามิสิ้น | ยากสิ้นอสงไขย | |
| ๒๐๓. กุมารปลดปล่อยเจ้า | ยักษ์ไป | |
| กำชับอย่าก่อภัย | อีกครั้ง | |
| หากทราบจักตามไป | เข่นฆ่า | |
| ตายดับโคตรมิยั้ง | หย่อนให้แน่นอน | |
| ๒๐๔. ตาลีตาเหลือกได้ | รับคำ | |
| รีบเร่งจากไปกรรม | มิช้า | |
| กลัวนายเปลี่ยนใจทำ | พิฆาต | |
| ตายแน่กลัวแทบบ้า | รีบร้อนจากไป | |
| ๒๐๕. มันเอาน้ำเด้ารด | คุณยาย | |
| กลับเกิดเกินคาดหมาย | มากล้น | |
| แกกลับเกิดสาวหลาย | วัยรุ่น | |
| อวบอิ่มงดงามพ้น | จักต้านต่อกลอน | |
| ๒๐๖. อีกมันมอบไม้เท้า | สำคัญ | |
| กกหากจดจ่อพลัน | ดับได้ | |
| ปลายมันหากจดมัน | กลับชีพ คืนแล | |
| เรียกกกกายดับไซร้ | กลับฟื้นด้วยปลาย | |
| ๒๐๗. พระขันธ์กวัดแกว่งล้วน | เดชา | |
| ปราบหมู่อริพา | หวั่นไซร้ | |
| จึงขุดทรัพย์ขึ้นมา | แปดโกฏ | |
| แจกทุกชนล้วนได้ | ทั่วถ้วนทุกคน | |
| ๒๐๘. ชุมชนจากหมู่บ้าน | เป็นเมือง | |
| ชนต่างชมรุ่งเรือง | รอบด้าน | |
| ชวนกันพึ่งพิงเคือง | ยากแย่ง ชิงนา | |
| อยากอยู่เมืองท้าวค้าน | แบ่งให้นาสวน | |
| ๒๐๙. กระแสความอยากเข้า | ชุมชน | |
| หาช่องมากมายจน | อยู่ได้ | |
| เมืองเล็กเต็บใหญ่คน | มามาก | |
| นับแต่วันโตไซร้ | ที่บ้านคัทธนาม | |
| ๒๑๐. ท้าวครองเมืองด้วยกล้า | บารมี | |
| แจงสินทรัพย์มากมี | ช่วยเกื้อ | |
| จงประกอบการดี | จักช่วย | |
| เกษตรก่อเกษตรเอื้อ | เฟื่องฟุ้งอำนวย | |
| ๒๑๑. สินทรัพย์กลางก่อไว้ | ทำทุน | |
| คณะช่วยเจือจุน | สอบให้ | |
| มีแผนชัดเจนคุณ | รับช่วย ทุนแล | |
| ผลเสร็จทุนส่งได้ | ส่งให้กองกลาง | |
| ๒๑๒. พณิชย์ก่อพณิชย์ชี้ | กิจการ | |
| ทางปรับสะดวกงาน | เต็มทั่ว | |
| ขวักไขว่เรือทั่วหน้า | แข่งค้ากันขาย | |
| ๒๑๓. ริมคลองปลูกผักขึ้น | เขียวขจี | |
| ฟังว่าผักมากมี | ปลูกไว้ | |
| กองปุ๋ยวางชิดดี | ยามใส่ | |
| พรวนกอ่นอย่าลืมได้ | ก่อนให้ปุยมัน | |
| ๒๑๔. ใครเห็นใครช่วยเช้า | บ่ายมี | |
| งามยั่งผักหอมชี | กาดน้อย | |
| กระเทียมกะหล่ำปลี | คนปลูก | |
| สองฝั่งคลองนับร้อย | ผักล้วนเต็มแปลง | |
| ๒๑๕. ใครใคร่เก็บเด็ดได้ | ตามสบาย | |
| มีบล่องเขาต่อปลาย | เชื่อมด้าม | |
| ลองตักสาดน้ำยาย | ยังทั่ว | |
| แปลงผักเขามิห้าม | ร่วมด้วยช่วยกัน | |
| ๒๑๖. เป็นหมู่ผักประดับล้วน | งดงาม | |
| ใครใคร่เด็ดเด็ดตาม | อยากได้ | |
| พอหมดเปลี่ยนผักหมาย | บอกอยู่ | |
