อัพไว้ก่อน ปรับแก้ทีหลัง
วันเสาร์ที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2560
นางผมหอม-กลอนกลบท
แนวคิดทำไมต้องแต่งกลอนกลบท
| .........ผมแต่งกลอนมานานจนรู้สึกว่ามันวันเวียนอยู่กับถ้อยคำสำนวนเดิม ๆ แหวกวงล้อม | 6/9/2560 | |||||||
| ความคิดตัวเองออกไปไม่ได้ กลอนเปล่า กลอนร่วมสมัย เคยศึกษานะแต่ไม่ติด กลอนท่าน | ||||||||
| สุนทรภูติดเป็นกาวเลยแหละ วันหนึ่งก็เลยคิดหากลอนที่มันแหวกออกจากแบบเดิม ๆ น่าจะดี | ||||||||
| พอดีไปได้หนังสือ กลบทศิริวิบูลย์กิต จากหอสมุดแห่งชาติ ขอสำเนาเขามา สมัยทำวิทยานิพนธ์ | ||||||||
| ผมใช้บริการเขาประจำ เพาะเขามีงานวิจัยของทุกมหาวิทยาลัย อยากได้หนังสือหายาก เลย | ||||||||
| ไปแวะ แล้วก็ได้มา อ่านดูแล้วโอ้โหเลย กลบทมากมายจริง ๆ กลอนกลบท 86 ชนิด ให้แต่ง | ||||||||
| จนหมดแรงก็คงไม่หมด นี่ไงวิธีแก้เซ็งของกระผม ผมหยิบเอานิทานพื้นบ้านมาเป็นเค้าเรื่อง | ||||||||
| จะแต่งกลอนเล่าเรื่องอิงนิทานพื้นบ้าน แต่ปัญหาคือมีหลายสำนวนเหลือเกิน ก็เลยตกเลงจะ | ||||||||
| ยึดเอาโครงเรื่องเป็นแนวในการเล่า ส่วนรายเอียด เอาพอรู้ว่าเป็นนิทานเรื่องอะไรก็พอ ตกลง | ||||||||
| หยิบเรื่องนางผมหอม เพราะคนเมืองเลยชอบเล่าให้ลูกหลานฟัง การเล่าจะใช้กลอนกลบท | ||||||||
| เพื่อเป็นการแนะนำวิธีแต่งไปในตัว | ||||||||
| ขุนทอง ศรีประจง | ||||||||
| มิย.2558 | ||||||||
| เนื้อเรื่องโดยย่อ | ||||||||
| หมู่บ้านหนองบัวอยู่ติดเชิงเขาภูหอภูหลวง ปัจจุบันก็มีหมู่บ้านนี้อยู่ เรื่อเล่านาง | ||||||||
| ผมหอมมักจะโยงใยมาหาหมู่บ้านนี้ เล่าว่าสามีภรรยาคู่หนึ่งแต่งงานกันมานาน | ||||||||
| แต่ยังไม่มีบุตรธิดา ไปทำบุญก็ตั้งความปรารถนาขอให้มีบุตร ที่สุดก็ได้ธิดาตม | ||||||||
| ที่หวังได้ตั้งชื่อให้ว่า เทวี เป็นเด็กใจดีชอบช่วยทำการงาน ช่วยเหลือแบ่งปัน | ||||||||
| ของกินของใช้กับเพื่อน ๆ จึงมีเพื่อนรักมากมาย โตเป็นสาวก็ชวนกันไปเล่นทาง | ||||||||
| ลำน้ำหากุ้งหอยปูปลา บาฃทีก็ชวนเข้าป่าหาเก็บเห็ด ผัก ของป่า | ||||||||
| ........วันหนึ่งชวนเพื่อนสี่ห้าคนไปหาเก็บเห็ดที่เชิงเขาภูหลวง เห็ดออกมาก | ||||||||
| เก็บจนเพลิง หลงทางกับเพื่อนหากันไม่เจอ บ่ายมากแล้วร้อนและกระหายน้ำ | ||||||||
| เห็นรอยเท้าโคมีน้ำขังอยู่ก็ก้มลงดื่มกิน เดินต่อเพื่อหาทางกลับบ้าน เย็นมากแล้ว | ||||||||
| มาเห็นรอยเท้าช้างมีน้ำขังอยู่ ก็ดิมกินอีก รู้สึกมีกำลังวังชากลับมา ในที่สุดก็หา | ||||||||
| ทางกลับบ้านได้ พ่อแม่ดีใจจัดทำพิธีรับขวัญให้ | ||||||||
| ---------------------นางผมหอมกลอนกลบท------------------------ | ||||||||
| แต่งด้วยกลบทตะเข็บไต่ขอน | ||||||||
| แบบกลบทจากหนังสือกลบทศิริวับูลย์กิตต์ของกลวงศรีปรีชา (เซ่ง) ลักษณะเด่น | ||||||||
| กำหนดให้แต่โดยใช้คำ ลหุ-ครุ สลับกันไปตลอกวรรค บาทและบท จนจบเนื้อความ | ||||||||
| ไหว้ครู | ||||||||
| นะโมพระพุทธพระธรรมพระสงฆ์ม | กระพุ่มจำนงระลึกพระคุณ | |||||||
| ถวายประทีปและเทียนเพาะบุญ | ก็หวังพระหนุนอุดมพลัง | |||||||
| มโนขะเจ้าก็ตริจะขีดจะเขียน | จะเพียรลิขิตตริกลก็หวัง | |||||||
| จะอ่านผิยากกุศลปะดัง | มโนก็ตั้งมิท้อดำเนิน | |||||||
| ประสงค์ลิขิตสฤษดิ์ลุล่วง | เพราะปวงติรัตน์มิขัดมิเขิน | |||||||
| ก็อวยสำเร็จประเสริฐเจริญ | จะเชิญพระพรหมสถิตนิรันดร์ | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| งูกระหวัดหาง | ||||||||
| .........แบบอย่างจากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กำหนดให้คำท้ายวรรคกับคำแรกวรรคถัดไปสัมผัส | ||||||||
| พยัญชนะกัน ต่อเนื่องไปจนจบเนื้อความ | ||||||||
| ----------------------- | ||||||||
| อดีตกาลผ่านพ้นนับนานแล้ว | ลูกหลานแก้วเข้ามาพร้อมหน้าสรรพ์ | |||||||
| สามสี่คนครบถ้วนชวนมาพลัน | พบยายนั้นอยากฟังนั่งให้ดี | |||||||
| ได้เลยลูกเล่าปางนางผมหอม | หากมาพร้อมฟังยายอย่าหน่ายหนี | |||||||
| นานมาแล้วแก้วตาใกล้ป่ามี | หมู่บ้านที่ยากจนคนทำนา | |||||||
| หนองบัวบกบอกชื่อคือหมู่บ้าน | บนทางผ่านไปเนินเขาหลวง | |||||||
| เล่าว่ามีครอบครัวสองเมียผัว | พากันกลัวขาดลูกไปวอนสรวง | |||||||
| เสี่ยงทายบ้างบูชาการบำบวง | บนเสร็จล่วงผ่านมามิช้านาน | |||||||
| นางเมียได้คลอดลูกตามที่หวัง | ว่าลูกชังลูกรักจักประสาน | |||||||
| เสกสมรักครอบครัวได้เบิกบาน | บอกทั่วบ้านสูขวัญให้ธิดา | ----------------------- | ||||||
| ได้นามหนูเทวีมีปรากฏ | ก็งามงดใครใครใผ่เรียกหา | |||||||
| ให้เป็นเพื่อนเล่นกันนันทิยา | ยลโสภาชื่นชมภิรมย์ใจ | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| กลอนลิลิต แบบจาก"กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดแต่งกลอน 5 ให้ส่ง | ----------------------- | |||||||
| สัมผัสคำท้ายวรรคไปยังคำที่ 3 วรรคถัดไปและต่อเนื่องจนจบความ สามวรรคท้ายตอนจบ | ||||||||
| จะส่งสัมผัสไปคำที่ 5 และว่างปล่อยวรรคสุดท้าย | ||||||||
| O=อันป่าดงเขาหลวง | ยามเดินล่วงกังขา | |||||||
| มีนานาพฤก์ไสว | มีต้นใหญ่สูงชัน | |||||||
| ไม้โมกมันไม้พลวง | ไม้เต็งล่วงแลเห็น | |||||||
| ยูงยางเช่นกระจาย | แลหลากหลายดงไผ่ | |||||||
| แผ่กิ่งใบรกครึ้ม | ดงหวายทึมทบหนา | |||||||
| เสียงชลธาธารตก | เสียงหมู่นกร่ำร้อง | |||||||
| เสียงมันก้องกล่อมไพรสณฑ์ | เสียงดังคนเล่นดนตรี | |||||||
| ไก่ป่ามีขานขัน | นกยูงมันบินร่อนร้อง | |||||||
| ท่วงทำนองเพราะพริ้ง | งดงามจริงภูหลวง | |||||||
| คนทั้งปวงชมชื่น | ภิรมย์รื่นแซ่ซร้อง | |||||||
| ภูหลวงเป็นหนึ่งห้อง | แห่งบ้านชาวประชา ฯ | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| กลบทอักษรคมในฝัก แบบเต็มสำนวน แบบ ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน กำหนดให้สามคำแรกกับ | ||||||||
| สามคำถัดไป เป็นคำเดียวกันเพียงอ่านย่อนกลับ ทุกวรรคจนจบ | ||||||||
| O=หนองบัวงามงามหนองบัวชื่อหมู่บ้าน | ภารสมนายนายสมภารผู้ใหญ่เขา | |||||||
| ผู้ใหญ่บ้านบ้านผู้ใหญ่มีนงเยาว์ | นามของเจ้าเจ้าของนามคือธิดา | |||||||
| นามเทวีเทวีนามเพียงนัยน์ตา | นวลเติบกล้ากล้าเติบนวลทุกคืนวัน | |||||||
| แม่พ่อรักรักพ่อแม่เฝ้าฟูมฟัก | รักห่วงหวงหวงห่วงรักเจ้าจอมจวัญ | |||||||