| กระหล่ำต่อไนี้ไซร้ | ปลูกได้ปลูกแล | |
| ๒๑๗. คนมาแย่งปลูกเช้า | เสร็จสาย | |
| มาก่อนเตรียมดินยาย | บอกแล้ว | |
| เสร็จกันก่อนเที่ยงคลาย | ใจยิ่ง | |
| ผักบ่เคยคบาดแคล้ว | ปลูกขึ้นรทดแทน | |
| ๒๑๘. รดแล้วอย่ารดซ้ำ | น้ำเกิน | |
| มีบ่อกเล่าชวนเชิญ | ขุดคุ้ย | |
| พรวนดินไล่ส่วนเกิน | ขับออก | |
| กองฝุ่นงัวควายยุ้ย | ใส่ให้พองาม | |
| ๒๑๙. งามดีเต็มที่ได้ | พอกิน | |
| เชิญตัดเอาเกลี่ยดิน | เรียบร้อย | |
| พอหมดมีปลูกชิน | เขาแย่ง กันนา | |
| เป็นเยี่ยงนี้ใช่น้อย | ทั่วบ้านทั่วเมือง | |
| ๒๒๐. บางคนชอบผักบุ้ง | ในคลอง | |
| คนปลูกกระเฉดลอง | ทอดไว้ | |
| มีเรือนั่งเด็ดมอง | เต็มทั่ว | |
| เก็บแค่พอกินไซร้ | แบ่งให้คนหลัง | |
| ๒๒๑. ปูปลาในน่านน้ำ | มากมี | |
| แหอวนอย่าลงที | ช่วยห้าม | |
| อย่างอื่นไม่ว่าดี | เตือนหน่อย | |
| จับแค่พอกินคร้าม | จักต้องตักเตือน | |
| ๒๒๒. บ้านเมืองเย็นยิ่งด้วย | ไมตรี | |
| บุญพ่อเมืองบารมี | ปกคุ้ม | |
| นามคัทธนามศรี | เป็นสง่า | |
| ชนชื่นชมท่านอุ้ม | โอบอุ้มชาวประชา | |
| ๒๒๓. ผองชนสุขทั่าถ้วน | บารมี | |
| พระแจกทรัพย์ทุนที | ทั่วหน้า | |
| การเกษตรไร่ทวี | ผลผลิต | |
| ดูร่ำรวยท่ังหล้า | เนื่องด้วยบุญพญา | |
| ๒๒๔. พระทรงสั่งเสกสร้าง | โรงหมอ | |
| ลงชื่อพวกคนพอ | อยากรู้ | |
| โรคภ้ยหยูกยาขอ | ขยันเสาะ แสวงแล | |
| มาร่ำเรียนใครสู้ | ส่งให้เป็นหมอ | |
| ๒๒๕. โรงหมอเปิดใหม่ล้วน | หมอมี | |
| เจ็บป่วยอย่ารอรี | รีบเข้า | |
| หมอหลวงช่วยทันที | เจียดแจก ยาแล | |
| ชาวประชาชื่นเจ้า | อย่างนี้สุขศาลา | |
| ๒๒๖. คุณหมอรับค่าจ้าง | ทางการ | |
| เก็บถูกค่าตรวจงาน | ยากบ้าง | |
| หยู่กยาถูกเรียกขาน | หาง่าย | |
| สุขภาพดีสมอ้าง | เนื่องด้วยบารมี | |
| ๒๒๗. ตลาดนัดสองครั้งต่อ | สัปดาห์ | |
| ครั้งหนึ่งอังคารมา | คนแน่น | |
| เศรษฐกิจมิแคล้ว | กล่าวได้เจริญเจริญ | |
| ๒๒๘. ใครใครชมชอบเจ้า | คัทธนาม | |
| บุญแผ่ดังองค์ราม | ศึกต้าน | |
| อริริคุกคาม | รอนราบ | |
| ปราบทั่วทิศรอบด้าน | ครั่นคร้ามบารมี | |
| ๒๒๙. กุมารชมชอบเอื้อ | อวยการ | |
| ใครก่อกิจทำงาน | ช่วยสร้าง | |
| มีทุนช่วยสืบสาน | เสริมส่ง | |
| จนร่ำรวยตามอ้าง | ต่างเอื้ออำนวย | |
| ๒๓๐. ชาวเมืองเศรษฐกิจเกื้อ | จรูญเจริญ | |
| เป็นอยู่สุขสบายเพลิน | ชื่นหน้า | |