| มีเพื่อนผองผองเพื่อนมีที่คุ้นกัน | สรรไปเที่ยวเที่ยวไปสรรตามทำนอง | |||||||
| ไปเล่นน้ำน้ำเล่นไปก็สนุก | บุกเทียวป่าป่าเทียวบุกกันทั้งผอง | |||||||
| ครุ้งทุกมีมีทุกครั้งตามทำนอง | จ้องเที่ยวกันกันเที่ยวจ้องชวนกันไป | |||||||
| นี้ช่วงฝนฝนช่วงนี้ตกชุกมาก | ลำบากเดินเดินลำบากยากไฉน | |||||||
| แต่บนเขาเขาบนแต่แน่กระไร | เห็ดเกิดได้ได้เกิดเห็นนานาพันธุ์ | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| ......ช้างประสานงา | ||||||||
| ......หรืออักษรบริพันธ์ก็เรียก จากหนังสือกลบทศิริวิบูลย์กิตตฺ กำหนดให้ สามคำท้ายวรรค กับ | ||||||||
| สามคำแรกวรรคถัดไปสัมผัสพยัญชนะกัน ต่อเนื่องไปจนจบความ | ||||||||
| สาวเทวีลูกนายบ้านประสานเพื่อน | ประสงค์เผื่อคงเหมือนเมื่อก่อนไข | |||||||
| มักเกิดขึ้นเห็ดป่ามาจักไป | มาจักปองเก็บได้คงมากมี | |||||||
| คนหมู่มากเข้าป่าแดนภูหลวง | เดินภูหลากทั้งปวงล้วนสาวศรี | |||||||
| ลางสาวส่งเสียงเพลงจรลี | จะร้องลำเปรมปรีดิ์คงเพลินใจ | |||||||
| คงพร้อมจิตเพื่อนยามาหลายสาว | หมายลองสู่ภูหลวงคราวเก็บเห็ดไข | |||||||
| ก็หากข้องเห็ดจักมีในแนวไพร | นั่นหนาพุ่มลัดเลาะไปแยกย้ายกัน | |||||||
| ยินอยู่เก็บสนุกนักเห็ดละโงก | หาลองง่อนหินตามโตรกเลียบเขาขัน | |||||||
| ลางคนขึ้นเนินสูงเขาสูงชัน | คนเสาะเช่นเห็ดเผาะมันเกิดมากมี | |||||||
| ก่อมุ่ยหมากเห็ดดินเก็บสนุก | ก็สนานลืมทุกข์ความเหนื่อยหนี | |||||||
| ขาเหน็บนักพักก่อนสาวเทวี | ส่องทางไวมิเห็นมีเพื่อนสักคน | |||||||
| พอสับขาเดินได้ตามไปหา | แต่แปลกเห็นผิดแผกไปมิรู้หน | |||||||
| มาเรียกหาเงียบเสียงใจหน้ามน | จนหน้ามืดด้วยกังวลคงพลัดจร | |||||||
| คงพลัดจากเพื่อนพ้องมองไม่เห็น | มองมิดหายเนื้อเย็นยิ่งสังหรณ์ | |||||||
| ยังเสี่ยงหาอาจเห็นบางบังอร | บังบดเอื้อยซ่อนสาวเพื่อนเทวี | |||||||
| เพื่อนเที่ยววนจงหลงกันไฉน | ก่นฉะนี้เป็นไฉนอยู่เดียวดาย | |||||||
| ยอมดุ่มเดินเข้าป่าลึกทวี | หลงทางวนเทวีสุดกังวล | |||||||
| สาวก็ไหว้เทวาช่วยลูกด้วย | ช่างลองดีหิวหาห้วยก็ไม่เห็น | |||||||
| ก็เมื่อยหากมีน้ำคงดีหนา | คงเดินเหนื่อยลำบากแสนยากเข็ญ | |||||||
| สุดยากแค้นเดินเดี่ยวเที่ยวมาเป็น | ทางมาปิดจวนเย็นลำบากใจ ฯ | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| เทพชุมนุม | ||||||||
| แบบอย่างจากประชุมจารึกวัดพระเชตุพน กำหนดให้แต่ละบทใช้มาตราสะกดเดียวกัน | ||||||||
| ยกเว้นคำท้ายบทที่ทำหน้าที่ส่งสัมผัส ใช้มาตราอื่นได้ | ||||||||
| เทวีมาแลหามิใช่ที่ | จะไปนี่มิเหมาะอะไรหนา | |||||||
| ปีเก่าเล่าก็มีที่ไร่นา | ใกล้ภูผาประจำทำไมมน | |||||||
| วอนท่านอินทร์ บนสวรรค์บันดาลก่อน | ฉันมันร้อนผันผ่านนานจนผล | |||||||
| มันแสนร้อนเดินนานผ่านหาญทน | เตือนฉันจนท่านอินทร์บันดาลปัก | |||||||
| ทุกข์ยากมากจากตกนักนึกหลาก | ชักแยกยากอยากปลีกบอกยากหัก | |||||||
| จุกตกตากมรรคบากจิกลากรัก | รุกตกจักตากตุกติกตกจม | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| กินนรรำ..... จากประชุมจารึกวัดพระเชตุพน กลอน 9 มี 3 จังหวะ คำแรกให้เป็น ลหุ อีกสองคำ | ||||||||
| ให้สัมผัสพยัญชนะกัน ระหว่างจังหวะให้มีสัมสระแบบสัมผัสแทรกด้วย | ||||||||
| ฉวีวรรณสุนันท์นักพิทักษ์ถี | สะดวกเดินเจริญดีวิถีถม | |||||||
| จะเก็บกันจะหันเห็ดจะเด็ดดม | เผือหลงแลแย่ขมขื่นจะยืนยล | |||||||
| เก็บเห็ดแหนแดนขอนขาวสกาวหนอ | จะลุล่วงละอออวนละแห่งหน | |||||||
| วิตกตริผิผองเพื่อนจะจากจน | กมลมานมิหาญหักประจักษ์ใจ | |||||||
| จะเย็นย่ำจะค่ำคล้อยละห้อยหา | จะลีลาจะมาเมืองก็เคืองไข | |||||||
| ระวังวนระคนคิดรึพิษภัย | รึใครคิดสะกิดแกล้งสำแดงดู | |||||||
| ดำเนินเนิ่นเลาะเขินเขาลำเนาหนอ | ละอออวนก็ป่วนปั่นนะนวลหนู | |||||||
| เพราะหลงเลือนมิเหมือนหมายจะร้ายรู้ | จำสู้เสาะจำเพาะไพรคะไลลา ฯ | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| บัวบานกลีบ | ||||||||
| .......แบบอย่างจากหนังสือกลบทศิริวิบูลย์กิตติ์ ด้วย จากประชุมจารึกวัดพระเชตุพนด้วย | ||||||||
| ลักษณะเด่นคือ ใช้สองคำเป็นกระทู้ยืนสำหรับทุกวรรค ต่อเนื่องไปจนจบความ | ||||||||
| O=กลัวนัก..หลงทางแน่หนอเรา........ | กลัวนัก..หนอป่าเขาหาวิถี | |||||||
| กลัวนัก..บ่ายคล้อยในพงพี............. | .กลัวนัก..พวกเปรตผีจะหลอกเรา | |||||||
| กลัวนัก..น้ำจะดื่มก็มาหมด | กลัวนัก..แสนระทดมันเงียบเหงา | |||||||
| กลัวนัก..รอยโคน้ำนงเยาว์ | กลัวนัก..ดื่มเอาจนหมดไป | |||||||
| กลัวนัก..ยังมิหายหิวน้ำเลย | กลัวนัก..เดินต่อชักสงสัย | |||||||
| กลัวนัก..คงลึกกลางพงไพร | กลัวนัก..ไหนทางกลับบ้านเรา | |||||||
| กลัวนัก..จักกลับบ้านอย่างไร | กลัวนัก..เดินไปสุดหงอยเหงา | |||||||
| กลัวนัก..รอยเท้าช้างใหญ่มิเบา | กลัวนัก..เห็นมีเงาน้ำในรอย | |||||||
| กลัวนัก...ก้มดื่มน้ำในรอยช้าง | กลัวนัก..อิ่มบ้างมิท้อถอย | |||||||
| กลัวนัก...พลันเห็นทางร่องรอย | กลัวนัก...จึงค่อยทวนความจำมา | |||||||
| กลัวนัก...เห็นทางเดินกลับย้าน | กลัวนัก...รีบเดินนานกลับเคหา | |||||||
| กลัวนัก...แม่พ่อแสนปรีดา | กลัวนัก..เทวีว่าหนูหลงทาง | |||||||
| กลัวนัก...รีบเดินเพื่อนมิคอย | กลัวนัก...ลงจากดอยยากสะสาง | |||||||
| กลัวนัก..เคยไปใยเลือนลาง | กลัวนัก..หิวทุกอย่างแทบวอดวาย | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| อักษรสลับล้วน..... | ||||||||
| จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้จังหวะกลอนสัมผัสพยัญชนะ | ||||||||
| กลุ่มละ 1 เสียง จะหว่างกลุ่มจังหวะให้มีสัมผัสชิดด้วย | ||||||||
| มองมืดมนจนจิตจริงยิ่งยุ่งยาก | ต้องตรากตรำกรรมก่อกิจผิดแผกไผ | |||||||
| หลงลืมแล้วแถวทางถิ่นดินแดนใด | พงไพรแผกแปลกเป็นปมงมงุนงง | |||||||
| อรอิดอ่อนวอนไหว้วานท่านเทพแถน | แสนโศกเศร้าเมามืดมนลนลานหลง | |||||||
| ช่วยชี้ช่องปล่องเปิดป่าผ่าไพรพง | จงจุนเจือเอื้ออ่อนอวยทวยเทพไท | |||||||
| หิวโหยหาหน้านวลน้องหมองหม่นหมาย | วุนวายเวียนเจียนเจ็บจิตคิดขุ่นไข | |||||||
| น้ำหนอน้ำจำจดจ้องคลองโคใคร | รอยไรหรือคือขุ่นคล้ำน้ำนิดเดียว | |||||||
| คงโคคลั่งยังเหยียบย่ำนำนึกหนอ | รีรอรู้ดื่มดูดีขี้โคเขียว | |||||||