| เสียงคนเล่าลือเกิน | ปทั่ว | |
| จนพ่อเมืองมิช้า | เรียกให้พบกัน | |
| ๒๓๑. สนทนาถึงเรื่องสร้าง | แปลงเมือง | |
| เป็นแค่ความรุ่งเรือง | ช่วยสร้าง | |
| ทุกชนช่วยมิเคือง | คอยขัด | |
| เสริมส่งสมัคคีอ้าง | อย่างนี้จึงเจริญ | |
| ๒๓๒. ประชาชนไหลหลั่งเต้า | มาเยือน | |
| รับแจกเงินทองเหมือน | พี่น้อง | |
| กลับไปบ่ลืมเลือน | คุณท่าน | |
| ลูกแม่คนแซ่ซร้อง | กราบไหว้บูชา | |
| ๒๓๓. หายทุกข์หายโศกด้วย | บารมี | |
| สองท่านการุณศรี | พวกข้า | |
| จึงสุขท่านปราณี | มวลมาก | |
| คุณเท่าเมียมแผ่นฟ้า | ยิ่งด้วยแผ่นดิน | |
| ๒๓๔. เสียงลือเสียงเล่าอ้าง | กระจาย | |
| มวลหมู่ชนมากมาย | หลั่งเฝ้า | |
| รับทรัพย์กันหลากหลาย | แจกทั่ว ถึงแล | |
| หายทุกข์จนพวกเจ้า | อยู่บ้านทำการ | |
| ๒๓๕. ถือศีลธรรมด้วยเล่า | จึงเจริญ | |
| สงบสุขดีเกิน | ทุกบ้าน | |
| บารมีพ่อคุณเพลิน | ชวนชืน ชมแฮ | |
| คัทธนามคนต้าน | ต่างต้านเยินยอ | |
| พระยาไปดูคันธนาม | คนเก่ง | |
| ๒๓๖. สีสะเกษเจ้าท่าน | ยินนาน | |
| ไปเยี่ยมถามกุมาร | มิช้า | |
| เสียงลือว่าชำนาญ | สรรพกิจ | |
| สิบหกขวบแกร่งกล้า | อวดอ้างหรือจริง | |
| ๒๓๗. เจ็ดเชือกช้างหยุดได้ | ดึงฉุด | |
| ถอยกรูดถึงแรงมุด | ลากได้ | |
| เขาลือกันทั่วหยุด | ยากยิ่ง | |
| คนแห่มาชมไซร้ | คร่รู้เก่งไฉน | |
| ๒๓๘. เขาลือกันทั่วบ้าน | ทั่วเมือง | |
| คนแห่มานันเนือง | อยู่ใกล้ | |
| เจ็ดวันท่านมิเคือง | รออบู่ | |
| พระยารับสั่งให้ | จักอ้างอวดพลัง | |
| ๒๓๙. หากแกร่งลองถอนทั้ง | บองดู | |
| ตาลนั่นยืนเคียงคู่ | อยู่แล้ว | |
| กุมารรับจักชู | ความแกร่ง | |
| โดดลิ่วหนีบคาลร้อย | ติดเท้าสองไป | |
| ๒๔๐. ตาลคู่ติดแน่นกล้า | ลิ่วลอย | |
| ปักทิ่มลงหลุมคอย | อยู่แล้ว | |
| สองตาลทิ่มดังทอย | ปักแน่น | |
| ชนชื่นชมมิแคล้ว | แซ่ซร้องชมเชย | |
| ๒๔๑. สีสะเกษพำระเจ้า | ทรงธรรม | |
| ชมชื่นกุมารทำ | เก่งล้น | |
| มอบเมืองปกครองนำ | ควรค่า | |
| ยายเฒ่าช่างงามล้น | แต่งตั้งราชินี | |
| ๒๔๒. คันธนามเสกให้ | คุณยาย | |
| กลับวัยดั่งร่นหลาย | ส่ำน้อย | |
| พระยาชอบมากมาย | ชมชื่น | |
| เมียแก่เป็นสาวร้อย | ชั่งสร้างงดงาม | |
| ๒๔๓. ครองเมืองต่างหากได้ | เจ็ดปี | |
| ศึกบ่อาจราวี | สักน้อย | |
| ยินนามแทบหลบหนี | ไกลห่าง | |
| คันธนามใช่ถ้อย | จักกล้าเอ่ยนาม | |
| ๒๔๔. สขสราญทุกค่ำเช้า | สวัสดี | |
| ลูกแม่สองพาที | เนิ่นช้า | |
| วันหนึ่งคนอื่นมี | แม่พ่อ | |
| เราเล่ามิเห็นหน้า | พ่อนั้นอยู่ไหน | |
| ๒๔๕. ถามแม่แม่ว่าช้าง | พ่อคุณ | |
| เกิดเนื่องเพราะมีบุญ | เกี่ยวข้อง | |
| บอกขานลอกการุณ | ลูกแม่ | |
| มีเรื่องราวเจ้าร้อง | ใคร่รู้ตำนาน | |
| ๒๔๖. สองชวนกันใคร่รู้ | บิดา | |
| ถึงท่านเป็นคชา | พ่อนั้น | |
| สมควรพบสักครา | หนอแม่ | |
| ขอสักการอย่ากั้น | อย่าห้ามใคร่ไป | |
| ๒๔๗. ใจหวังพบพ่อช้าง | สักที | |
| กราบท่านคงสวัสดี | แก่ข้า | |
| แม่รับปากต่างมี | ใจมั่น เดียวแล | |
| ชวนออกเดินมิช้า | จักเข้าพงไพร | |
| ๒๔๘. กราบทูลพระเจ้าพ่อ | บุญธรรม | |
| สีสะเกษพระยาคำ | กล่าวต้าน | |
| ลูกหวังจักสืบนำ | หาพ่อ | |
| ยินว่าเป็นช้างล้าน | ค่าล้านเผือกพญา | |
| ๒๔๙. จำต้องเด่นสู่ห้วง | หิมพานต์ | |
| อีกแม่ก็วอนวาน | จักเต้า | |
| นำทางสู่ไพรชาญ | เคยอยู่ ก่อแล | |
| มีแม่ไปด้วยเข้า | ป่าได้สะดวกดาย | |
| ๒๕๐. พระยาสีสะเกษเข้า | ใจดี | |
| มิขัดอวยพรมี | โชคล้วน | |
| เดินไพรปลอดภัยที | ทุกเมื่อ | |
| ลุล่วงประสงค์ถ้วน | เสร็จได้ดังประสงต์ | |
| ๒๕๑. ขึงสองแม่ลูกเต้า | เดินทาง | |
| ไปสืบเรื่องราวปาง | ก่อนนั้น | |
| คราวยายดื่มชลกลาง | ดงป่า | |
| ตรงที่รอยช้างบั้น | เกิดได้ลูกชาย | |
| ๒๕๒. รอนแรมพงป่าได้ | หลายวัน | |
| ถึงที่เคยพบมัน | ที่นี้ | |
| รอบช้างเหยียบสำคัญ | หายหมด | |
| เหลือแต่แมกไม้ชี้ | ยากแท้ตรงไหน | |
| ๒๕๓. ยายบอกนับแต่นี้ | ออกเดิน | |
| รอยบาทมันดำเนิน | มุ่งโน้น | |
| ยายตามไม่ไหวเกิน | จักเหนื่อย | |
| เลิกติดตามกลับโพ้น | สู่บ้านเมืองไป | |
| ๒๕๔. หนทางเดิ่นป้านั้น | คงไกล แม่เอย | |
| คัทธนามจักไป | เดี่ยวดั้น | |
| ขอแม่กลับเมืองให้ | รออยู่ | |
| ตัวข่อยจักอดกลั้น | ต่อเท้าตามไป | |
| ๒๕๘. ยามมารดากลับแล้ว | วางใจ | |
| ตามพ่อลำพังใน | เมื่อนั้น | |
| มากเดชฤทธิ์เกริกไกร | มิย่อ ใดใด | |
| อินทปัตถ์เมืองหั้น | พบพ้อคนแฮง | |
| ๒๕๙. บักนายมันแกร่งกล้า | เกินคน | |
| ลากเล่มเกวัยนชอบกล | นับร้อย | |
| นึกขำใคร่ลองพล | ใครแกร่ง | |
| ลอบฉุดดึงเล็กน้อย | เล่มท้ายหยุดตรึง | |
| ๒๖๐. เกวียนติดตรึงร้อยเล่ม | มิไป | |
| แปลกนี่เกิดอะไร | อยากรู้ | |