| ลืมเลยแลแย่อย่างยิ่งทิ้งทอดเทียว | รอเรี่ยวแรงแข็งคืนคงเดินดงดาย | |||||||
| ----------------- | ||||||||
| ดวงเดือนประดับดาว.....แต่งเป็นกลอนเจ็ด จังหวะ 2-2-3 แต่ละจังหวะให้สัมผัสพยัญชนะ | ||||||||
| ระหว่างจังหวะให้มีสัมผัสชิด | ||||||||
| นวลนางย่างย้ายกรายใกล้ใกล้ | ได้ดื่มลืมเลยเคยขุ่นเขียว | |||||||
| เมียงมองจ้องจับทับทางเทียว | เลี้ยวลดคดโค้งโล่งลับแล | |||||||
| นับเนินเดินดูภูผาแผก | แปลกไปใข่ขมคมคำแข | |||||||
| ส่องแสงแยงยลพนพอแผ่ | แปรป่าน่าเนินดุ่มเดินดี | |||||||
| นานนักมักเมื่อยเฉื่อยโฉมฉาย | หิวหากมากมายภายพงพี | |||||||
| นั่นน้ำช้ำช้างย่างเหยียบยี | ยังอยู่ดูดีมีมากมวล | |||||||
| ดืมด่ำน้ำนั่นพลันเพ่งไพร | ใจจำนำนางสร่างโศกสรวล | |||||||
| คงเขาเยาว์ผ่านนานนักนวล | จวนเจียนเวียนวนลนลานแล | |||||||
| ดุ่มเดินเพลินพิศทิศถูกทาง | นางนึกดึกดื่นคืนคอยแข | |||||||
| เลือนลางทางเทียวเดี่ยวดวงแด | แน่นอนก่อนกลับคับข้องใจ | |||||||
| ทางเทียวเดี่ยวเดินเขินเขาคุ้น | ปุนแปลกแผกเผยเลยหลงไหล | |||||||
| หลงลืมดื่มด่ำค่ำคลาไคล | ใยยุ่งนุงนังวังเวงวน | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| รักร้อย.....กลอนแปด ให้ใช้คำซ้ำตรงรอยต่อจังหวะแรกกับจังหวะ 2 ส่วน | ||||||||
| จังหวะสองกับสามใช้สัมผัสสระ เช่นนี้ทุกวรรคจนจบความ | ||||||||
| กลับมาบ้านบ้านรอพ่อใจหาย | ความวายวุ่นวุ่นนักประจักษ์ไข | |||||||
| ยินดีนักนักหนูเจ้าอยู่ไพร | มีภัยพาลพาลต้องน้องบ้างฤๅ | |||||||
| ไหนแม่ดูดูหน้าดูตาหน่อย | เรียบร้อยดีดีล้นคนเขาถือ | |||||||
| พวกผีป่าป่าใหญ่ให้ระบือ | จะยื้อแย่งแย่งเอาคนเราไป | |||||||
| พักก่อนลูกลูกน้อยกลอยจิตแม่ | นับแต่นี้นี้ระวังนั่งนอนไหน | |||||||
| แม่จักดูดูลูกผูกสายใย | มิให้มีมีเหตุเภทภัยพาล | |||||||
| ทานข้าวเสร็จเสร็จแล้วแก้วตาแม่ | จะดูแลแลหนูอยู่ใกล้ขาน | |||||||
| จะขับกล่อมพร้อมเพลงบรรเลงการ | สราญรื่นรื่นรมย์ชมลูกยา ฯ | |||||||
| มธุรสวาที..... | ||||||||
| แบบอย่างจากหนังสือกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กำหนดให้มีสัมผัสสระในวรรคแถวหน้า 2 แห่ง | ||||||||
| ได้แก่คำที่ 3กับคำที่ 4 และคำที่ 5กับคำที่ 7 วรรคหลัง คำที่ 5 กับคำที่ 7 นิยมแทรก | ||||||||
| สัมผัสพยัญชนะคำที่ 3กับ4 เพิ่มเข้าไป มิใช้กำหนดเดิม เพิ่มเพื่อให้เพราะเฉย ๆ | ||||||||
| O= จนดึกดื่นคืนนั้นค่อยผันผาย...............บ้านวุ่นวายเวียนถามเที่ยวตามหา | ||||||||
| ไปบ้านเพื่อนเหมือนมิรู้ยายหนูนา..............โอ้กานดาเดินเดี่ยวให้เสียวทรวง | ||||||||
| จนดึกแล้วแก้วตาก็มาถึง........................ พ่อแม่จึงจักถามเพราะความหวง | ||||||||
| เทวีเล่าเอาเรื่องที่เคืองใจ........................หลงกลางไพรแผกหลังระวังดี | ||||||||
| ป่าเดิมเดิมเติมต่อชะลออยู่.......................แต่พอหนูนานไปรูปไพรหนี | ||||||||
| มิเหมือนก่อนตอนไปจำได้มี.....................เป็นป่าที่ทำการมานานวัน | ||||||||
| ไปเลี้ยงวัวมัวเล่นก็เย็นจิต.......................มิเคยคิดคาดหลงพะวงสรรพื | ||||||||
| แต่วันนี้มีประหลาดมิคาดครัน....................ป่าหลอกฉันชวนหลงพะวงใย | ||||||||
| พ่อกับแม่แท้จริงก็ยิ่งห่วง.........................ปลอบลูกล่วงเลยดีกก็ตรึกไฉน | ||||||||
| ถึงวันพรุ่งรุงเช้าจัดเอามา........................เครื่องบูชาชักขวัญให้หันคืน | ||||||||
| ลูกไปป่าน่าขวัญจะผันผาย......................หนีห่างกายกวนนักยากจักฝืน | ||||||||
| พ่อหมอเพรียกเรียกขวัญให้มั่นยืน.............ค่อยสดชื่นฉับพลันล่วงวันเวลา ฯ | ||||||||
| ------------------- | ||||||||
| เนื้อเรื่องย่อ | ||||||||
| .............นางเทวีมีความสุขอยู่กับครอบครัวมาหลายเดือนเกิดอาการแพ้ท้อง พ่อแม่ถาม |
|
|||||||
| ก็ตอบไม่ได้ จำได้ว่าเคยดื่มน้ำรอยเท้าโคกับรอยเท้าช้างในป่า แล้วจะเกี่ยวกับการมีท้อง | ||||||||
| ได้อย่างไร พ่อแม่เข้าใจคิอว่าเรื่องบุญทำกรรมแต่ง อะไรจะเกิดก็จงเกิดมาเถอะ เพราะแน่ | ||||||||
| ใจว่าลูกสาวมิใช่คนชอบเที่ยวเตร่ปล่อยกายปล่อยใจ ที่สุดเทวีก็คลอดลูกแฝด คนแรกให้ | ||||||||
| ชื่อนางลุน คนหลังชื่อนางหล่า แฝดคลอดก่อนให้เป็นน้อง คนคลอดหลังให้เป็นพี่ เด็กสองคน | ||||||||
| เลี้ยงง่าย เล่นกับเพื่อนฝูงลูกชาวบ้านคนอื่น ๆ คราวหนึ่งก็ล้อเลียนกันถูกด่าว่าลูกไม่มีพ่อ | ||||||||
| สองคนจึงมาถามตายายและแม่ และได้รู้ความเป็นมา จึงตั้งใจว่าสักวันหนึ่งจะเข้าไปในป่า | ||||||||
| เพื่อตามหาพ่อ | ||||||||
| ก้านต่อดอก..... | ||||||||
| แบบอย่างจากหนังสือกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กำหนดให้แต่งสองคำท้ายวรรคทุกวรรค | ||||||||
| สัมผัสสระกัน ต่อเนื่องไปจนจบความ | ||||||||
| O= ผ่านมาได้หลายเดือนเหมือนเรื่องเคือง | สาวเกิดแพ้จนเปลืองข้าวปลาหา | |||||||
| กินเข้าไปโอ้กอ้ากยากนาค่า | เหมือนดังว่าคนท้องนั่นเจียวเชียว | |||||||
| เชิญแม่หมอตำแยมาเข้าเช้า | แกบอกเล่าท้องแน่ทีเดียวเสียว | |||||||
| อยู่แต่บ้านท้องกับใครจักเกี่ยวเหลียว | แม่ลองเที่ยวถามเพื่อนไม่รู้ดู | |||||||
| สุดท้ายปลอบถามเทวีเป็นไรไหม | เธอบอกได้แค่มิทราบจริงอยู่หนู | |||||||
| มันอึดอัดมิทราบหมดอดสูตู | อยากจักรู้เช่นกันมันไหนใคร | |||||||
| จึงเล่าเรื่องหลงป่าครานั้นครั้น | กลางดงพลันหิวกระหายไฉนไข | |||||||
| ดื่มน้ำรอยเท้าโคก่อนไปใน | อีกมิไกลรอยช้างน้ำดีสี | |||||||
| ดื่มจนหมดสงสัยจะท้องน้อง | ดื่มน้ำต้องติดลูกฤดีศรี | |||||||
| ใครจักเชื่อน่าอายวายชีวี | นับแต่นี้จะดูหน้าใครเขาเรา | |||||||
| ยากจะบอกออกไปใยเหลือเชื่อ | จนนึกเบื่อโชคชตานงเยาเขลา | |||||||
| จึงเก็บเรื่องปิดปกอกเยาว์เอา | ยากบรรเทาสุดอายสายใจใย | |||||||
| สิบเดือนครบจบแล้วลูกน้อยสร้อย | เกิดมาพลอยลืมทุกข์สุขใยใส | |||||||
| เป็นลูกสาวคราวนี้มีชัยไกร | เงินทองไหลหลั่งมาว่าบุญคุณ | |||||||
| ยายตั้งชื่ออีหล่าว่าเหมาะเพราะ | ฟังเสนาะน่ารักเทพปุนหนุน | |||||||
| รูปก็งามนามเพราะการุณจุน | ครอบครัวอุ่นสุขสันติ์ภิรมย์ชม | |||||||
| --------------- | ||||||||
| กินนรเก็บบัว..... | ||||||||
| จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่งโดยมีคำซ้ำ 1 คู่ในทุกวรรค | ||||||||
| ไม่ระบุตำแหน่ง | ||||||||
| แฝดผู้น้องคลอดก่อนน้องหลังพี่ | ประเพณีเช่นนี้มาแต่เดิม | |||||||
| ตั้งชื่อลุนนางลุนมากบุญเสริม | เทพท่านเติมบุญเติมสุขสกาว | |||||||
| นานนับวันถึงวันก็เติบใหญ่ | ก็ปลอดภัยปราศภัยได้ลูกสาว | |||||||
| ชื่อหล่าลุนหนูลุนบุญดังดาว | งามราวเดือนดุจเดือนเหมือนดวงใจ | |||||||
| เลี้ยงลูกน้อยหนูน้อยพลอยเติบกล้า | สองหน้ามนดังมนต์เสกสดใส | |||||||
| เจ้างามพักตร์ผ่องพักตร์พิศพิไล | เติบใหญ่มีมากมีเสน่ห์นาง | |||||||
| คนเขาล้อหยอกล้อพ่อมิมี | คนดีจ๋าหนูจ๋ามาสะสาง | |||||||
| เคยสงสัยนึกสงสัยไฉนต่าง | เขาอ้างพ่อแล้วพ่อเรามิเห็นมี | |||||||
| กลับไปบ้านถึงบ้านไปหาแม่ | ถามถึงแต่พ่อหนูพ่อนวลศรี | |||||||
| เป็นใครแม่ใครคือบอกหนูที | เทวีนางนวลนางพลอยเศร้าใจ | |||||||
| จำบอกเล่าแม่เล่าเท้าความหลัง | จับแต่ครั้งเมื่อครั้งเก็บเห็ดไฉน | |||||||
| ดื่มน้ำขังที่ขังรอยโคไพร | รอยช้างใหญ่ยิ่งใหญ่มีน้ำนอง | |||||||
| กระหายน้ำดื่มน้ำแก้กระหาย | ถายหลังมีครรภ์มีเจ้าทั้งสอง | |||||||
| อาจเป็นลูกโคหรือลูกช้างตรอง | ทั้งผองนี้แค่นี้แม่จำมา | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| อักษรสังวาส.....จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) | ||||||||
| กำหนดให้สองคำแรกและสองคำท้ายวรรคสัมผัสสระกัน | ||||||||
| ทางนางหล่าล่วงวันพลันใหญ่ใส | งามทรามวัยดังเดือนนิยมสม | |||||||
| จำคำถามถึงบิดาตากลมคม | แม่แพ้ลมลูกถามตามคำจำ | |||||||
| นางช่างคิดคำบอกฟังดูหนู | คิดคิดรู้เรื่องช้างช่างขำถลำ | |||||||
| เป็นเช่นพ่อแผกคนเพราะกรรมนำ | หนูรู้ทำไฉนหนอพอดีมี | |||||||
| จำคำแม่หมายใจวันหน้าหนา | ตามถามหาให้เห็นดูทีผี | |||||||
| ในไพรพงคงอวยช่วยชีวี | ผูกลูกนี้พบบิดาป่าดงพง | |||||||
| สองน้องและพี่หาแม่แล | อรวอนที่แท้ประสงค์ตรง | |||||||
| ไปในป่าหาพ่อมันคงจง | คาดอาจทวยเทพคงปรานีมี | |||||||
| อักษรนกกางปีก กลอักษรซ่อนคำ คือคำที่ 2-3 อ่านย้อนใช้เป็นคำที่ 4-5 | ||||||||
| หล่าลุนน้อง(น้องลุน)วุ่นวายหนอ..........ขอไปป่า(ป่าไป)ไพรระหง | ||||||||
| ตามหาพ่อ (พ่อหา) ตายายจง..................คงได้ไป(ไปได้)แม่ตามใจ | ||||||||
| สองพี่น้อง(น้องพี่)ยินดีนัก....................จักเดินป่า(ป่าเดิน)เนินเขาไข | ||||||||
| มุ่งดงหลวง(หลวงดง)พิศพงไพร...........ในภูหลวง(หลวงภู)ดูยากเย็น | ||||||||
| เดินสบาย(สบายเดิน)เพลิดเพลินจิต......พิศพงหนา(หนาพง)ดงได้เห็น | ||||||||
| หล่ากับลุน(ลุนกับ)สลับเป็น...................เล่นร้องรำ(รำร้อง)ก้องกลางไพร | ||||||||
| ออกจากบ้าน(บ้านจาก)อยากเที่ยวป่า.......หาพ่อตนตนพ่อพ่ออยู่ไหน | ||||||||
| สองพี่น้องน้องพี่ต่างมีใจ......................ไปเนินเขาเขาเนินเพลินอารมณ์ | ||||||||
| งามไม้ดอกดอกไม้ไพรพิลาส.................สองนุชนาถนาถนุชสุดสุขสม | ||||||||
| ลึกเข้าไพรไพรเข้าเจ้าเอวกลม................น่าชื่นชมชมชื่นยืนหยัดไป | ||||||||
| เนื้องเรื่องย่อ | ||||||||
| สองสาวน้อยอำลาตายายและแม่เข้าป่าภูหลวง เมื่อทุกคนทราบความตั้งใจแน่วแน่ก็ไม่ห้าม | ||||||||
| เดินทางเข้าป่ามาหลายวัน ก็บังเอิญพบพญาช้าง เพราะรู้ว่าตนเองน่าจะเป็นลูกช้าง จึงอ้อนวอน | ||||||||
| ช้างป่าอย่าได้ทำร้ายพวกตน พวกตนเข้าป่ามาตามหาพ่อ แม่เล่าว่าพ่อเป็นพญาช้างอยู่ในป่านี้ | ||||||||
| พญาช้างได้ยินนึกสงสัย หรือจะเป็นสายเลือดของตน จึงให้เสียงทาย โดยไต่จากงวงไปนั่งหลัง | ||||||||
| ช้าง ถ้าไม่หล่นก็แสดงว่าเป็นลูกพญาช้าง ไม่งั้นจะถูกฆ่าตาย นางหล่าเสี่ยงก่อน 3 รอบปีน | ||||||||
| ไปนั่งได้สบาย ๆ ส่วนนางลุน หล่นแล้วหล่นอีกจึงถูกฆ่าตาย | ||||||||
| .....พญาช้างนำนางหล่าไปอยู่อาศัยที่ถ้ำที่สร้างไว้อย่างงดงาม หาสิ่งอำนวยความสะดวกมา | ||||||||
| ให้ หาผลไม้ให้รับประทานไม่ขาด นางอยู่อาศัยกับพ่อช้างมีความสุขสบายสืบมา | ||||||||
| ดำเนินนางสระ แบบจากประชุมจารึกวัดพระเชตุพน กำหนดให้แต่งมีคำสัมผัสพยัญชนะ 3 คู่ในแต่ | ||||||||
| ละวรรค และให้มีสัมผัสชิดจะหว่างจังหวะต่อจังหวะ | ||||||||
| นวลน้องสองสาวผ่องพราวพักตร์ | จักจรร้อนแรงคงแข็งไข | |||||||
| นานเนิ่นเดินดงเจาะจงใจ | ใคร่คบพบพ่อหนอเนื้อนวล | |||||||
| ล่วงล้ำถ้ำถิ่นเดินดินดุ่ม | พุ่มพฤกษ์ลึกล่วงห้วงเหหวน | |||||||
| แดงดู่ลู่ลมจันทน์จมจวน | มวลมีสีสันพรรณพฤกษ์ไพร | |||||||
| เขาเขินเดินดงพงไพรพฤกษ์ | ลึกล้ำน้ำนองคลองคูไข | |||||||
| นกหนูกู่ก้องร้องเรไร | เซ็งแซ่แน่ใจได้ดุ่มเดิน | |||||||
| โขดหินดินแดงแทงเท้าถม | ตมติดชิดชัดขัดเขาเขิน | |||||||
| ลัดเลาะเกาะแก่งแกล้งกีดเกิน | ยุ่งยากมากเมินดุ่มเดินไป | |||||||
| หากเห็นเช่นช้างแตกต่างตรอง | น้องนางห่างเห็นขุกเข็ญไข | |||||||
| เมียงมองตรองแต่งจึงแจ้งใจ | ใหญ่ยิ่งจริงเจียวเล็งเหลียวแล | |||||||
| -------------------- | ||||||||
| กบเต้นต่อยหอย จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) | ||||||||
| คำ 1 2 3 สัมผัสพยัญชนะ ให้มีสัมผัสชิดระหว่างจังหวะ 1-2 | ||||||||
| เห็นช้างป่าหาใช่เป็นดังเช่นหมาย | ช้างเจ้าขาช้าจงคลายเดือดดวงแข | |||||||
| พวกหนูมาพาน้องมาดวาดดวงแด | ตามช้างลองตรองเช่นแลหาพ่อกัน | |||||||
| เขาบอกช้างข้างบนชี้คีรีมาศ | เป็นพ่อน้องปองเพราะนาถเล็งแลสรรพ์ | |||||||
| เห็นท่านหลากหากทักเล่นเป็นพ่อพลัน | หลงทักท้วงล่วงโทษทัณฑ์โปรดอภัย | |||||||
| ช้างได้ฟังชั่งดูฝ่ายค่อยคลายโกรธ | นางลองดูหนูลองโดดป่ายปีนไหม | |||||||
| ขี่หลังมั่นขั้นลองหมายสบายใจ | คือลูกช้างข้างหล่นใช่จะต้องตาย | |||||||
| เสี่ยงลองดูสูลองได้จะได้สอบ | ชอบทำได้ใช่ทีเด็ดเสร็จโฉมฉาย | |||||||
| จะลองมาจ้าลงมืองวงเสาะสาย | คงมิง่ายคล้ายมึนงงตกลงกัน | |||||||
| หล่าเธอก่อนหลอนถูกกดทดลองป่าย | หากสบายหายสบบทกฏของฉัน | |||||||
| ยากให้แกแย่หากกลคนแบ่งปัน | ตามนั้นหนาตานี่หนูหล่างลองเลย | |||||||
| หล่าทำได้ไล่ถูกดีไต่ถึงหลัง | ลองนั่งพักลักนอนแผ่รู้สึกเฉย | |||||||
| สามเที่ยวครบสบที่ควรนวยเสบย | ช้างเอ่ยว่าช้าออกเวียนเพียรพักนา | |||||||
| เจ้าทำได้ใจเที่ยงดีมีมานะ | จะเป็นบุตรจุดเป็นบุญวาสนา | |||||||
| รออีกนางร่างอ้วนนักจักลองมา | ลุนตั้งท่าล่าตรงที่ที่เห็นนวล ฯ | |||||||