| มันหยุดค่อยเดินไว | เห็นนี่ | |
| บักห่ามึงอยากสู่ | กอดปล้ำต่อยตี | |
| ๒๖๑. กุมารขำถีบให้ | หนึ่งที | |
| กระเด็นหกวามี | จุกแล้ว | |
| ลุกยากยิ่งบักผี | มีต่อย เจ็บแล | |
| เอาใหม่คลานมาแผ้ว | บัดนี้อย่าหมาย | |
| ๒๖๒. เหมือนเดิมโดนถีบแล้ว | กระเด็น | |
| ยากนั่งจำนอนเห็น | ปากกล้า | |
| ด่าแช่งห่าเหวเป็น | ไรเล่า | |
| กูลุกได้จักท้า | ต่อยให้อีกที | |
| ๒๖๓. กุมารขำเขกให้ | กบาล | |
| มานบกูจักยาน | หย่อนให้ | |
| มิเอาเรื่องรำคาญ | นักนี่ | |
| หรือจักลองตบให้ | แน่ต้องหัวกระเด็น | |
| ๒๖๔. ยอมครับนายเข็ดแล้ว | มิเอา | |
| เป็นทาสนายตัวเรา | รับได้ | |
| ขอตามท่านผู้เยาว์ | ฤทธิ์เก่ง | |
| ปรนนิบัติท่านไซร้ | โปรดได้วางใจ | |
| ๒๖๕. จบไปหนาเล่มร้อย | ลากเกวียน | |
| มาหน่อยเจออีกเพียร | เที่ยวนี้ | |
| ลากกอไผ่จำเนียร | ลือลั่น แลนา | |
| ลือว่าแกร่งเกินชี้ | กว่านี้ยากเห็น | |
| ๒๖๖. ดังเดิมล่องเล่นด้วย | หมดแรง | |
| จับเล่นดึงดูแกร่ง | ลากแล้ว | |
| มิติงแน่นคลางแคลง | ลองใหม่ | |
| หลายเที่ยวคงมิแคล้ว | พ่ายเจ้าเก่งเกิน | |
| ๒๖๗. ยอมเป็นทาสรับใช้ | คุณชาย | |
| เป็นบ่าวติดตามนาย | รับใช้ | |
| ไปไหนมิห่างกาย | เป็นบ่าว เขาแล | |
| ยืดยิ่งกุมารไซร้ | ชื่อก้องโด่งดัง | |
| ๒๖๘ เดินทางหาพ่อนั้น | นับนาน | |
| จนล่วงมาพบพาน | หนึ่งนั้น | |
| จินายยักษ์ขาปาน | ฟืนท่อน ใหญ่แล | |
| เผาสุกกินหมดครั้น | อิ่มได้ห้าคน | |
| ๒๖๙. แปลกดีเห็นจิ้งหรีด | ตัวโต | |
| ขาเท่าแขนเราโห | ใหญ่แท้ | |
| เห็นไหมนั่นแตนโม | จับหน่อย | |
| สองทาสลองกลับแพ้ | ถูกเท้ากระเด็น | |
| ๒๗๐ นถีบแรงมากแท้ | ครับนาย | |
| ขัดยอกเจ็บปางตาย | โหดแท้ | |
| รบกวนท่านอาจหมาย | จับอยู่ ได้แฮ | |
| ลองหน่อยน่านายแก้ | ข่อยแพ้พวกมัน | |
| ๒๗๑. กุมารชักเบื่อแล้ว | รำคาญ | |
| ไปจับขาตัวมาร | ลากได้ | |
| ขาหลุดหนึ่งชิ้นปาน | กล้วยท่อน ใหญ่แล | |
| มันหลุดหายแล้วไซร้ | มุดใช้แผ่นดิน | |
| ๒๗๒ มุนบอกนี้ใหญ่ | เหลือเกิน | |
| เผาสุกคงเจริญ | แซบได้ | |
| นายท่านใคร่ขอเชิญ | ลองย่าง | |
| สุกเสร็จชิมดูไซร้ | น่าลิ้มลองดู | |
| ๒๗๓ วกไปหาชุดไต้ | จุดไฟ | |
| จักก่อสุมเร็วไว | อยากรู้ | |
| จิโป่มย่างสุกไฉน | รสน่า อร่อยแล | |
| บักหนึ่งไปมิดสู้ | อยู่ยั้งคอยนาน | |
| ๒๗๔ กสองไปหน่อยให้ | สืบดู | |