| ------------------- | ||||||||
| กบเต้นสลักเพชร จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กลอน 3 จังหวะ | ||||||||
| แต่งสัมผัสพยัญนะกันทั้ง 3 กลุ่มจังหวะ ระหว่างกลุ่มจังหวะให้มีสัมผัสสระแบบสัมผัสชิด | ||||||||
| เห็นน้องง่ายหายนวลงัดหัดน่างง | ปีนตรงงวงป่วงตกง่ายป่ายตัวหงอ | |||||||
| ตกสามคราตาสบคิดติดสวมคอ | พอจักวับพับเจ็บไวภัยจับวาย | |||||||
| นางลุนลองน้องหล่นลงนงเลยลับ | ถูกช้างโหดโทษชนหับทับฉิบหาย | |||||||
| นางหล่าขี่นี้ลงคล่องน้องเลยคลาย | พ่อช้างหาพาชวนหายผายชิดเฮือน | |||||||
| สร้างถ้ำใหญ่ใสถิ่นเย้าเสาทองใย | วอนลูกเนาว์เว้าลูกนัยรักใคร่เหมือน | |||||||
| เพียงดวงตาพาได้ติดพิศดูเตือน | รักลูกเยาว์เร้าลูกเยือนเรือนหล่าเยาว์ | |||||||
| หาผลไม้ให้พอมากหากผลามวล | สบายน้อยสร้อยบอกนวลส่วนบ้านเนาว์ | |||||||
| สุขใจกายสายจิตก่องส่องแจ้งเกลา | หลายวันเคลื่อนเลื่อนวันเข้าเล่าวันคืน | |||||||
| ----------------- | ||||||||
| พยัคฆ์ข้ามห้วย | ||||||||
| จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้คำที่ 3 เป็นคำซ้ำกับคำท้ายวรรค | ||||||||
| ทุกวรรคไป | ||||||||
| ก่อถ้ำสร้างกลางเขาลำเนาสร้าง | ยากลูกฝืนพญาช้างยากจักฝืน | |||||||
| ทุกวันชื่นนางหล่าพักตราชื่น | เช้ามากมีเมื่อยามตื่นของกินมี | |||||||
| พ่อจัดให้มากมวลขวานขวายให้ | ผลหลากสีหมากไม้แลหลากสี | |||||||
| สรงวารีเย็นค่อยลอยวารี | ลงน้ำเลยสายนทีนามน้ำเลย | |||||||
| ชมบัวขาบนิลุบลยลเข้มขาบ | บัวบานเผยผ่องทราบยามกลีบเผย | |||||||
| ชายฝั่งเตยตูมตั่งต้างต่างเตย | ลมพัดพานพรมรำเพยยามพัดพาน | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| ละลอกแก้วกระทบฝั่ง จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) และประชุมจารึก | ||||||||
| วัดพระเชตุพน แต่งกลอน 3 จังหวะ จังหวะที่ 1 สัมผัสพยัญชนะกับช่วงที่ 2 ให้มีสัมผัสแทรก | ||||||||
| ระหว่างจังหวะที่ 1 กับ 2 และให้มีสัมผัสแทรก ระหว่างจังหวะ 2 กับ | ||||||||
| .....มองมัจฉามวลมาช่อนสลอนสลิด | ตะพาบเวียนตะเพียนวิดประชิดสาน | |||||||
| กระดี่โลดกระโดดไล่วิไลลาน | ปลาหลดคาดปลาหลาดคลานมุดผ่านตม | |||||||
| ปลาซิวอ้วนปลาส่วนอ้างสำอางนัก | มองน่ารักมันนักรำสวยขำสม | |||||||
| พวกปลากัดแผกปัดกรายแพรวพรายชม | ปลาหมูรอปลาหมอรมนิยมรำ | |||||||
| กระทิงงงกระทงงามมาตามติด | ปลานิลควรปลานวลคิดสะกิดถลำ | |||||||
| ฝูงปลากรายฝ่าปลายกลุ่มพวกกลุ่มดำ | กระโห้ควรก็หวนขำโอ้กรรมปลา | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| ครอบจักรวาล กลบทนี้ ปรากฏทั้งใน "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" และ "จารึกวัดพระเชตุพนฯ | ||||||||
| กำหนดให้คำแรกและคำท้ายวรรคเป็นคำซ้ำ ต่อเนื่องไปจนจบเนื้อความ | ||||||||
| แจ้งแล้วพ่อพาไปในดงแจ้ง | หาชมแสงอรุณรุ่งมุ่งแลหา | |||||||
| มาชมไม้มืดมนวนเวียนมา | ดูผลาหมากไม้ได้ชมดู | |||||||
| หลากไผ่พงปรงเปราะลัดเลาะหลาก | หนูหล่าอยากชมไม้ได้เลยหนู | |||||||
| ภูหลวงรกพ่อช้างย่างผ่านภู | ไพรชวนดูบุษบาบานเต็มไพร | |||||||
| กุ่มแกมจันทน์เล็บเหยี่ยวเกี่ยวกกกุ่ม | ไหนฮางสุ่มเล็บมือนางอยู่ทางไหน | |||||||
| ใยกระพ้อกระเจียวเที่ยวชมใย | ชมมิ่งไม้เพลิดเพลินดังเดินชม | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| กบเต้นสามตอน แบบจาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้ แต่ง | ||||||||
| กลอนหก สัมผัสพยัญชนะกันทั้ง 3 คู่ ระหว่างจังหวะให้มีสัมผัสสระแบบสัมผัสชิด | ||||||||
| ....ยามเช้าเยาว์ช้างย่างชวน | มาสาวมาสรวลเหมาะสม | |||||||
| นกกกนกกาหน้ากลม | กระยางกลางยมก้มยืน | |||||||
| กระสากาสรก่อนสรรพ์ | ยังใฝ่ใยฝันยันฝืน | |||||||
| จับกบจบใกล้ใจกลืน | ควายชื่นคืนเช้าเขาเชย | |||||||
| นกเขาเนาว์ขันนั่นใคร | กระเรียนเกรียนไรไก่เฉย | |||||||
| กาบบัวกลัวบ้างกร่างเสบย | กระสากาเสยเกยซวนฯ | |||||||
| ------------------------ | ||||||||
| สุรางค์ระบำ แบบจาก ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ แต่สัมผัสพยัญชนะสามคู่ในแต่ละวรรค | ||||||||
| ระหว่างจังหวะให้มีสัมผัสสระแบบสัมผัสชิด ระหว่าจะงหวะ 1 กับ 2 ส่วน 2 กับ 3 ให้ใช้ | ||||||||
| สัมผัสแทรก | ||||||||
| .....นับนานเข้าเนาว์ข่วงนับหน่วงเข้า...… | สิบเจ็ดให้ใจหายขจายหวน | |||||||
| เป็นสาวน้อยสร้อยองค์ประสงค์นวล......... | หอมกลิ่นยวนกวนยันหอมกัลยา | |||||||
| ป่วนจิดได้ใจดอมเจ้าจอมแด | เฝ้ามองแน่แม้นึกระทึกหนา | |||||||
| เจ้าเพียงเดือนเพื่อนดาวพะพราวสุดา........ | ดังเทพาถ้าพิศสถิตพรหม | |||||||
| สงสัยนักสักหน่อยหนอสร้อยนวล........... | จับใจป่วนจวนป่นก็จนปม | |||||||
| พารัญจวนรวนจิตเมาฤทธิ์จม | มากคนชมคมชื่นทุกคืนชาย | |||||||
| -------------------------- | ||||||||
| นารายณ์ทรงเครื่อง าก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่งกลอน แปด | ||||||||
| แต่แจกจังหวะเป็น 4 คู่ สองคูแรกสัมผัสพยัญชนะกัน สองคู่หลังเปลี่ยนคู่ใหม่ | ||||||||
| จังหวะ 1 สัมผัสชิดกับจังหวะ 2 และจังหวะ 2 กับ 3 สัมผัสแทรก | ||||||||
| .....นวลสาวน้าวศรีสะรีสุรางค์ | นางป่วนนวลปรางก็จางกระจาย | |||||||
| พักตร์ผ่องพ้องพรรณกระสันกระสาย........ | ยลพิมพ์ยิ้มพรายมิคลายมิคลา | |||||||
| งามองค์งงอรสมรสมาน | นวลคงนงคราญสวยนานสิหนา | |||||||
| น่ารักนักรื่นควรตื่นคงตรา | สายใจใสจาคณาคะนึง | |||||||
| ชายเห็นเช่นหายุพายุพิน | ดีใจได้จินต์ก็ทินก็ถึง | |||||||
| สุขยิ่งสิ่งเย้าต่างเล้าตะลึง | .ต่างแจ้งแต่งจึงรำพึงรำพัน | |||||||
| ---------------------------- | ||||||||
| นาคราชแผลงฤทธิ์ แบบจาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนด | ||||||||
| สามคำท้ายวรรคกับสามแรกวรรคถัดไปสัมผัสพยัญชนะกัน จังหวะ 1 สัมผัสชิดกับจังหวะ 2 | ||||||||
| จังหวะ 2 สัมผัสสระกับจังหวะ 3 มีทั้งแบบชิดและแทรก คำท้ายบทสัมผัสสระกับคำแรกบทถัดไป | ||||||||
| .....ความในจ้าวสาวหล่าขุ่นคาจิต | คิดครุ่นใจใคร่สมหวังดังใฝ่ฝัน | |||||||
| ดั้นเจตน์ส่งตรงชู้เคียงคู่กัน | ครั้นคิดกรรมทำพลันจะสรรลอง | |||||||
| จองเสกล้วนควรคู่แลผู้เกิด | เลิศเพราะกรรมนำเกิดประเสริฐสอง | |||||||
| ประสมส่วนล้วนบุญครุ่นคิดคลอง | ข้องคงควรนวลตรองทำนองกล | |||||||
| ทนนั่งเก็บเส้นผมม้วนกลมได้ | ไม้กลัดดีสอดผอบจนจบผล | |||||||
| จงจิตแผ่แต่บุญพระคุณดล | พลคงเดชเพทย์มนต์กุศลตรง ฯ | |||||||
| -------------------- | ||||||||
| กลบทบวรโตฎก แบบจาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) เป็นการเอาแบบฉันท์ | ||||||||
| โตฏก มาเริ่ม 4 วรรคกลอน ถ้ารวม คำต้อนวรรค 12 คำ ก็จะตรงกับบังคับ ลหุครุโตฏกฉันท์ 12 | ||||||||
| วรรคที่1 ให้ใช้ ล - ล - ค วรรคที่ 2 ให้ใช้ ล - ล - ค วรรคที่ 3 ให้ใช้ ล - ล - ค | ||||||||
| วรรคที่1 ให้ใช้ ล - ล - ค | ||||||||
| ....ยุวดี ดีใจจะไปเที่ยว | ชลเชี่ยว น้ำเลยเคยประสงค์ | |||||||
| ยุวภา ลาพ่อจะขอลง | ชลคง อาบน้ำในลำธาร | |||||||
| คชพ่อ พาไปใกล้ลำน้ำ | คชพร่ำ รีบอาบทราบคำขาน | |||||||
| คชบอก ไปธุระจะมินาน | คชท่าน มารับกลับถ้ำทอง | |||||||
| สิรินุช อธิษฐานต่อเทพไท้ | สิรินาถ วอนไว้ได้สนอง | |||||||
| สิรินวล วอนดูนวลละออง | สิรินง ขอให้พบผอบนาง | |||||||
| ---------------------- | ||||||||
| บัวบานกลีบขยาย แบบจาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่ | ||||||||
| สองคำแรกทุกวรรคเป็นคำซ้ำ ต่อเนื่องไปจนจบเนื้อหา | ||||||||
| ....ดีใจ...มากพ่อช้างหากเดินจากไป | ดีใจ...ยิ่งน้ำเลยใสได้สะสาง | |||||||
| ดีใจ...ล้ำชำระกายโฉมสะอาง | ดีใจ....พลางมองตามผอบทอง | |||||||
| ดีใจ...หวังตั้งจิดสัมฤทธิ์ผล | ดีใจ.....จนอิ่มอกโอกทั้งผอง | |||||||
| ดีใจ...ดูชมพูล้วนน่ามอง | ดีใจ....น้องนางหล่าสุขารมณ์ | |||||||
| ดีใจ...พ่อมารับกลับถ้ำพัก | ดีใจ.....นักของกินยินดีสม | |||||||
| ดีใจ...กลับพักผ่อนอ่อนยังจม | ดีใจ.....ปมอยากมีรักนวลพักตร์รอ | |||||||
| ---------------- | ||||||||
| คุณบท จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่งวรรคละ 3 คำ(อาจมี4 | ||||||||
| พยางค์ได้) สัมผัสต่อเนื่องกันไปวรรคต่อวรรค แบบการต่อคำวรรคละ 3 คำ จนจบความ | ||||||||
| เมืองฮ่มขาว | จ้าวปกครอง | |||||||
| .หนองบัวงาม | ตามนที | |||||||
| มีลูกชาย | อ้ายวรจิต | |||||||
| .มิตรมากมาย | ชายใจดี. | |||||||
| มีศีลธรรม | คำเขาลือ | |||||||
| คือเจ้าเมือง.. | เรืองใจราษฎร์ | |||||||
| ปราชญ์ชื่นชม | สมคำยอ | |||||||
| พ่อเมืองพร้อม | ยอมยกให้ | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| สะบัดสะบิ้ง จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหดนให้ สัมผัสสระ | ||||||||
| คำท้ายจังหวะที่ 2 เป็นสัมผัสแทรก กับ สี่คำสุดท้ายวรรค ตกประมาณคำที่ 2 และให้ สี่คำสุดท้าย | ||||||||
| เป็นสัมผัสพยัญชนะกันสองคู่ และคำแรกเป็นคำซ้ำ | ||||||||
| ....วรจิตคิดคลายทุกข์สนุกสนาน.....… | ใคร่ชมธารเขาเขินพินิจพินัย | |||||||
| ลาบิดาชวนเพื่อนก็เคลื่อนก็ไคล......... | น้ำเลยใสหลากธารก็ลานก็แล | |||||||
| ลงน้ำเก็บบัวแดงแสลงสลวย | บัวหลวงสวยงามดอกผิจอกผิแหน | |||||||
| กระทุ่มน้ำกระเทือนก็เชื่อนก็แช......... | ลอยเป็นแพกอสวะกระจัดกระจาย | |||||||
| แลลิบลิบหยิบได้ไฉนฉะนี้ | ผอบสีแปลกนะสหสหาย | |||||||
| กลับถึงบ้านชอบกลกระวนกระวาย...... | แปลกเหลือหลายผอบมาศพิลาสพิไล | |||||||
| เปิดเห็นผมชมชืนระรื่นระรวย........... | อกระทวยหลงนุชพิสุทธิ์พิสัย | |||||||
| อยากพบนวนป่วนจิตประพิศประไพ..... | ตัดสินใจจักตามดูพธูผกา | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| สิงหฬวาท จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่งโดยมีคำบาลีอยู่ต้น | ||||||||
| บาททุกบาท ควรเป็นวรรคแรกของบาท วรรคหลังว่างแต่งตามสบาย แต่กระผมแทรกวรรคหลัง | ||||||||
| ด้วย จะได้ดูสมดุลกัน | ||||||||
| ......อหํ ข้าวรจิตคิดถึงเสน่ห์ | ตุมเห น้องกลางไพรอยู่ไหนหนา | |||||||
| ภัทท พี่ได้พบผอบมา | เกสา นางสุดหอมกล่อมดวงใจ | |||||||
| กนิฎฐา น้องเอ๋ยอยากเชยชิด | หทยัง พี่พินิจพิสมัย | |||||||
| พนฺธนัง ผูกพันมั่นหมายใน | ทาริกา...ทรามวัยเพียงคนเดียว | |||||||
| กุมารี ยอดพธูอยู่หนไหน | คจฉติ...จะไปป่าพนาเขียว | |||||||
| จินเตติ หวังชมชื่นกลมเกลียว.......... | เคหํ เทียวจักรับเจ้ากลับมา | |||||||
| คณฺหาติ...เก็บผอบดังพบรัก | ตกฺเกติ..ตรองตริสิเนหา | |||||||
| คจฺฉสิ...ลอยไปในธารา | วนิดา คืนไวไปหานวล | |||||||
| ---------------------- | ||||||||
| ฉัตรสามชั้น จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้สามคำแรก สลับที่ | ||||||||
| แล้วใช้เป็นคำปลายวรรค ทุกวรรค ต่อเนื่องไปจนจบความ | ||||||||
| มวลไผ่กอ .มากหนอ กอไผ่มวล | ซางแกมล้วน ไผ่นวล ล้วนแกมซาง | |||||||
| หนามหนานัก ขีดข่วน นักหนาหนาม | ถางเงี่ยงดุก ลุมพุก ดุกเงี่ยงถาง | |||||||
| กางเล็บเหยี่ยว เกาะเกี่ยว เหยี่ยวเล็บกาง | กุนทาง้าง...แหวกทาง ง้างกุนทา | |||||||
| มากเถาววัลย์ ดงหวาย วันเถาว์มาก | หายากทาง เครือมุง ทางยากหา | |||||||
| ยานางเครือ ส้มลม เครือนางยา | หลากหลายป่าเถาวัลย์มาป่าหลายหลาก | |||||||
| -------------------------- | ||||||||
| อักษรกลอนตาย (แก้ไขเสียงวรรณยุกต์ท้ายวรรค)จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) | ||||||||
| กำหนดให้ใช้คำตายทั้งวรรค ทั้งบาทและบท | ||||||||
| .......พระบาทออกสืบเสาะเกาะติดบก | ผอบตกหลุดติดคิดทุกข์มาก | |||||||
| รกชัฏนักจักบุกทุกหุบหลาก | ผอบหากลับมิดติดขัดนัก | |||||||
| เจ็บจุกอกวิตกมากหากลับหมด | สุดเก็บกดรุกอีกจำเพาะรัก | |||||||
| เลาะเลียบหาดจุกเจ็บเหน็บจับกัก | แทบจะปักมุดมิดติดเดือดดูด | |||||||
| ผอบวับลับอีกหลีกลัดเลาะ | ติดตรึกเกาะหกลุกกะโหลกปูด | |||||||
| หลุดปลักเตะหลักแปลกแหลกยากพูด.......... | .เก็บผักกูดจับหลุดยวบมิดลด ฯ | |||||||
| ----------------------------- | ||||||||
| เบญจวรรณห้าสี จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่งสัมผัส | ||||||||
| พยัญชนะ 5 คำติดกันในต้นวรรคทุกวรรค ต่อเนื่องไปจนจบ | ||||||||
| .........หลุดแล้วลองเล็งแล ผอบหนอ | เพียงพบพอผ่องแผ้ว พอจักทด | |||||||
| ติดตามต่อต่างตา ป่าปลงปลด | จวงจันทน์จดจิกจ่อง จ้องตูมกา | |||||||