| นานเนิ่นเกินไปสู | อย่าช้า | |
| ตามไปรีบกลับตู | นึกหน่าย | |
| ไปรีบกลับเร็วข้า | เหนื่อยแล้วมันหิว | |
| ๒๗๕. บักสองไปอีกแล้ว | โดนจัย | |
| ขาหักยัดถังใบ | หนึ่งนั้น | |
| โอดโอยปวดเจ็บนัย | แทบขาดใจแล | |
| ยักษ์บ่สนอดกลั้น | บ่ายคล้อยค่อยหิว | |
| ๒๗๖ มารตามค่อยรู้ | เรื่องราว | |
| บอกยักษ์เราสืบสาว | เด็กใช้ | |
| มาขอชุดไฟคราว | สองรอบ | |
| หายเงียบมิรู้ได้ | อยากรู้เป็นไฉน | |
| ๒๗๗ กษ์บอกมาบักน้อย | พุงงาม | |
| มึงน่ากินผ่องยาม | พิศเนื้อ | |
| ดูหนังยิ่งตึงตาม | แขนท่อน ขาแล | |
| จับย่างหงหอมเอื้อ | อยากให้กินเกิน | |
| ๒๗๘. มันตรงจักจับเจ้า | กุมาร | |
| โดนดาบแกว่งหมุนปาน | จักรปลิ้น | |
| โวยวายยิ่งกลัวปาน | จักขาด ใจแล | |
| ยอมท่านยอมมิดิ้น | หวาดแล้วครับนาย | |
| ๒๗๙. โอดโอยยักษ์เจ็บร้อง | ยอมยอม | |
| โปรดอย่าฆาตเลยออม | อดไว้ | |
| ขอเป็นทาสอยู่ดอม | นายท่าน | |
| ของวิเศษมอบให้ | นี่น้ำเต้าดี | |
| ๒๘๐. ของวิเศษอีกไม้ | ท่อนงาม | |
| ทางกกชี้ตายตาม | แน่แท้ | |
| อีกทางกลับเป็นยาม | ลองกด ชี้แล | |
| ขอมอบท่านนายแล้ | อย่าได้ฆ่าเรา | |
| ๒๘๑. เดินทางหาพ่อนั้น | ต่อไป | |
| อินถปัทม์เมืองใน | ถัดนั้น | |
| มินานเมืองถึงใย | แลโล่ง | |
| คนบ่มีแปลกครั้น | ส่องบ้านมิเห็น | |
| ๒๘๒. ศาลากลางหมู่บ้าน | มีกลอง | |
| ตีเล่นมีเสียงร้อง | จี่เจื้อย | |
| เสียงคนนี่ผ่าลอง | ดูแน่ | |
| สาวยิ่งงามนะเอื้อย | นี่เจ้าเป็นไร | |
| ๒๘๓. ทำไมมาอยู่ข้าง | ในกลอง | |
| นางเล่างูซวงคอง | อยู่ใกล้ | |
| จับกินหมดจึงลอง | แอบซ่อน | |
| ท่านพ่อจัดซ่อนให้ | อยู่ช้างในกลอง | |
| ๒๘๔. เสบียงพออยู่ได้ | มินาน | |
| ดีที่มาพบพาน | พี่อ้าย | |
| ช่วยฉันหน่อยผ็หาญ | คงเก่ง | |
| จงก่อไฟตัวร้าย | จักได้รีบมา | |
| ๒๘๕. กุมารจึงสั่งให้ | สุมไฟ | |
| ควันยิ่งลอยสูงไว | มิช้า | |
| งูซวงเร่งครรไล | ลงโลก | |
| หมายจักกินมันกล้า | รุกล้อมกลางเมือง | |
| ๒๘๖. คันธนามมิช้า | ชักขรรค์ | |
| ปัดป่ายแกว้งฟาดฟัน | แปลบฟ้า | |
| แวววับส่องแสงพลัน | ระเบิด | |
| ดังลั่นงูซวงล้า | ร่วงพื้นดับดาย | |
| ๒๘๗. มินานตายหมดสิ้น | งูซวง | |
| นับหมื่นตายลงร่วง | ท่วมพื้น | |
| องค์แถนส่องเห็นปวง | ตายหมด | |
| ลงสู่ดินขอฟื้น | เรื่องร้ายนานา | |
| ๒๘๘. ขอโทษจงโปรดให้ | อภัยทาน | |