| พิศผองไผ่ไพรเพก ลำเล็กใหญ่ | แหนหันให้หากเห็น นุ่นหนามหนา | |||||||
| ยลยางใหญ่ยืนยิ่ง ยามย่างมา | หลงแล้วหล่าหลากหลาย เจ้าสายใจ | |||||||
| หุบห้วยหอมหากเห็น เป็นผอบ | พอพี่พบเพ่งพิศ จิตสงสัย | |||||||
| นวลนางเนาว์แน่นอน ทางนั้นนัย | ทวยเทพไททิศทาง ช่างเมตตา ฯ | |||||||
| --------------------- | ||||||||
| จาตุรงคนายก จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง) กำหนดให้แต่งกลอนแปด วรรค | ||||||||
| ละ 4 จังหวะ คำต้นจังหวะ ให้ใช้คำซ้ำ ตลอดจนจบเนื้อความ | ||||||||
| O-ยามบ่ายยามหล่ายามมายามเที่ยว | ชมน้ำชมเดี่ยวชมเกี่ยวชมชลา | |||||||
| ลอยล่องลอยล้ำลอยน้ำลอยมา | เห็นกล่องเห็นท่าเห็นน่าเห็นงาม | |||||||
| หยิบดูหยิบอ่านหยิบผ่านหยิบมอง | รู้เรื่องรู้คลองรู้ช่องรู้ขาม | |||||||
| เห็นแล้วเห็นหล่าเห็นหน้าเห็นนาม | ยิ้มยั่วยิ้มยามยิ้มตามยิ้มนำ | |||||||
| พี่เหนื่อยพี่หายพี่ชายพี่พาน | นงนุชนงคราญนงต้านนงขำ | |||||||
| รักเจ้ารักมากรักจากรักจำ | จักกอปรจักทำจักกำจักกอง | |||||||
| สาวหล่าสาวนวลสาวชวนสาวสม | พี่ทุกพี่ตรมพี่งมพี่ผอง | |||||||
| นวลรู้นวลชอบนวลตอบนวลตรอง | เรานี้เราสองเราต้องเราควร | |||||||
| เป็นคู่เป็นบุญเป็นคุณเป็นปูรณ์ | เหมาะเพิ่มเหมาะพูนเหมาะคูณเหมาะหวน | |||||||
| รักกันรักน้องรักครองรักป่วน | คู่เราคู่นวลคู่ชวนคู่กรรม | |||||||
| ------------------------- | ||||||||
| อักษรบริพันธ์ หรือ ช้างประสานงา จากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์และประชุมจารึกวัดพระเชตุพน | ||||||||
| กำหนดให้สามคำท้ายวรรค กับสามคำแรกวรรคถัดไปสัมผัสพยัญชนะกัน ต่อเนื่องไปจนจบความ | ||||||||
| O-วรจิตชิดน้องปองสวาท | ปองแสวงแต่งมาดอาจถลำ | |||||||
| อรแถลงแปลงสารพี่อ่านจำ | เพราะอ่านเจอนางพร่ำร่ำพรรณนา | |||||||
| เรื่องผองนางเสี่ยงทายหมายเลือกคู่ | มาเลือกคนคิดดูประกาศหา | |||||||
| ประกาศให้พบคู่แต่ก่อนมา | ตรงกับหมายอักษราพี่ยานวล | |||||||
| เพียงยลน้องปองรักอยู่เต็มอก | ยอมตามอ่อนไม่วกกลับคืนหวน | |||||||
| กล้าขอให้รับรักพี่ชักชวน | พี่ชิดเชยรบกวนนวลตอบมา | |||||||
| นางตอบหมายมอบใจให้พี่รัก | หากพี่รู้นวลภักดิ์วาสนา | |||||||
| ว่าสองนี้คู่กันเพราะบุญญา | เพราะบุญใหญ่สองรามาพบกัน ฯ | |||||||
| ------------------------- | ||||||||
| ดุริยางคจำเรียง จากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์และประชุมจารึกวัดพระเชตุพน | ||||||||
| กลอน 9 สองคำแรกทุกจังหวะใช้คำซ้ำ ให้มีสัมผัสชิดระหว่างจังหวะต่อจังหวะ | ||||||||
| O-หนุ่มหนุ่มอึ้งถึงถึงหล่าข้าข้าเขิน | เจ้าเจ้าเกินเหินเหินห่างช่างช่างสรรค์ | |||||||
| แผ่แผ่ให้ไมไมตรีดีดีพลัน | อ้ายอ้ายนั้นฝันฝันหรือคือคือจริง | |||||||
| สาวสาวหยิกจิกจิกแขนแสนแสนสอด.......... | บ่าวบ่าวกอดยอดยอดชู้ดูดูหญิง | |||||||
| ฮักฮักเจ้าเท่าเท่าฟ้ามามาอิง | ไม่ไม่ทิ้งนิ่งนิ่งนวลอวลอวลอร | |||||||
| สองสองชื่นรื่นรื่นรมย์สมสมสวาท | เคียงเคียงคาดวาดวาดฝันสันติ์สรรพ์สมร | |||||||
| หอมหอมนักพักตร์พักตร์นวลยวนยวนวอน........ | รักรักร้อนศรศรกามตามตามทะลวง | |||||||
| ----------------------- | ||||||||
| วิสูตรสองไข แบบจากประชุมจารึกวัดพระเชตุพน กำหนดให้ช่วงแรกและช่วงท้ายช่วงละ 4 คำ | ||||||||
| สองจังหวะ คำแรกจังหวะเป็นคำซ้ำ คำสองกับคำสี่สัมผัสพยัญชนะกัน คำท้ายช่วงกลางสัมผัส | ||||||||
| สระกับช่วงท้าย | ||||||||
| O=สนิทสนมชมชื่นระรื่นระรมย์ | พระชื่นพระชมสมซึ้งก็หีงก็หวง | |||||||
| พระนุชพระน้องต้องใจมิไล่มิลวง | จะเหนี่ยวจะหน่วงดวงเราพะเน้าพะนอ | |||||||
| จะนำจะนวลควรพักประจักษ์ประเจิด | ก็ล้ำก็เลิศประคองณห้องณหอ | |||||||
| ก็หลบก็หลีกปลีกเลี่ยงมิเพียงมิพอ | ละอ่อนละออทุกคำสำเริงสำราญ | |||||||
| ลุล่วงลุกาลนานเข้าเฉลาฉลวย | ก็เออก็อวยอรสุขสนุกสนาน | |||||||
| ละวังละเวียงเลี่ยงกิจก็ผิดก็พลาด | พระคงพระคาดควรกลับประคับประคอง | |||||||
| จะชักจะชวนนวลหล่ายุพายุพักตร์ | ประแจงประจักษ์สมัครเสมอเสนอสนอง | |||||||
| พระพี่พระนวลชวนลับก็จับก็จอง | คะไลคะลองล่องลับก็กลับก็ไกล ฯ | |||||||
| ------------------------------ | ||||||||
| กลบทจตุรงคประดับ จากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กำหนดให้แต่ละบท ใช้คำกระทู้สองคำยืนทั้ง 4 วรรค | ||||||||
| วรรคหน้าคำที่ 3 สัมผัสชิดกับคำที่ 4 คำที่ 5กับคำที่ 7 ใช้คำซ้ำ คำที่ 6 กับ 8 สัมผัสพยัญชนะ | ||||||||
| O=กลับเมือง...แล้วแก้วยุพินยุพาพักตร์ | กลับเมือง...จักป่าวประสิทธิ์ประสาทสมัย | |||||||
| กลับเมือง...จักรักษ์ ประเทศประทักษ์ ไกร | กลับเมือง...ไซร้สมสวาทสวัสดิ์มี | |||||||
| ฮ่มขาว...เมืองเรืองฉลองเฉลิมราช | ฮ่มขาว...คาด สุขกระสันเกษมศรี | |||||||
| ฮ่มขาว...ชนคน พิธานพิทักษ์ดี | ฮ่มขาว...ชี้นางเสงี่ยมสง่านวล | |||||||
| ปรีดา...ด้วยอวยสมรสมรรถงาน | ปรีดา...หานแก้ววิสิทธิ์วิเศษหวน | --------------------------- | ||||||
| ปรีดา...ชนพลทะแกล้วทกล้าควร | ปรีดา...ล้วนทุกสกุลสกลนคร ฯ | |||||||
| ---------------------- | ||||||||
| กลบทตรียมก จากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กำหนดให้แต่ละวรรค ใช้คำซ้ำ 3 คำ เช่นคำ 2-5-7 | ||||||||
| คำถัดกันใช้สัมผัสพยัญชนะ ทุกวรรคต่อเนื่องจนจบความ | ||||||||
| O=คชสาร คชศรี คชเศร้า | เพราะนางเล่า เพราะนางลี้ เพราะหนีหลอน | |||||||
| คิดถึงนวล ครวญถึงนาง คร่ำถึงนอน | เจ็บยิ่งตอน เจ็บยามเตรียม เจ็บยิ่งตน | |||||||
| หาลูกไม้ ให้ลูกมอบ หอบลูกมาก | ลูกหนีหาก หลากหนีหาย หลายหนีหน | |||||||
| ตกใจสม ตรมใจสุด ตรอมใจซน | หลายเดือนปน ล้วนเดือนแปลก แลกเดือนปลง | |||||||
| เจ้าล้มลุก จุกล้มแล้ว จักล้มลับ | รอยบุญสับ ฤาบุญสิ้น ไร้บุญสง | |||||||
| ขอเทพช่วย ขอทวยชี้ ขอเทพชง | กายเป็นทอง กองเป็นธง กรงเป็นธรรม | |||||||
| ---------------------------- | ||||||||
| อักขระโกศลจากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กำหนดให้แต่ละวรรค คำที่ 1 กับ 3 ใช้คำซ้ำ ส่วนคำ | ||||||||
| 2 และ 4 สัมผัสพยัญชนะ และมีสัมผัสพยัญชนะชิดกัน ตรงคำ 5 และ 6 | ||||||||
| O=พระน้องพระนางช่างสบสุข | มิทุกข์มิทนค้นคลองขำ | |||||||
| ถือศีลถือสัตย์จัดแจงจำ | ยามค่ำยามคืนชื่นชิดเชย | |||||||
| สามีสามารถอาจองเอก | คอยเสกคอยสร้างพ่างแผกเผย | |||||||
| รักนวลรักนางข้างเคียงเคย | มิเลยมิเลือนเดือนดุจดาว | |||||||
| มีลูกมีหลานสานสืบสกุล | อบอุ่นอบอวลสรวลสืลสาว | |||||||
| เทวีเทวาย่ายายยาว | พบท้าวพวชบที่ชี้ชมเชย | |||||||
| ย้ายเลี้ยงยายแลแขควรไข | เปลไกวเปลแกว่งแห่งหาเหย | |||||||
| เพลงรำเพลงร้องล่องลอยเลย | หวานนักหวานเอ่ยเคยค่ำครวญ ฯ | |||||||
| ------------------------------- | ||||||||
| ยายกล่อมหลาน (เพลงกล่อมเด็ก) | ||||||||
| ------------------------ | ||||||||
| O=เออ เอ่อ เอ้อ อือ อื่อ อื้อ | นอนสาหล่า แม่ใหญ่สิพานอน | |||||||
| นอน เอ้า นอน หลับตาแม่สิกล่อม | เจ้าบ่นอนบ่ให้กินกล้วย | |||||||
| แม่ไปห้วยหาปูหาปลา | แม่ไปนาจับปลาข่อใหญ่ | |||||||
| แม่ไปไฮ่เก็บเห็ดล่ะโงก | แม่ไปโคกเก็บเห็ดแทดเห็ดทา | |||||||
| กลับคืนมาแกงปล่าข่อใหญ่ | อย่าฮ้องไห่แมวเป้าแมวโพง | |||||||
| ฟ้าวนอนสาแมวมันมาแล้ว | อย่าสุแอ่วมันสิจกตา | |||||||
| เจ้านอนซ้ามันสิจกหำ | นอนยามค่ำมันสิจกก้น | |||||||
| เออ เอ่อ เอ้อ อือ อื่อ อื้อ | นอนสาหล่า แม่ใหญ่พานอน | |||||||
| แม่ไปไฮ่ได้แตงหน่วยหนา | แม่ไปนาหาของมาฝาก | |||||||
| ได้หมากหว่าหมากเหว่อหมากหวาย | มีอีกหลายหมากไฟหมากส่าน | |||||||
| สุกคาฮ้านแตงจิงแตงโม | ปาดทิโทหลายซายหลับแล้ว | |||||||
| ได้หน่วยแก้วพระอินทร์พระพรหม | อมนะโมพุทธโธเป็นเค้า | |||||||
| ขอให้เจ้าใหญ่กล้าหน้าบาน | เป็นทหารมีฤทธิ์มีเดช | |||||||
| ในขงเขตให้ซ่าให้ลือ | อื้อ ฮึ อือ ฮึ อื้อ ฮึ อือ ฯ | |||||||
| --------------------------- | ||||||||
| กินนรรำ | ||||||||
| แบบจากประชุมจารึกวัดพระเชตุพน ลักษณะเด่นคือกำหลดให้คำแรกของจังหวะกลอนใช้ลหุ | ||||||||
| คือคำที่ 1 4 และ7 (กลอน 9) อีกสองคำในจังหวะให้สัมผัสพยัญชนะกัน ระหว่างจังหวะให้ | ||||||||
| มีคำสัมผัสสระกันแบบสัมผัสแทรก | ||||||||
| O=พระหากหวนพระนวลนึกพระตรึกติด.... | .คะนึงนิจก็คิดใคร่จะให้หวน | |||||||
| จะงอยเหงาจะเศร้าซมจะขมควร | เสาะสืบสวน มิรวนเรจะเหว่ไว | |||||||
| จะเยี่ยมยามจะถามถึงก็พึงพร้อม | พระอ้อมอ้อนพระกรกาง ก็ครางไข | |||||||
| ก็สามทรงก็คงคาคะลาคะไล | เสด็จได้ไสวสว่าง พะพร่างพรม | |||||||
| ประทับถ้ำประจำจักประทักเทิด | ก็ก่อเกิดประเสริฐสิทธิ์ ลิขิตขม | |||||||
| ก็คิดคุณธปุนปลอบธชอบชม | ภิรมย์รักษ์พิทักษ์ธาตุพิลาสลาน | |||||||
| ขมาหมายสลายโลดละโทษเทศ | เพราะหากเหตุเพราะเลศล่วงเพราะห้วงหาญ | |||||||
| ลุถึงทัณฑ์จะพลันเพลินจะเนิ่นนาน. | ก็ทำทานประมาณไหม อภัยพลี ฯ | |||||||
| ----------------- | ||||||||
| กลบทเลวงวางตรวจ จากประชุมจารึกวัดพระเชตุพน กำหนดให้แต่ละวรรค สามคำแรกสัมผัส | ||||||||
| พยัญชนะ สามคำท้ายวรรคก็สัมผัสพยัญชนะ | ||||||||
| O= กราบกรานก่อขอขมาลาลับแล้ว | ก่องเก็จแก้วแวววับสับแสงสี | |||||||
| ซากศพสิ้นจินดามามวลมี | ทองถ้วนถี่มวลมากหลากเหลือแล | |||||||
| ขอบคุณค่าตราตรึงซึ้งทรัพย์สรรพ์ | พ่อผูกพันหากให้ใคร่ครองแข | |||||||
| คิดขนของทองแท่งแปลงปลอบแปร | พูนเพียบแพเรืองรุ่งมุ่งเมือเมือง | |||||||
| สองเสกสร้างฮ่มขาวคราวครั้งไข | รังรองไร้อริรานลานแลเหลือง | |||||||
| เฮือนหอฮ้านย่านยาวฮาวฮองเฮือง | ปองปุนเปลืองใจเตือนเงื่อนงดงาม | |||||||
| สิงห์โตเล่นหาง จากกลบทศิริวิบูลย์กิตต์ กลอน 3 จังหวะ ให้สัมผัสสระแบบสัมผัสิดรอยต่อจังหวะ | ||||||||
| 2 กับ 3 ส่วนจังหวะ 1 กับ 2 ไม่บังคับ มีก็ได้ | ||||||||
| กลอนแปด บังคับสัมผัสสระชิดช่วงกลางกับคำแรกช่วงท้ายวรรค เดิมกำหนดแค่นี้ | ||||||||
| เติมเพื่อให้ไพเราะยิ่งขึ้น สัมผัสสระ คำที่ 3 กับ คำที่ 4 วรรคแถวหน้า | ||||||||
| O= สองครองเมืองเรืองรุ่งคุ้งเขตแขวง | ฮ่มขาวแกร่งเกรียงไกรใครก็ขาม | |||||||
| ชุมชนรักภักดีมีใจตาม | สุขสมสามโลกลือชื่อกำจร | |||||||
| วรจิตท้าวจ้าวราชอาจองนัก | นางหล่าอัครเทวีศรีสมร | |||||||
| สุขสืบสานนานเนิ่นเพลินบวร | ประชากรชื่นชมนิยมการณ์ | |||||||
| ตอนสุดท้ายหมายจบครบเนื้อหา | พรรณนาถ้วนครบจบตอนสาร | |||||||
| ขอบพระคุณอุ่นใจได้เบิกบาน | พระคุณท่านมากได้ให้พลัง | |||||||
| ขอขมาลาโทษโปรดอย่าขึ้ง | ล่วงเกินถึงผู้ใดในแผนผัง | |||||||
| เล่าผิดพลาดคาดไว้ไม่ระวัง | ลดโทสังอภัยข้อยผู้น้อยเทอญ ฯ | |||||||
| 240617 | ||||||||
| สรุป | ||||||||
| 42 กลบท + 1 เพลงกล่อมลูก รวม 290 คำกลอน จำนวนกลบทที่ใช้ / ความยาวบท | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 1 โพสเมื่อ.....9/9/2558..... 13/78 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 2 โพสเมื่อ.....19/9/2558.....4/24 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 3 โพสเมื่อ.....3/10/2558..... 3/18 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 4 โพสเมื่อ.....3/10/2558..... 3/18 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 5 โพสเมื่อ.....ข้ามไป6เลยไม่มี5 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 6 โพสเมื่อ.....6/10/2005..... 3/18 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 7 โพสเมื่อ.....7/10/2558.....3/18 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 8 โพสเมื่อ.....8/10/2558.....3/22 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 9 โพสเมื่อ.....9/10/2558..... 3/18 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 10 โพสเมื่อ.....10/10/1558.....3/24 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 11 โพสเมื่อ.....11/10/2558.....3/20 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนที่ 12 โพสเมื่อ.....12/10/2558..... 4/28 | ||||||||
| นางผมหอมกลกลอนตอนจบ โพสเมื่อ.....13/10/2558.....2/14 | ||||||||
| เริ่มแต่ง 5 กันยายน 2558 โพสครั้งแรก 9 กันยายน 2558 ครั้งสุดท้าย 13 ตุลาคม 2558 | ||||||||
| รวม 25 + 13 = 38 วัน | ||||||||
| สรุปใช้ 46 กลบท 1 เพลงกล่อมลูก ความยาว 300 คำกลอน 150 บท | ||||||||
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น