| แถนผิดเพราะคิดพาล | เล่ห์นี้ | |
| ของดีที่กุมาร | มีอยู่ | |
| วอนท่านเสกโดยชี้ | จักฟื้นชีพชน | |
| ๒๘๙. ปลายของไม้เท้าจ่อ | จุดใด | |
| กระดูกกลับชีพไว | ต่างฟื้น | |
| เซ็งแซ่เสียงคนใน | เมื่องชื่น ชมแฮ | |
| เมืองกลับมาสะอื้น | ต่างเฝ้ารำพัน | |
| ๒๙๐. บุญคุณมากยิ่งล้น | เหลือคณา | |
| เสร็จกิจช่วยประชา | มากล้น | |
| คำกลองเล่าพี่ยา | จักจัด ฉันใด | |
| ขอสนองบาทพ้น | รับใช้ช่วนาน | |
| ๒๙๑. ยินดีรับนุชน้อง | เป็นศรี | |
| เป็นสง่าแม่เรือนมี | ดั่งเจ้า | |
| รูปงามดั่งเทวี | ลงโลก | |
| งามจริตใคร่ให้เฝ้า | ชิดใกล้พี่ยา | |
| ๒๙๒. กุมารสอมกอดน้อง | คำกลอง | |
| ขวัญพี่จักประกอง | กอดเจ้า | |
| เสมอดั่งรานีครอง | เมืองยิ่ง ใหญ่แฮ | |
| มาร่วมบุญกุศลเข้า | เสกสร้างบารมี | |
| ๒๙๓. อินทปัทถ์ฟื้น | เป้นเมือง | |
| มากหมูชนรุ่งเรือง | มากล้น | |
| พระยาปกครองเคือง | ใจอยู่ | |
| พระตื่นจากตายรอดพ้น | ดับสิ้นสังขาร | |
| ๒๙๔. รับฟังทุกเรื่องล้วน | ยินดี | |
| นายท่านได้ปราณั | เสกให้ | |
| บ้านเมืองกลับมาดี | ดังเก่า | |
| บุญเพราะท่านมอบไว้ | จักสร้างสืบไป | |
| ๒๙๕. เสร็จกิจการฟื้นเสก | ธานี | |
| ดูท่าคงรุ่งดี | ต่อได้ | |
| อำลาจากเพราะมี | กิจอื่น แลนา | |
| คันธะนามลาไซร้ | ต่อเท้าเดินทาง | |
| 296. ขบวนเดินทัพท้าว | ไพร่พล | |
| ขยายยิ่งมากมีคน | มากแท้ | |
| ติดตามพึ่งบุญจน | ยิ่งใหญ่ | |
| ตามสืบหาบิดาแล้ | ล่วงเข้าหลายเดืน | |
| 297. มาถึงเมืองหนึ่งนั้น | ผาญี | |
| เห็นไพรพลมากมี | ตื่นเต้น | |
| นึกว่าศึกมาตี | ชวนรบ แน่นา | |
| เกณฑ์ทัพต่อตีเฟ้น | จักต้านทัพกุมาร | |
| 298. เสียดายทัพท่านท้าว | คัทธนาม | |
| หาใช่มาปราบปราม | แต่น้อย | |
| ส่งพลต่อยตีตาม | แตกพ่าย | |
| ยากยิ่งต่อกรคล้อย | ต่างแพ้ทัพกุมาร | |
| 299. เขาตีเพี่ยงบอกให้ | อย่าราน | |
| เดินทัพเพียงแวะวาร | เท่านั้น | |
| พักหน่อยอีกมินาน | เดินต่อ | |
| สู่อย่ากวนปิดกั้น | กีดกั้นทัพเดิน | |
| ๓๐๐ ผาญีรานราบแล้ว | พ่ายไป | |
| เข็ดบ่อาจสงสัย | ฤทธิ์ท้าว | |
| ยินยอมผ่านทัพไว | นบนอบ แลนา | |
| ยอมอ่อนโอนละล้าว | อ่อนขึ้นต่อนาย | |
| 301. มินานผ่านถึงด้าน | ไกรลาส | |
| เห็นทัพผ่านประดาศ | ศึกต้าน | |
| ส่งทัพใหญ่พิฆาต | เข่นฆ่า | |
| คันธนามรุกด้าน | นอกด้านรอบเมือง | |
| 302. ไกรลาสถ่อยร่นเข้า | กำแพง | |
| พลไพร่ถูกทิ่มแทง | ดับดิ้น | |
| สุดทานพ่ายหมดแรง | จักต่อ ตีนา | |
| มานพบอกหมดสิ้น | บ่ได้อยากตี | |
| 303. เรามาเพียงผ่านใกล้ | เดินทาง | |
| หาใช่อยากรบวาง | อยู่แล้ว | |
| ถึงตีใช่ยากสาง | เสร็จแน่ | |
| ทัพผ่านไปเพียงแคล้ว | คลาดแคล้วมิราน | |
| 304. ไกลลาสขวาทัพต้อง | รับรา | |
| ทัพเคลื่อนโอบรอบมา | จักสู้ | |
| กุมารสั่งปราบครา | ออกศึก | |
| รอนราบเสร็จศึกรู้ | เหยียบใต้อาชญา | |
| 305. จำปากนาคสู่ศึก | อีกเมือง | |
| เห็นทัพผ่านคงเคือง | สั่งล้อม | |
| หมายจักแม่ทัพเปลือง | พลพ่าย | |
| โดนปราบปรามอีกพร้อม | ยึดไว้ธานี | |
| ๓๐๖. คันธนามปกคุ้ม | ธานี | |
| จำปากนาคบุรี | เหยียบไว้ | |
| ปกครองแต่โดยดี | ธรรมแผ่ แลนา | |
| ชนชื่นชมล้วนได้ | สุขด้วยบารมี | |
| ๓๐๗. สาวงามเจ็ดแจ่มเจ้า | ถวายองค์ | |
| คันธนามรับอนงค์ | แต่งตั้ง | |
| สนมเอกตามประสงค์ | มิขัด | |
| ครองราชย์ทรงอยู่ยั้ง | ถิ่นนี้นับนาน | |
| ๓๐๘. คำกองเอกอัครไท้ | มเหสี | |
| ครองราชสุขสวัสดี | นิ่นช้า | |
| ประชาชืนรมนีย์ | บุญราช | |
| คันธนามเกริกกล้า | แผ่ก้องปฐพี | |
| ๓๐๙. จบสารเสกแซ่ซร้อง | สรรเสริญ | |
| คันธนามดำเนิน | จบได้ | |
| วันที่สิบเมษเพลิน | ใจยิ่ง | |
| ลองแต่งเรื่องยาวไว้ | คิดแล้วเลือกดู | |
| ๓๑๐. คำโคลงรูปแบบนี้ | ลองดู | |
| เขียนร่ายบทไหว้ครู | หนึ่งแล้ว | |
| ที่เหลือแต่งโคลงสู้ | ลองเสก แลนา | |
| คงจะเสร็จสมแผ้ว | ผ่อแผ้วสมใจ | |
| ๓๑๑. สิบแปดพฤษกไซร้ | หกสาม | |
| ปุนแต่งโคลงมาตาม | จิตตั้ง | |
| เรื่องคันธคือนาม | ลองเล่า | |
| โคลงสี่จับอีกครั้ง | จักต้องเสร็จจริง | |
| ๓๑๒. วิริเยนตั้ง | ใจเพียร | |
| เดือนเศษนับแต่เขียน | เริ่มต้น | |
| นิทานจบจำเนียร | แต่แรก | |
| สามสิบแปดสืบค้น | จบได้นับวัน | |
| ๓๑๓. ขุนทองนามผู้แต่ง | โดยตรง | |
| สกุลเฒ่าศรีประจง | บอกไว้ | |
| คำกรองกาพย์กลอนคง | ชมชอบ | |
| เขียนเล่นเขียนจริงได้ | ดั่งน้ำหลากไหล | |
| ๓๑๔. สำนวนแบบน้ำท่วม | ทุ่งนา | |
| ไหลหลั่งจนท่วมมา | มากล้น | |
| ขยะยิ่งปนหา | ง่ายยิ่ง | |
| คำยากหน่อยจักค้น | เลือกค้นเสาะดู | |
| ๓๑๕. จบทีเถิดเฒ่าเจ้า | ขุนทอง | |
| เขียนเล่นชอบคำกรอง | แบบบ้า | |
| โคลงฉันท์กาพย์กลอนลอง | มาหมด | |
| พักก่อนชักเมื่อยล้า | ง่วงแล้วอยากนอน | |
